AKP’li Başkan 30 Ağustos’ta Çerkez Ethem’i andı

Balıkesir AKP İl Başkanı Mehmet Aydemir 30 Ağustos Zafer Bayramının yıldönümünde beraberindekilerle birlikte Çerkez Ethem anması düzenledi.

Anmadan fotoğrafları toplumsal medya hesabından paylaşan AKP’li Aydemir, “Bandırma Emreköy’de, hemşehrilerimizin gönülden emek vererek hazırladığı Mevlid Programı’na katılarak Çerkes Ethem Bey’i, Kuvâ-yi Ulusala kahramanlarımızı ve aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle andık. Bu hoş birlikteliğe emek veren tüm köylülerimize teşekkür ediyor, şehitlerimizi bir kere daha şükranla yâd ediyoruz. Rabbim birlik ve beraberliğimizi daim etsin” diye yazdı.

İşte o fotoğraflar:

ÇERKEZ ETHEM HAİN Mİ VATANSEVER Mİ

Araştırmacı muharrir Zeki Sarıhan’ın Kaynak Yayınları’ndan çıkan Çerkez Ethem İhaneti kitabında dikkat çeken tabirler kullanılıyor.

Çerkez Ethem’e ait resmi evraklara dayanan kitapta Büyük Millet Meclisi Hükümeti, Ethem ve kardeşlerinin başlangıçta yararlı hizmetleri olmakla birlikte vakitle:

• çeşitli suistimaller yaptığını,
• halk üzerinde tahakküm kurmaya başladığını,
• Ankara Hükûmeti’nin tertipli ordu kurma eforlarına karşı mani teşkil ettiklerini,
• “bolluk döneminin sürmesi için entrikalar çevirdiklerini”
  söz ediyor.

Metinde, bu tavırlarının giderek “kesin bir ihanete kadar gideceklerini gösteren işaretler” olarak değerlendirildiği yazılıyor.

Yani Meclis açısından Çerkez Ethem’in hareketleri artık bir vatanseverlik değil, ihanet tehlikesi olarak görülüyor.

ÇERKEZ ETHEM VE KARDEŞİ REŞİT’İN SAVUNMALARI

Kitapta 197–198. sayfalardaki dokümanlarda ise Ethem ve kardeşi Reşit’in kendi savunmaları yer alıyor:

• Ethem, Mustafa Kemal’e karşı isyan ettiği istikametindeki haberlerin “iftira ve yalan” olduğunu, kendisinin hâlâ vatanperver olduğunu ileri sürüyor (29 Aralık 1920 tarihli beyanname).
• Reşit Bey ise İzmir basınında, Mustafa Kemal ile ayrılıklarının şahsi değil “menfaat-i umumiye” (kamu yararı) noktasında olduğunu savunuyor. Fakat onun açıklamalarında, meşru padişaha bağlılık ve hilafetin korunması vurgusu ön planda. Yani Ankara’nın “cumhuriyetçi” gidişatını reddeden bir çizgi sergiliyor.

Bu beyanlar, onların gözünde yaptıklarını bir ihanet değil, yanlış anlaşılan bir siyasi tutum olarak gördüklerini ortaya koyuyor.

Kitapta TBMM ve Mustafa Kemal cephesi açısından Ethem’in davranışlarını suistimal, entrika ve sonunda ihanete varan bir çizgi olarak nitelendiriyor.

Ethem ve kardeşleri ise kendilerini savunuyor, suçlamaları reddediyor ve aslında “vatansever olduklarını” söylüyorlar; lakin bunu padişaha bağlılık üzerinden tanımlıyorlar.

Zeki Sarıhan’ın Çerkez Ethem’in İhaneti kitabında aktarılan resmi evraklar ve Meclis’in değerlendirmesine nazaran Çerkez Ethem, tertipli orduya karşı tavrı ve Ankara’ya meydan okumasıyla “hain” olarak görülüyor.

Ancak kitabın ekler kısmında verilen Ethem ve kardeşlerinin kendi açıklamaları, onların kendilerini hâlâ “vatansever” olarak gördüğünü, ama bu vatanseverliği padişaha bağlılık ve hilafetin korunması ekseninde tanımladıkları aktarılıyor.

Belgeler ışığında Ethem’in resmî tarih açısından hain pozisyonuna düştüğünü, ancak onun kendi açısından vatanseverlik tezini sürdürdüğü ortaya koyuluyor.

ÇERKEZ ETHEM KOMÜNİST Mİ

Kitapta Çerkez Ethem’in komünist ya da solcu olduğu savı net bir formda reddediliyor.

Metinde, tarihçi Mete Tunçay’ın çalışmasına atıf yapılarak, Ethem’in T.H.İ.F (Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası) ile bir ilişiği olmadığını söylediği belirtiliyor. Tunçay, Çerkez Ethem’in “kendilerini T.H.İ.F.’nin Çerkez Ethem’i ile işbirliği yaptığını kanıtlamak için müracaat yapanlara” “yalana” işaret ederek “gerçekte Ethem’in T.H.İ.F. ile hiçbir ilişiği olmamıştır” dediğini aktarıyor.

Çerkez Ethem’in kendi açıklamasına nazaran bu örgütlerle olan ilişiği sorulduğunda, kendisi “Ben bu kapalı – açık cemiyet ve fırkalarla asla alâkadar değildim. Ankara’da olduğum süre içinde ve daha sonra cepheye ziyaretlerime gelenler ortasında sında bana mensup oldukları cemiyet ve fırkaların gayelerini izah edenler çoktu ve bir kısmını da ken dileriyle birlikte olmamı teklif ettiler. Hiçbirisine müspet yanıt vermedim” formunda yanıt veriyor.

“Yeşil Ordu” ve solculuk Tezlerini reddeden Çerkez Ethem, Hakkı Behiç’in “Yeşilordu” ile ilgili tezleri dışında, Ethem’in Teyfik ve Saruhan milletvekili kardeşi Reşit ile birlikte çok sol eğilimli bâtın “Yeşilordu”yu kurduğu istikametindeki tezlerin önemli ansiklopedilerde bile rastlanmadığını vurguluyor.

ZEKİ SARIHAN KİMDİR

1944’te Ordu Fatsa’da doğdu. Samsun-Ladik Akpınar İlköğretmen Okulu’ndan 1964’te mezun olarak köy öğretmenliğine başladı.

1970’te Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü’nü bitirdi. Milas’a bağlı Selimiye bucağı ortaokulunda Türkçe öğretmenliği yaparken 12 Mart 1971’de başlayan periyotta mesleğine üç yıl orta vermek zorunda bırakıldı.

1986’da vazifeye döndü ve 1993’te Ankara 50. Yıl Lisesi’nden emekli oldu. Beyceli Köyü Kalkındırma Derneği başkanlığı, kısa bir müddet Ankara Yüksek Okullar Talebe Birliği başkanlığı (1968) ve Gazi Eğitim Enstitüsü Öğrenci Derneği başkanlığı (1969) yapan Zeki Sarıhan, Kore Dostluk Derneği başkanlığı (2001-2003) ve Ulusal Eğitim Derneği genel başkanlığı (2003-) vazifelerinde de bulundu.

Ocak 1980’de arkadaşlarıyla birlikte kurduğu aylık Öğretmen Dünyası dergisinin sahipliğini ve genel yayın direktörlüğünü üstlendi.