‘Borç’ kararı tartışma yarattı: ‘Maaşa blokaj, hacizden ağır’… Sadece emeklileri ilgilendirmiyor
Ücret ve maaşlıların borcu nedeniyle, fiyat ve maaşların tamamına el konmasının önünü açan bir karar çok konuşuldu. Daha evvel haciz ve bloke süreçlerinden muaf tutulan fiyat ve maaşlara her türlü borç nedeniyle artık bloke konulabilecek. Karar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yargıtay üyelerinin oy çokluğu ile aldığı karara kimi Yargıtay üyeleri itiraz etti. Karara itiraz eden Yargıtay üyelerinin hazırladığı muhalefet şerhinde fiyat ve maaşlıların büyük tehlike altında olduğu kaydedildi.
MAAŞA BLOKAJ, HACİZDEN AĞIR
Bir Yargıtay üyesi, düzenlemede çalışan ve emekli maaşları üzerine yasal bir tabir olan haciz yasağından bahsedilmiş olsa da yasağın “bankalar tarafından blokaj” sözcüğü ile aşılmak istendiğini kaydetti. Kozmik gazetesinin haberine nazaran, fiiliyatta “maaş üzerine blokaj (el koyma) konulmasının haciz konulmasından çok lakin çok daha ağır bir karar ve sonuç doğurduğunu” kaydeden Yargıtay üyesi, haciz ile blokaj ortasındaki farkları özetledi.
HACİZ VE BLOKAJIN FARKI NE
Yargıtay üyesi, “Görüldüğü üzere haciz borçlu için bir darbe ise, blokaj bir yok etmedir. Tabir caizse haciz vurmak, blokaj öldürmektir. Hasebiyle çoğun içinde azı vardır uyarınca, haciz yasaksa blokaj (el koyma) haydi haydi yasaktır” tabirlerini kullandı.
EL KOYMA YALNIZCA EMEKLİLERİ İLGİLENDİRMİYOR
Karara şerh koyan Yargıtay üyesi, düzenlemenin kamuoyuna yansıyanın bilakis yalnızca emeklileri değil, tüm fiyat ve maaşlıları etkileyeceğine dikkat çekti. Muhalefet şerhinde şu sözler kullanıldı: “Her ne kadar İBK emeklilerin çektikleri tüketici kredilerini mevzu alıyor ise de, blokaj/el koyma imkan hak ve yetkisi veren anlayış 5510 s. SSK’den doğmadığından, sayın çoğunluk tarafından ahde vefa (pactasundservanda) ve kontrat özgürlüğü prensiplerinden yola çıkılarak verildiğine nazaran, şimdi emekli olmamış olan memurların aldıkları aylıkla, taban ücretlilerin aldıkları aylıklar üzerine de blokaj/el koyma hakkı verecektir. İBK ile başka çalışanlara nazaran daha negatif pozisyonda olan ve maaşlarının tamamı istikametinden muhafaza getirilen emekliler tarafından bile blokaj mümkün olabildiğine nazaran, maaşları emekli maaşından yüksek olan başka ücretliler için de blokaj yolu açılmış, İBK ile yalnızca 5510 S.K. 93/1 hususu değil, İİK’nın 82, 83 ve 83/A hususu de ilga edilerek, bu manada kanaatimizce, yalnızca emeklilerin değil, tüm ücretlilerin toplumsal güvenlik hakkı zedelenmiştir.”
Yargıtay üyesi bu manada kelam konusu kararın Anayasa’ya alışılmamış olduğunu kaydetti.
“TEFECİ, FİYAT VE MAAŞA YASAL OLARAK EL KOYABİLİR”
Söz konusu düzenleme vasıtasıyla ‘tefeci’nin dahi olağan şartlarda haczedemeyeceği maaşa bloke koyabileceğini kaydeden Yargıtay üyesi şu sözlere yer verdi: “Alacaklı bir tefeci bile olabilir. Kelam gelimi, yapılan bir ikrazat mukavelesinde emekli bankadaki maaşı üzerine bloke konulmasını kabul etmiş ise, tefeci de kontratın imzası sırasında aldığı blokaj müsaadesini bankaya sunarak, asla haczedemeyeceği emekli maaşı üzerine bloke/el koyma ve kendi hesabına nakletme hakkı verilmiş olacaktır. Tıpkı halde, bir kira mukavelesi sırasında verilen blokaj müsaadesi (Tahliye taahhüdü geçersiz olduğu halde), İBK sayesinde kira bedeli tarafından kiralayana kiracının emekli maaşına blokaj/el koyma imkan hak ve yetkisi verecektir.”
Yargıtay üyesi, “İBK kararı, aldıkları maaş açlık sonunun bile altında olan emekliler, darda ve zorda kaldıkları için kredi taksitini ödeyememeleri halinde, en büyük finans kaynağı ve kâr açıklaması yapan bankalar karşısında ezdirilmesine yol açacaktır” tabirlerini kullandı.
