Asya’da gençler isyanda: Z kuşağı ile devlet karşı karşıya… Nepal’de geri adım, Endonezya’da ordu kontrolü

Nepal’de hükümet, kanlı protestoların akabinde toplumsal medya yasağını kaldırmak zorunda kalırken; Endonezya’da öfke dalgası, tam aksine, ordunun sivil hayatta daha fazla güç kazanmasına taban hazırladı. Bu tablo, Z neslinin bölgedeki siyasete meydan okuma biçimlerinin ve devletlerin otoriter reflekslerinin yeni bir dönemece girdiğini gösteriyor.

Nepal’de hükümetin yaklaşık 20 toplumsal medya platformuna erişimi yasaklaması, Z jenerasyonunun önderliğinde kitlesel protestolara yol açtı.

Başkent Katmandu’da polis ve askerlerin sert müdahalesi sonucu en az 19 kişi hayatını yitirdi. Lakin vefatlar ve milletlerarası baskılar karşısında hükümet geri adım atarak yasağı kaldırmak zorunda kaldı.

Birleşmiş Milletler ve memleketler arası insan hakları kuruluşlarının sert yansıları, hükümetin hareket alanını daralttı.

İletişim Bakanı Prithvi Subba Gurung, kabine toplantısının akabinde yasağın kaldırıldığını duyurdu. Bu gelişme, gençlerin sokağa çıkmasının kısa vadede somut bir sonuç doğurduğunu gösterdi.

Her ne kadar toplumsal medya yasağı kaldırılsa da gençlerin asıl talepleri olan yolsuzlukla çaba, istihdam yaratılması ve ekonomik ıslahat tahlilleri konusunda şimdi somut bir adım atılmış değil.

Nepal’deki olaylar şimdilik denetim altına alınmış üzere görünmekle bir arada, halkın içindeki asıl sıkıntılar her an yeni bir isyan dalgasına neden olabilir.

ENDONEZYA’DA SON DURUM NE

Endonezya’da ise tablo farklı gelişti. 28 Ağustos’ta 21 yaşındaki motosikletli kurye Affan Kurniawan’ın polis aracının altında kalarak ölmesi, büyük öfke yarattı.

Cakarta’dan öbür kentlere yayılan protestolarda en az 10 kişi hayatını kaybetti.

Polis karakolları gaye alınırken, hükümet güvenliği sağlamak için binlerce askeri sokaklara sürdü.

Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’nun “anarşistlere sert müdahale” daveti sonrası ordu, zırhlı araçlarla kentlere konuşlandırıldı.

Bu adım, 1998 sonrası kaldırılan ordu–polis misyon ayrımının tekrar bulanıklaştığını ortaya koydu.

Prabowo’nun vazifeye geldiğinden bu yana orduyu besin güvenliği, fiyatsız yemek programı üzere sivil alanlarda giderek daha fazla alana sürmesi, muhalefet tarafından “Suharto devri militarizminin geri dönüşü” olarak yorumlanıyor.

Protestolar, gençlerin öfkesini lisana getirmesine karşın hükümetin güvenlikçi siyasetlerini yasallaştıran bir münasebet haline geldi.

Nepal ve Endonezya’daki protestoların farklı nedenlerle başlamasına karşın emsal istikametleri çok: Yolsuzluk ve seçkin ayrıcalıkları, gençlerin işsizlik ve ekonomik ümitsizlikle sıkışması, devletin diyalog yerine güvenlik aygıtını öne çıkarması üzere en önemli nedenler ana problemler… Her iki ülkede de gençler, sistemden dışlanmışlık hissiyle sokağa çıktı.

Ancak sonuçlar farklı oldu: Nepal’de hükümet geri adım atma sinyali verdi, Endonezya’da ise protestolar ordunun sivil hayattaki tesirini artırdı.

Asya’nın iki ülkesinde yaşanan bu gelişmeler, Z jenerasyonunun siyasete meydan okuma biçimlerinin daha belirginleştiğini gösteriyor. Uzun mühlet apolitik olmakla suçlanan Z nesli, dünya çapında fark yaratabilecek adımlar atıyor.

Fakat iktidarların verdiği yanıt her ülkede farklı oluyor…