Bu nasıl iş biz anlamadık: ABD sopası hâlâ ensemizde
ABD Dışişleri Bakanlığı, ABD Kongresi’nden Demokrat ve Cumhuriyetçi partili 40 senatörün, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’ya Türk devletine F-35 satılmaması ve programdan uzak tutulması için gönderdiği mektuba karşılık verdi.
Bakanlık, ABD hükümetinin Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programına tekrar dahil edilmesine karşı tavrı değişmediğini belirtti.
Demokrat Chris Pappas’ın önderliğindeki 40 kişilik Temsilciler Meclisi kümesi, Rubio’ya bir mektup yazarak hükümeti Türk devletini “ABD’nin ulusal güvenliği ile ilgili yasa ve siyasetleri ihlal etmeye devam etmesini” engellemeye çağırdı.
“HÂLÂ ABD UÇAKLARINA DİREKT TEHDİT”
Senatörler, ayrıyeten CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Çaba Etme Yasası) yaptırımlarının sürdürülmesini ve Türk devletinin hâlâ S-400 sistemine sahip olmasının ABD uçaklarına yönelik direkt tehdit oluşturduğuna işaret etti.
Dışişleri Bakanlığı yanıtında, “Ankara’nın S-400 sistemini satın almasından duyduğumuz memnuniyetsizliği lisana getirdik ve CAATSA yaptırımlarının uygulanmasına ait devam eden değerlendirmemizin bir kesimi olarak atılması gereken adımları açıkça belirttik” dedi.
TOM BARRACK NE DEDİ
Ankara Büyükelçisi ve ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’yi F-35 programına tekrar dahil etme konusundaki açıklamalarına ait olarak, 30 Haziran’da Anadolu Ajansına (AA) yaptığı açıklamada, ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Uğraş Yasası (CAATSA) ve F-35 probleminde ikili münasebetlere yapan katkıları olacak bir sürecin “kesinlikle” işlediğini söyledi.
Barrack, F-16 ve F-35’lerin NATO müttefiki Türkiye’nin “olmazsa olmaz unsurları” olduğunu belirterek, F35 kesimlerinin birçoklarının Türkiye’de üretildiğini ve Türkiye’nin F16’lar ve modernizasyonu için ödeme yaptığını belirtti.
Büyükelçi, F-35 sıkıntısının uzun vakittir tartışıldığına işaret ederek, tarafların bu mevzuyu “artık geride bırakmak” istediğini söz etti.
“ABD Kongresi sıkıntıyı tekrar değerlendirmeye hazır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da ‘yeni bir başlangıç’ yapılması gerektiğini söylüyor,” diyen Barrack, hususun yıl sonuna kadar bir tahlile kavuşabileceğine işaret etti.
“Önümüzdeki birkaç ay içinde iki önderimiz ve iki dışişleri bakanımız ortasında bir yeni bir buluşmayı, ikili gündemin, beş yıldır tartışılan tüm bu mevzuların yenilendiğini göreceksiniz. F35, F16, S400’ler, yaptırımlar, gümrük vergileri üzere şeyler bizim misyonumuzun ikincil ögeleri. Sanırım birinci sefer, ABD ve Türkiye’nin yalnızca savunma ortakları olmak yerine, ‘atağa geçen ortaklar olalım’ diyen bir taahhüdü var.”
Türkiye’nin savunma sanayi alanında yaptığı çalışmalara övgüde bulunan Barrack, Baykar’ın TB2 ve Bayraktar üzere SİHA’larının büyük muvaffakiyet elde ettiğini, Türk Hava Yolları’nın dünyadaki en âlâ havayollarından biri olduğunu söyledi.
Büyükelçi, F35 problemine ait, “Dolayısıyla, yıl sonuna kadar bir tahlile kavuşmanın mümkün olduğuna inanıyorum” dedi.
ERDOĞAN NE DEDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak 5 Temmuz’da Azerbaycan dönüşü gazetecilerin sorularını yanıtlarken Türkiye’nin F-35 programına geri dönüşüyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Erdoğan F-35 problemine dair açıklamasında “F-35 konusunu ortamızda konuştuk ve işin takipçisiyiz. Ben Sayın Trump’ın bu konuda yaptığımız mutabakata sadık kalacağına inanıyorum.” dedi.
Erdoğan şu sözleri kullandı:
“Biz F-35’leri öncelikle kendi güvenliğimiz için istiyoruz. F-35 sorunu bizim için sırf bir askeri teknoloji problemi değil; birebir vakitte başta NATO üzere milletlerarası platformlarda güçlü iştirak mevzusudur. Lakin olağan bu problem kendi göbeğimizi kendimiz kesmemize vesile oldu ve savunma sanayii alanında atılımlarımızı hızlandırdı. Bizim güvenlik altyapımızı güçlendirmemiz, kimse için bir tehdit değildir. Hele hele dost ve müttefiklerimiz için hiç değildir.
En son NATO doruğunda müttefiklerin savunma harcamalarını artırmasına yönelik bir karar alındı. Yani denildi ki ‘NATO ülkeleri kendi savunma altyapılarını kuvvetlendirsin, muhtaçlıklarını karşılasın, bu NATO’nun da savunmasını da güçlendirsin’. Hasebiyle Yunanistan’ın bizim savunma alanında attığımız adımlar nedeniyle endişelenmesi yersiz ve manasızdır. Türkiye, güvenliğini ve çıkarlarını tehdit etmeyen, düşmanca bir halla önüne çıkmayan hiçbir ülke için tehdit değildir. Bilakis Türkiye, bölgesinde ve dünyada barışı, huzuru ve güvenliği sağlamak için azami efor gösteren, dostları için son derece muteber bir ülkedir. Etrafımızda hiçbir çatışma yoktur ki Türkiye, barışçıl bir yaklaşımla onu sonlandırmak için çabalamasın. F-35 konusunu ortamızda konuştuk ve işin takipçisiyiz. Ben Sayın Trump’ın bu konuda yaptığımız muahedeye sadık kalacağına inanıyorum. Bu F-35’lerin Türkiye’ye peyderpey teslimi onun devrinde gerçekleşecektir diye düşünüyorum.”
CAATSA YAPTIRIMLARI
ABD, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın alması üzerine 2020’de CAATSA (Hasımlarla Yaptırımlar Yoluyla Uğraş Yasası) kapsamında yaptırım kararı aldı.
Bu kapsamda, Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve dört üst seviye yetkiliye yaptırımlar uygulandı. Yaptırımlar; ihracat lisanslarının engellenmesi, finansal kısıtlamalar ve milletlerarası fonlara erişimin zorlaştırılması üzere başlıkları içerdi. Washington idaresi, bu adımla NATO müttefikleri ortasında Rus savunma sanayine bağımlılığı caydırmayı hedefledi.
Ankara ise yaptırımları “müttefiklik ruhuna aykırı” buldu ve Türkiye’nin ulusal güvenlik muhtaçlıklarını kendi belirleyeceğini vurguladı. Kriz, Türkiye-ABD münasebetlerinde uzun periyodik bir tansiyonun temel başlıklarından biri olarak kayda geçti.
