Afrika’ya yeni bakış: Murat Ülker’den Türk firmalarına çağrı
Yıldız Holding Yönetim Kurulu Üyesi Murat Ülker, Afrika’nın algılanış biçimine dair dikkat çeken bir paylaşım yaptı. LinkedIn hesabından yayımladığı yazısında, Batı merkezli bakış açısının kıtanın gerçek potansiyelini gölgelediğini vurgulayan Ülker, Türk firmalarına “Afrika’daki fırsatları görebiliyor muyuz?” sorusunu yöneltti.
İşte Murat Ülker’in “Afrika denince aklınıza ne geliyor?” başlıklı o yazısı:
“Afrika’nın tarihini, sıkıntılarını, bugününü ve geleceğini geçtiğimiz aylarda kaleme almıştım.
Anadolu Ajansının youtube kanalında Bir Öbür Afrika: Fildişi Kıyısı isimli haber vidyosunu görünce bu yazı aklıma geldi.
Eğer gözünüzde bir akbabanın ölmekte olan çocuğu beklediği meşhur fotoğraf gibisi acıklı imgeler canlanıyorsa, Afrika’ya yanlış bir pencereden bakıyor olabilirsiniz. Halbuki Afrika denince aklınıza sayısız imkan ve fırsatların gelmesi gereken bir devirdeyiz, görüntü değişik.
Batının Afrika algısı tarihî önyargılar, çıkar bağları ve kültürel üstünlükle şekillendi. Bu algı Afrika’nın gerçek potansiyelinin görülmesini engelledi ve Batı ile Afrika münasebetlerinde eşitsizlik sürdü. Sömürgecilikte Afrika halkları “medenileştirilmesi gereken ilkel topluluklar” olarak görüldü. Bu bakış açısı çağdaş Batı fikrinde farklı formlarda varlığını sürdürdü. Batı medyası, Afrika’yı çoğunlukla açlık, savaş, yolsuzluk ve hastalıkla özdeşleştirdi. Kıtanın kültürel, ekonomik ve politik çeşitliliği göz gerisi edildi, çok istikametli bir kıta olduğu gerçeği perdelendi.
KENDİMİZE SORMAMIZ GEREKEN SORU: TÜRK FİRMALARI OLARAK BİZ, AFRİKA’DAKİ FIRSATI GÖREBİLİYOR VE ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPIYOR MUYUZ?
Afrika’nın dününü, bugününü ve geleceğini yazarken gerçeklere, tarihi mirasa ve bugünkü dönüşüm eforlarına odaklandım. Bunun yanında, sorunun bilimsel ve düşünsel bir çerçeveye oturtulmamasının da meselelerin çözülememesinde tesirli olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden tam da bu günlerde yayımlanan çok yeni bir akademik mecmuadan kelam etmek yerinde olacak. Mecmuanın ismi “Turkish Journal of International Development (TUJID) – Türk Milletlerarası Kalkınma Dergisi”. Birinci sayısı Temmuz 2025’te çıkan mecmua, milletlerarası kalkınma tartışmalarına Türkiye’nin bakışını, farklı coğrafyalardaki tecrübelerle birleştiren özgün bir platform.
Dergi kendini, Batı merkezli kalkınma paradigmasının sonlarına ulaşmış olduğu bir periyotta, yeni aktörlerin ve yeni anlatıların ses bulduğu bir alan olarak tanımlıyor. Global eşitsizliklerin, çevresel krizlerin ve jeopolitik kırılmaların ağırlaştığı günümüzde, TUJID bu sıkıntıları Türkiye’nin deneyimleri üzerinden tekrar düşünmek için hayli yararlı bir yer oluşturmuş. Başta Afrika Vakfı olmak üzere, yayında emeği geçen herkesi tebrik ediyorum ve mecmuada yayımlanan iki makaleyi sizinle paylaşmak istiyorum.
Bu yazı sizin merakınızı uyandırdıysa, Afrika Kıtası ve Doğu ile Batının son yüzyıllarda yaşanan mefaate dayalı egemenlik serencamını kısaca okumak isterseniz blogumda mevcut.”
