ABD derin devletinin yayın organı yazdı: Trump ekonomisi müttefikleri yaktı… En az etkilenen kim
Foreign Affairs’in son sayısında yayımlanan makalede Posen’e nazaran, ABD’nin II. Dünya Savaşı sonrası üstlendiği ‘küresel sigortacı’ rolü, Trump’ın ikinci periyodunda yerini ‘kâr tahsildarı’ anlayışına bıraktı.
KÜRESEL SİGORTA MODELİ ÇÖKTÜ
ABD onlarca yıl boyunca dünya iktisadına güvenlik, ticaret kuralları ve dolar istikrarı sağlayarak sigorta hizmeti sundu. Bunun karşılığında düşük maliyetli borçlanma, yüksek yatırım çekme ve global standartları belirleme avantajı elde etti. Posen, bu sistemin neredeyse tüm ülkelerin ekonomik kararlarını şekillendirdiğini vurguladı.
Ancak Trump idaresiyle birlikte ABD, sigortacı rolünden çıkıp kendi müttefiklerini maksat alan bir aktöre dönüştü. Posen, “ABD artık tehditlerin kaynağı haline geldi; müdafaa isteyen müttefiklerden daha yüksek bedel talep ediyor” dedi.
EN ÇOK MÜTTEFİKLER ZİYAN GÖRÜYOR
Analize nazaran, bu yeni yaklaşım Çin’i beklenildiği kadar etkilemezken, Kanada, Japonya, Meksika, Güney Kore ve Birleşik Krallık üzere yakın müttefikler en ağır darbeyi alıyor. Örneğin Japonya, yıllardır ABD’ye güvenerek yatırımlarını bu ülkeye yönlendirirken, yeni mutabakatlarla yüksek tarifeler ve Trump’ın şahsî önceliklerine aktarılan fonlarla karşı karşıya kaldı.
Benzer biçimde Kanada ve Meksika da ekonomik bağımlılıklarını azaltmak için yeni ticaret iştiraklerine yöneliyor. Pew Research’ün 2025 anketine nazaran, ABD’ye yönelik olumlu bakış Japonya’da %15, Kanada’da %20, Meksika’da ise %32 düşüş gösterdi.
DOLARIN İTİMADI SARSILIYOR
Trump’ın bağımsız kurumlara müdahalesi, yeni vergiler ve doları zayıflatma tarafındaki açıklamaları, global yatırımcıların ABD varlıklarına olan itimadını zedeliyor. Posen, ABD tahvillerinin artık “tam inançlı liman” olarak görülmediğini, bunun da global finansal istikrarı tehdit ettiğini vurguladı.
ÇİN VE YENİ BLOKLAR
Posen’e nazaran, ironik biçimde Trump’ın siyasetleri Çin’i en az etkiliyor. Pekin aslında ABD’ye bağımlılığı azaltma istikametinde adımlar atmış durumda. Asıl büyük değişim ise Avrupa ve Asya ülkelerinin Çin ve birbirleriyle daha güçlü bağlar kurması olacak. Avrupa Birliği ve Asya-Pasifik ülkeleri, ABD’nin boşalttığı alanda yeni iş birlikleri ve ticaret mutabakatları peşinde.
“HERKES KAYBEDECEK”
Posen, bu yeni tertibin kimseye kar getirmeyeceğini, ABD dahil tüm iktisatların ziyan göreceğini belirtiyor:
“Trump idaresi cenneti yıktı, yerine kumarhane kurdu. Yakında o kumarhanenin otoparkı bile boş kalacak”
Çeviri
