Asya, Avrupa, ABD… Kara Pazartesi beklentisi: Borsa çakıldı, piyasalar ‘yangın yeri’

Asya, Avrupa ve ABD borsalarındaki sert düşüş telaş ile takip ediliyor. Cuma günü Çin’in misilleme kararının akabinde global piyasalardaki sert satışlar daha da derinleşti. ABD’de S&P 500 endeksi yaklaşık yüzde 6 gerileyerek 2020’den bu yana en berbat haftalık performansını kaydetti. İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 5 düşerek son beş yılın en sert günlük kaybını yaşarken, Almanya ve Fransa’daki borsalarda da benzeri oranlarda düşüşler gözlendi. Global piyasalar adeta yerle bir oldu.

KARA PAZARTESİ UYARISI

Ünlü borsa uzmanı Jim Cramer ABD borsaları vadeli süreçlerindeki sert düşüşlere dikkat çekerek ‘Kara Pazartesi’ ihtarında bulundu.

Pazar gecesi bahisle ilgili açıklamalarda bulunan ünlü borsa uzmanı Jim Cramer, “Yarın gelecek olan bir taban değil zira Avrupa şimdi konuşmadı. Benim öngörüm S&P’nin 4000 düzeyine gerilemesi” dedi.

24/7 Wall St.’in haberine nazaran, Cramer son günlerde daima olarak “Kara Pazartesi” benzetmesi yaparak büyük bir satış dalgasının yaklaşmakta olduğunu söylüyor. 1987’de yaşanan “Kara Pazartesi” çöküşü, Dow Jones’un tek bir günde yüzde 22,6 düşmesiyle tarihe geçmişti. Şu anki düşüş yüzde 4 civarında olsa da tarifelerin açıklandığı günden bu yana ABD borsalarında yaşanan toplam kayıp, vadeli süreçler de dahil edildiğinde, yalnızca üç süreç gününde yüzde 15’e ulaşmış durumda.

TRUMP’TAN İLAÇ BENZETMESİ

Yatırımcılar, varlık fiyatlarında meydana gelen trilyonlarca dolarlık kayıp ve iktisadın görebileceği ziyan nedeniyle Trump’ın gümrük vergilerindeki artışı yine değerlendirebileceğini düşünüyorlardı.

Trump, piyasalardaki düşüşe ait, “Hiçbir şeyin berbata gitmesini istemem, fakat bazen bir şeyi düzeltmek için ilaç almanız gerekir.” dedi.

Diğer taraftan Amerikan iş dünyasından Trump’a yansılar arttı. Milyarder yatırımcı Bill Ackman, Trump’ın gümrük vergisi stratejisinin ülkeyi kendi kendini vuran bir ekonomik nükleer kışa sürüklediğini savundu. Ackman, seçmenlerin bu türlü bir tabloya oy vermediğini belirtti.

BORSA İSTANBUL’DA DA KAYIP BÜYÜK

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftaya yüzde 2,80 düşüşle 9.117,38 puandan başladı. BIST 100 endeksi, evvelki kapanışa nazaran 262,45 puan ve yüzde 2,80 azalışla 9.117,38 puana indi. Bankacılık endeksi yüzde 3,61 ve holding endeksi yüzde 2,80 bedel kaybetti. Tüm kesim endeksleri gerilerken en fazla kaybettiren bankacılık oldu. Yurt içinde cuma günü satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,10 bedel kaybederek 9.379,83 puandan tamamlamıştı.

ASYA BORSALARINDA REKOR DÜŞÜŞ

Trump’ın tüm ülkeleri kapsayan yüzde 10 oranındaki yeni ithalat vergilerini açıklamasının akabinde, dünya genelinde borsalar trilyonlarca dolar bedel kaybetti. Çin, Avrupa Birliği ve Vietnam üzere kıymetli ticaret ortakları da bu artışlardan direkt etkilenen ülkeler ortasında yer alıyor.

Haftanın birinci süreç gününde, Şanghay’dan Tokyo’ya, Sidney’den Hong Kong’a kadar Asya’nın önde gelen borsa endekslerinde sert düşüşler kaydedildi.

Asya ekonomileri, global ticarette değerli bir üretim merkezi olması sebebiyle, uygulanan yeni tarifelerden direkt etkileniyor. Pazartesi günü Asya’daki pay senetleri ve ABD pay senedi vadeli süreçleri, artan global ticaret savaşının yatırımcı itimadını baskılamaya devam etmesiyle kayıplarını artırdı. Global bir ticaret savaşının dünya iktisadının lokomotifi olan ABD’de sakinlik yaratabileceği telaşları de bölgeyi baskı altında tutuyor.

Gün ortasına gelindiğinde Japonya’nın Nikkei 225 endeksi yüzde 6, Avustralya ASX 200 endeksi yüzde 4, Güney Kore Kospi endeksi ise yüzde 4,7 paha kaybetti.

Çin ana karası, Hong Kong ve Tayvan’daki düşüşler ise Cuma günü tatil nedeniyle kapalı olan bu piyasaların, öbür piyasalardaki kayıpları yeni fiyatlamasıyla daha da derinleşti. Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 6’nın, Hang Seng ve Tayvan Yüklü Endeksi ise yüzde 10’un üzerinde düşüş gösterdi.

AVRUPA PİYASALARINDA DEPREM

Avrupa pay senedi piyasaları, yatırımcılar riskli varlıklardan kaçmaya devam ederken, Mart 2020’de korona virüs salgınından bu yana en berbat seansını yaşıyor.

Euro STOXX 50, TSİ 12:00’de yüzde 6 düşüş ile son üç seanstaki kayıplarını yüzde 14’e çıkardı. Daha geniş STOXX 600 ise yüzde 5,7 kıymet kaybederek tarife duyurusu sonrası düşüşünü yüzde 13’e çıkardı. Alman DAX yüzde 7,2 düşerek 12 Mart 2020 yılından bu yana en sert seansını yaşarken, İtalya’nın FTSE MIB’i yüzde 6,5 ve İspanya’nın IBEX 35’i yüzde 6 paha kaybetti.

Londra Borsası Grubu’na bağlı FTSE Russell’dan Julia Lee, “Tarifeler, enflasyon beklentilerini ve muhtemel bir sakinliği tetikliyor” değerlendirmesinde bulundu.

ABD pay senedi vadeli süreçleri düşüşlerini sürdürdü ve pazartesi günü keskin bir düşüşle açıldı. S&P 500 vadeli süreçleri yüzde 3,5 düştü, Nasdaq vadeli süreçleri yüzde 4,5 düştü ve Dow Jones Sanayi Ortalaması vadeli süreçleri yüzde 2,9 düştü.

WALL STREET’İN ENDİŞE GÖSTERGESİ

Bu ortada, yaygın olarak Wall Street’in “korku göstergesi” olarak isimlendirilen CBOE Volatilite Endeksi (VIX) geçen hafta yüzde 51 artarak 45’in üzerine çıktı ki bu, 2020’den beri görülmemiş bir düzey.

ABD hükümet tahvilleri, getiriler düştükçe keskin bir biçimde yükseldi ve 10 yıllık Hazine tahvili getirisi Ekim 2024’ten bu yana birinci defa yüzde 4’ün altına düştü. Avrupa’da, Almanya’nın 10 yıllık tahvilinin getirisi de dört aylık düşük düzeye geriledi.

Ancak, altın vadeli süreçleri pazartesi günü erken saatlerde düşüşe geçti ve yatırımcıların pay senedi kayıplarını karşılamak için metali satmasıyla geçen haftaki tüm vakitlerin en yüksek düzeyinden kayıplarını sürdürdü. Geri çekilmeye karşın, analistler altının mevcut ortamda en uygun performans gösteren inançlı liman varlığı olmaya devam etmesini bekliyor.

Yatırım bankası Goldman Sachs, ABD’de önümüzdeki 12 ay içinde sakinlik yaşanma ihtimalini yüzde 35’ten yüzde 45’e yükselttiğini açıkladı. JPMorgan ise ABD ve global ölçekte sakinlik ihtimalini yüzde 60 olarak iddia ediyor.

ABD iktisadında yaşanacak mümkün bir yavaşlama, Asya’dan yapılan ihracatı önemli formda etkileyecek. Çünkü ABD, bölge ülkeleri için en büyük pazarlardan biri pozisyonunda.

KRİPTO PARALAR ÇAKILDI

Piyasaların en volatil varlıkları kripto paralarda da sert düşüşler görüldü.

Coinmarketcap’in datalarına nazaran, Bitcoin dahil global kripto para piyasasının kıymeti 24 saatte yaklaşık yüzde 10,58 azalarak 2 trilyon 390 milyar dolara geriledi.

Bitcoin, son 24 saatte yüzde 10’dan fazla düşerek 75 bin doların altına indi. Ethereum’un fiyatı da yaklaşık yüzde 22 paha kaybederek bin 421 dolar düzeyine geriledi.

PETROL VE GAZ FİYATLARI TABANI GÖRDÜ

Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF’de, mayıs vadeli kontratlarda megavatsaat başı gaz fiyatı bugün bir evvelki kapanışa nazaran yaklaşık yüzde 4 düşerek 35 eurodan açıldı.

Gaz fiyatları, açılışın akabinde yüzde 8 azalarak 33,5 euroya kadar geriledi. Böylelikle, Avrupa’da gaz fiyatları Mayıs 2024’ten beri görülen en düşük düzeye geriledi.

Brent petrol, 63 dolara kadar gerileyerek 4 yılın en düşük düzeyine indi.

FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİLERİ ARTTI

Yatırımcılar gümrük vergileri nedeniyle resesyon tehlikesinin arttığını, ABD Merkez Bankası’nı (Fed) mayıstan itibaren faiz indirimine gideceğini fiyatladı.

Vadeli süreçlere nazaran ABD’de bu yıl 25 baz puan büyüklüğünde beş tane faiz indirimi fiyatlanırken, Hazine tahvillerinin getirisi ve dolar kayıp verdi.

Yatırımcıların inançlı liman olarak görülen varlıklara yönelmesinin akabinde ABD Hazine tahvillerinin getirisi 8 baz puan düşüşle yüzde 3,916 düzeyine geriledi.

Odatv.com