Bakan Fidan: Sınırların ötesine girmemiz lazım
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TGRT Haber canlı yayınında gündeme ait soruları yanıtladı.
Fidan, “Şu anda bütün dünyanın bizim hissi yahut ideolojik bir sebepten ötürü değil artık bütün dünyanın gerçeklere dayalı bir olgudan ötürü soykırım olarak tanımladığı bir gerçeklik var ortada. (Netanyahu’nun) Bu adamın aslında yapmaya çalıştığı kendi soykırımını kapatmak, diğer bir şey değil. Bize öteki bir şey söyleyerek gidiyor, Fransızlara öbür türlü baskı yapıyor, Avustralyalılara diğer türlü baskı yapıyor… Her ülkeye bir baskı düzeneği geliştirmiş durumda. Her ülkedeki siyonist lobiyi bir formda devreye sokarak onları kendi lokal siyasetleri üzerinden esir almaya çalışıyor” sözlerini kullandı.
Dünyada Yahudi toplumu içinde bir bölünme olduğuna dikkati çeken Fidan, Musevilerden de vicdan sahibi olanların, “Bu soykırım, biz bunlardan beriyiz” tabirlerini kullandığını aktardı.
Fidan, “Netanyahu’nun arkadaşlarıyla bir arada ortaya koyduğu bu tarihî çılgınlık, şu anda kendilerinin 60-70 sene evvel kınadığı benzeri çılgınlığın, Hitler çılgınlığının tekrarı” dedi.
“İSRAİL’İN DOKUNULMAZLIĞI KONUSUNDA OLUŞAN İLLÜZYON DAĞILDI”
Gazze’deki durum ve Cidde’deki İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Fevkalâde Dışişleri Bakanları Kurulu Toplantısı hakkındaki soruya cevap veren Fidan, Filistin sorununun, son iki yıldır Gazze’de yaşanan soykırımın “tüm Müslümanların, bütün dünyanın bir kanayan yarası ve bir vicdani muhasebe haline dönüşmüş durumda” olduğunu belirtti.
Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın vizyonu, Türkiye’nin yürüttüğü diplomatik uğraşlar ve Türkiye’nin müttefikleriyle ortaya koyduğu faaliyetlerin Filistin konusundaki retoriği, lisanı ve anlatıyı değiştirdiğini belirterek, “Filistin sıkıntısı ve İsrail’in dokunulmazlığı konusunda oluşan illüzyon, İsrail etrafları tarafından bunlar yıllar içerisinde oluşturulmuştu, dağıldı gitti” dedi.
Tüm dünyanın, “İsrail’in aslında maksadının hiçbir vakit için kendi güvenliği” değil, “güvenlik maskesi altında aslında daha fazla toprak elde etme olduğunu” bildiğini kaydeden Fidan, bunun artık ortaya çıktığını söyledi.
Bakan Fidan, “Biz dünyanın Filistin sıkıntısında ve Filistin üzerinden aslında oluşturulmuş diğer daha büyük bir siyonist sistemin kuşatması altındaki dünya sisteminin nasıl tahlillerle baş başa olduğunu şu an görüyoruz. Aslında tarihi bir periyoda şahitlik ediyoruz” sözlerini kullandı.
Tarihten ders çıkartılması gerektiğine işaret eden Fidan, “İsraillerin devleti var, devletimiz bunu çok evvelden tanımış. Fakat İsrail kendine 67 hudutlarıyla verilmiş hudutların çok ötesine giderek artık bir yayılmacılık ve işgal peşinde. Bu çok açık” değerlendirmesini yaptı.
İSRAİL GAZZELİLERİ TEHCİRE ZORLUYOR
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile görüşmesinin sorulması üzerine Fidan, mevkidaşıyla görüştüğü mevzulardan birinin de Gazze’de devam eden trajedi, soykırım ve açlığın durdurulması sıkıntısı olduğunu belirtti.
Fidan, Gazze’ye bir ölçü insani yardımın girmeye başladığını belirterek, “Bu doğal ki sevindirici bir haber ancak katiyen ve muhakkak kâfi olmaktan çok uzak” dedi.
İsrail’in siyasetinin Gazze’yi rastgele bir canlının yaşayabileceği yer olmaktan çıkarıp Gazzelileri adeta “tehcire” zorlamak olduğunu kaydeden Fidan, Gazze’deki durumla ilgili bölgedeki bütün ülkelerle çok önemli temas halinde olduklarını lisana getirdi.
Fidan, ABD’nin İsrail’in uyguladığı siyasetleri “insanlık namına savunacak bir yer olmadığını” kendisinin de gördüğünü belirterek, “Ama İsrail’i durdurma ile ilgili en fazla elinde araç olan, baskı aracı olan ülke Amerika bunu gereğince kullanmıyor, kullanamıyor” diye konuştu.
Bunun Amerika’nın kendi içinde uzun vadede büyük bir hesaplaşmayı getireceğini lisana getiren Fidan, “Amerika’nın dünyaya deklare ettiği ne kadar kıymet varsa şu anda onu çiğneyen bir ülkenin kayıtsız kuralsız savunucusu durumuna Amerika düşüyor. Natürel Amerika’nın muazzam derecede memleketler arası repütasyonunu ve itibarını aşağıya çeken bir durum ve başı çalışan, nitekim Amerikan milliyetçisi olan Amerikalılar yani daima Amerika first derken aslında Amerika first değil İsrail first denildiğini, ülkedeki kurgulanmış politik sistemin politik figürleri ortaya çıkartırken aslında kayıtsız koşulsuz bu ideolojiye teslim olmaları gerektiği ortada” tabirlerini kullandı.
“İSRAİL MUTLAK YALNIZLIKLA KARŞI KARŞIYA”
Bakan Fidan, İslam ülkelerinin Gazze konusundaki hassasiyetlerine ait soruya cevabında, İİT ve Arap Birliği Temas Kümesi ülkelerinin Gazze konusunda gayret gösterdiğini lisana getirdi.
İsrail’in bölgedeki niyetine dikkati çeken Fidan, “İsrail iki devletli tahlil taraftarı değil. İsrail biliyorsunuz, artık şunun altına çizmek lazım, daha fazla toprak kazanma ve işgal etme (peşinde). Artık Filistin toprakları da değil. Lübnan toprakları, Suriye toprakları. Genişledikçe genişlemeye başlıyor.” değerlendirmesini yaptı.
Fidan, İslam ülkeleriyle İsrail’i durduracak bir sistem olup olmadığının sorulması üzerine, Filistin konusunun, ülkelerin artık hesaba katması gereken bir davranış haline geldiğini belirterek, “Artık İsrail mutlak yalnızlıkla karşı karşıya. Bir ülke hariç. O da benim için yalnızlık kıymetli değil, ben seçilmiş bir ülkeyim, benim için güç değerlidir mantığıyla gidiyor. Fakat bu her vakit bu türlü gitmeyecek.” sözlerini kullandı.
“VERDİĞİMİZ BİLDİRİ; BİZE DÜŞMANLIK YAPMAYIN”
Suriye’ye ait, Suriye’deki birliğin, dirliğin, huzurun, sistemin bozulmasıyla ilgili korkularının devamlılığının her vakit olacağını kaydeden Fidan, şöyle devam etti:
“İsrail’in ortaya koyduğu yayılmacı tutumun, İsrail’in Suriye ile ilgili ortaya koyduğu, bilhassa Netanyahu hükümetinin, alışılmış ki kabul edilebilir bir tarafı yok. Bu hususta bizim ortaya koyduğumuz daha insani, daha kozmik, herkesin huzurunu, güvenliğini temel alan yapı olağanüstü değerli. İçerideki muhakkak kümelerin, İsrail’in son haftalarda ortaya koyduğu operasyonel baskıyı kendilerine bir fırsat olarak görüp, buradan ayrılıkçı bir siyasal lisan üretmeleri, Suriye’nin geleceğini daima bir arada kurma yerine dışarıya bağımlılığı temel alan azınlık oluşturma modellerinin ortada olması büyük bir talihsizlik.”
ERDOĞAN’IN MESAJI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kılıç kınından çıkarsa kaleme ve kelama yer kalmaz.” iletisinden ne anlaşılması gerektiği sorusu üzerine Fidan, şunları kaydetti:
“Zor bir geçmişimiz oldu. Güç bir anımız var. Muhtemelen sıkıntı bir geleceğimiz de olacak. Biz bize düşmanlık yapılmadığı sürece rastgele bir nedenden ötürü, bir politik entiteye, bir insan kümesine, bir beşere düşmanlık eden bir medeniyetimiz ve devlet yapımız, kültürümüz yok. Biz öteki bir devlete tehdit oluşturmayız, öteki bir devlet bize tehdit oluşturmadığı sürece. Bizim yanıtımız devlet yahut devlet dışı olsun, hangi aktör olursa olsun, Türkiye’nin güvenliğini, ulusal çıkarlarını, halkın refahını, huzurunu gaye alan, bunları bozmaya yönelik teşebbüslerde bulunan bütün odaklara yönelik.”
Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ulusal güvenlik mevzularında “inanılmaz hassasiyeti” olduğunu belirterek, “Sınırımızın ötesinde tehdit oluştuğu vakit biz gelip burada bizi beklemesini, vurmasını beklemiyoruz. Sonun ötesinde buna girmemiz lazım” dedi.
Türkiye’nin emperyal niyet taşımadığını, etrafındaki halklara da tıpkı huzuru getirme imkanına sahip olduğunu vurgulayan Fidan, “Verdiğimiz ileti: Bize düşmanlık yapmayın. Bize düşmanlık yapmadığınız sürece, biz kimseye oturup durduğumuz yerden düşmanlık yapmayız. Kategorik olarak birilerini düşman sınıfına sokmayız. Bu türlü bir şey yok. Lakin yaptığınız vakit da geri adım atmayız.” sözlerini kullandı.
“EMPERYAL GÜÇLERİN BÖLGEDEKİ PLANLARINA KARŞI UYGUN ÖNLEMLER ALINMALI”
“Türkiye’nin kendi ulusal güvenliği tehlikeye düştüğü vakit, ki bunun tarifi giderek daha da belirginleşiyor aşikâr noktalarda. Yani bizim hudutlarımızın ötesinde yaşayan bizim kardeş olduğumuz, akraba olduğumuz milletlerin haklarını da başta Kürtler, Türkmenler, Araplar olmak üzere bir zahmet olduğu vakit bizim burada yardıma gitmemiz, sistemi, güvenliği, intizamı sağlayıcı bir güç olmamız bizim tarihi sorumluluğumuz, görevimiz, bu kardeşlerimize karşı bir misyonumuz birebir zamanda” tabirini kullanan Fidan, emperyal güçlerin bölgedeki planlarına karşı uygun önlemlerin alınması gerektiğini söyledi.
Fidan, Suriye’deki yeni idarenin yanılgıya düşmesini bekleyip daha sonra harekete geçmek için pusu kuran kimi devlet ve yapıların, burada yanılgı olmadığını gördüklerinde kendilerinin sorun olmaya başladığını lisana getirdi.
TBMM’de parti kümelerinin Filistin sorununda tek yürek olduğunu belirten Fidan, Dışişleri Bakanı olarak bundan gurur duyduğunu tabir etti.
AZERBAYCAN-ERMENİSTAN GÖRÜŞMELERİ
Ermenistan ile Azerbaycan ortasında mutabık kalınan bir dizi muahede ve Azerbaycan ile ABD ortasındaki mutabakatla bölge barışı ismine çok hoş bir tablo ortaya çıktığını lisana getiren Fidan, “Olayın birinci gününden itibaren Amerikalılar gelip Azeri kardeşlerimizle konuşmaya başladığı andan itibaren bu mevzu bizimle istişare edilerek gitti” dedi.
Fidan, Zengezur Koridoru’nun deklare edilmesinin, Azerbaycan tarafının baştan beri ortaya koyduğu temel taleplerin prensipte kabulü manasına geldiğini belirtti.
Zengezur Koridoru’nun deklaresi sonrası formatı netleştirilmiş somut bir şey olmadığını, bunun konsept olarak kabul edildiğini söyleyen Fidan, bunu tarafların kendi ortalarında müzakere edeceklerini lisana getirdi.
RUSYA-UKRAYNA MÜZAKERELERİ: “BAZI MESELELER VAR”
Fidan, Rusya ile Ukrayna ortasındaki müzakerelere ait çok sayıda görüşme yaptığını belirtti.
“Barışın olması için ümitliyiz. Bu ümit için kâfi sebebimiz var. İstanbul Müzakerelerinde birinci, ikinci, üçüncü tıpta evrilerek gelişen birtakım olaylar vardı. Üçüncü cinste bilhassa tarafların ortaya koyduğu durumların daha sonra Alaska’da gündeme geldiğini, somutlaştığını gördük.” diyen Fidan, Rusya ve Ukrayna taraflarıyla Türkiye olarak yaptığı görüşmelerde ortaya koydukları kimi perspektiflerin bu görüşmelerde ana omurgayı teşkil ettiğini gördüklerini tabir etti.
Fidan, kimi sıkıntılar olduğunu belirterek, Rus tarafının birtakım isteklerinden vazgeçtiklerini aktardı.
Türkiye’nin kilit bir aktör olma özelliği taşıdığını vurgulayan Fidan, “Eğer ortak bir güvenlik düzeneği oluşturulacaksa bunun keyfiyeti farklı. Bununla ilgili görüşmelerimiz var” dedi.
Fidan, Alaska’da muhakkak prensiplerde uzlaşıldığını, Ruslarla ABD’liler ortasında tekrar bir muahede olduğunu, bunun hayata geçirilmesiyle ilgili bir doruktan kelam edildiğini ve bu tepeyle ilgili netleştirilmiş tarihin ve muhakkak sorun alanlarının olduğunu söyledi.
TRUMP-ZELENSKIY GÖRÜŞMESİ NEDEN OLMADI
Avrupalı liderlerin, ABD Başkanı Donald Trump ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin Washington’da yaptığı görüşmede Türkiye’nin neden olmadığı sorusuna karşılık Fidan, şunları söz etti:
“Alaska’da Trump, (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin ile buluştu. Washington’da Avrupalı ve Ukraynalılarla buluştu. Bu şu demek, Trump savaşın taraflarıyla bir ortaya geliyor. Biz savaşın bir tarafı değiliz. Ne Alaska’daki masada olmalıyız ne de Washington’daki masada zira Trump savaşın taraflarını bir ortaya getiriyor. Biz savaşın bir tarafı değiliz. O iki fotoğrafta de bizim olmamamız kadar olağan bir şey yok.”
LİBYA: “BİZ KENDİ ASKERİ VARLIĞIMIZI BİR DAHA ÇATIŞMANIN ÇIKMAMASI İÇİN KULLANDIK”
Fidan, Türkiye’nin Libya’daki durumuna değinerek, Türkiye’nin temel stratejisinin Libya’nın birliği, bütünlüğü ve bölünmemesi olduğunu lisana getirdi.
“(Libya’da) Biz kendi askeri varlığımızı bir daha çatışmanın çıkmaması için kullandık” diyen Fidan, ülkenin doğu-batıyla birleşmesi için çalıştıklarını söyledi.
Fidan, Libya’da büyük çatışma görmediklerini, Türkiye’nin bunda bir rolü olduğunu tabir etti.
Yunan iç siyasetinde Türkiye ile ilgili mevzuların bir numaralı hususlar olduğunu belirten Fidan, Yunan iç siyasetinin bunu kendi içinde çözmesi gerektiğini söyledi. Fidan, “Umarız bir gün Yunan siyaseti de Türk siyasetinin ulaştığı olgunluğa, öz inanca ulaşır. Kendilerine her vakit için tavsiyem, Türkiye aleyhtarlığından, Türk aleyhtarlığından artık çıkmaları gerekiyor” dedi.
“TAKIM KAPTANIMIZ CUMHURBAŞKANIMIZ”
Fidan, iç siyasette kendisine yönelik tenkitlere ait şunları söyledi:
“Ben iç politik mevzuları çok yakından birebir vakitte takip ediyorum fakat ben bir kadro oyuncusuyum, bu gruptaki yerim de dış siyaset konusu. Kadro kaptanımız Cumhurbaşkanımız (Recep Tayyip Erdoğan) ve her arkadaşımız, her kabine üyemiz kendi bulunduğu köşeyi en uygun formda koruma ediyor, vazifesini yerine getirmeye çalışıyor. Ben kadrodaki rolümü, dış siyasetle ilgili, dış güvenlikle ilgili rolümü en yeterli formda hayata geçirmeye çalışıyorum zira üzerimizde bir emanet var. Bu emanet, gaflet içinde olduğumuz vakit memleketimize, milletimize ağır bedeller ödetecek bir husus. Bu mevzuyu birçok vakit iç siyasette ucuz siyasi bahislere gereç etmemeye çalışıyoruz.”
“TEK MEFKUREM (AMAÇ) İNSANLIK İÇİN ‘DENİZ FENERİ’ FONKSİYONU GÖREBİLMEK”
Fidan, “Türkiye’yi ulaştırmak istediği gayenin, Kızıl Elma mefkuresinin (amaç, ülkü) ne olduğu” sorusuna karşılık, bunun “karanlık periyotlardan geçen insanlık için bir deniz feneri fonksiyonu görmek” olduğunu lisana getirdi.
Bakan Fidan, “Çok büyük ışık vermesek de küçük bir mum ışığı bile olabilmek, zifiri karanlıkta. Devletimizin ürettiği bu ışığı, bu deniz fenerinin insanlık için sonsuza kadar, kıyamete kadar bir yol gösterici olması tahminen benim tek mefkurem” diye konuştu.
Bir gününün nasıl geçtiğine sorusuna cevap olarak da Fidan, zihninin daima bir emaneti taşımakla meşgul olduğunu söyledi.
Yapmak istediklerine vakit yetmediğini kaydeden Fidan, ağır bir çalışma temposu olduğunu tabir etti.
Fidan, tıpkı anda 6-7 krizi birlikte yönetebilmeyi, kimi fırsatların peşinden gitmeyi öğrenmenin kıymetli olduğunu belirterek, moral bozukluğu yaşamadan yola devam etmenin ehemmiyetine vurgu yaptı.
İşi gereği daima seyahat trafiğinin olduğunu söyleyen Fidan, âlâ bir takımla çalıştığını lisana getirdi.
