Ayakkabıda kriz derinleşti: Makineler kiloyla satılıyor
Yüksek maliyetler nedeniyle tarihinin en büyük dış ticaret açığını veren ayakkabı bölümünde en son 2019’da görülen konkordato ve kapanmalar yine başladı.
Nasıl Bir Ekonomi’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, temmuz ayında konkordato talebinde bulunan Konya merkezli Doğan Çanta’nın bölüme maliyetinin 1 milyar 200 milyon TL’yi bulduğu, bu süreçte 100’den fazla firmanın mağdur olduğu belirtiliyor.
Kırklareli’nde ise yüksek kapasiteli bir fabrikanın 40-50 bin Euro pahasındaki makinelerini kilo hesabıyla hurda fiyatına satmaya çalıştığı, buna karşın alıcı bulunamadığı tabir ediliyor.
AYAKKABI İTHALATI SÜRATLE ARTIYOR
Sektörde 2022’de 348 milyon dolar olan dış ticaret fazlası, 2023’te 148 milyon dolar, 2024’te 550 milyon dolar ve bu yılın 7 aylık devrinde ise 437 milyon dolar dış ticaret açığında dönüştü.
İç piyasada daralan pazara ithal eserlerin artan hissesi eşlik etti. 2022’de 25 milyon çift olan ayakkabı ithalatı 2024’te 76 milyon ikili yükseldi. Bu sene ise alınan tedbirlere karşın ithalat artmaya devam etti ve yurtiçi satışlardan aldığı hisse yüzde 7 düzeylerinden yüzde 30’lara yükseldi.
MAKİNELERİN KİLOSU 8-9 TL’YE SATILIYOR
Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, sektörde fabrikaların kapandığı bir periyoda girildiğine dikkat çekerek,
“Kırklareli’nde çok çağdaş bir tesisin kapanışına şahit oldum. Makinalar, dolaplar vardı. 40-50- bin Euro’ya alınan makinaların kamyona paldır küldür atıldığına şahit oluyorsunuz. 40 bin Euro’luk makinalar kilosu 8-9 TL’ye satılıyor. 40 bin Euro’ya aldığın makinayı 9 bin TL’ye satmak kadar acı bir şey olamaz. 6.5 milyon Euro’ya kurduğunuz tesisi hurdaya satıyorsunuz. 600-700 bin TL elimize ya geçecek ya geçmeyecek diyorlar. Vakit burada bizim aleyhimize işlemeye başladı. Vakit geçtikçe tedbirler alınamadıkça ya da iktisatla enflasyonla gayrette istediğimiz sonuca ulaşamadığımız her gün aslında bizim bir fabrikamızın kapandığı manasına geliyor. Önlemleri hızlandırmamız lazım” dedi.
Şu an çalışan başına verilen 2 bin 500 TL’lik takviyesi hatırlatan İçten, bu koşullar altında istihdamın korunamadığını belirtti.
SPORDA TREN KAÇTI
İstanbul Sanayi odası Yönetim Kurulu Üyesi ve 22. Ayakkabı ve Yan Sanayi Meslek Komitesi Üyesi Hüseyin Çetin, Uzakdoğu’da 150-200 dolar olan personellik maliyetinin Türkiye’de 1200-1500 dolar ortasında değiştiğine dikkat çekerek, “2019’da Türkiye’de bir firma konkordato ilan eti lakin o firma art planda 300 firmayı etkiledi. Bizim kesimde son periyotta Konya’da bir firma konkordato ilan etti. 1 milyar 200 milyon TL dala ziyan verdi. Bunun art planında 200 firma var ve 200 firma etkilendi. 20-30 firma konkordato ilan etmesi kıymetli değil art planda tesiri büyük oluyor. Bizim birçok dalla girdi çıktımız var” sözlerini kullandı.
Çıkış için spor ayakkabı da artık trenin kaçtığını, bu maliyetlerle bu kategoride rekabet edilemeyeceğini lisana getiren Çetin, çıkış için deri kategorisini işaret etti.
