Bir zamanlar müzik dergileri vardı
Ülkenin müzikle ilgisi o ülkenin kaç müzik dergisi olduğu ile yakından ilgili. Portekiz basınını bir haber için tararken dikkatimi çekti. “Blitz” müzik mecmuası. 1980’den bu yana ülkede okunuyor. Mesela İngiltere’de yayımlanan Gramofon 1923 yılından beri yayında. Pekala ya öbür Avrupa ülkeleri?
PORTEKİZ’DE 30 YILDIR VAR
Blitz 80’li yıllardan beri yayında. Artık daha çok dijitalde. Ancak tekrar de referans mecmuası. Arte Sonora-Ses teknolojisi, rock, caz ve elektronik müziği kapsayan çağdaş mecmua. Jazz.pt hem online hem de basılı
UZUN YILLAR GENİŞ YELPAZE
Rockdelux; İspanya’nın en itibarlı müzik ve kültür mecmualarından (1984-2023) Basılısı kapanmış olsa da, dijitalde devam. Ruta 66, Rock and Roll ve alternatif müziğin kült mecmuası. 1985 yılından bu yana yayında. MondoSonoro fiyatsız dağıtılan ve hâlâ çok okunan bağımsız müzik mecmuası. Scherzo, klasik müziğe odaklanan aylık bir yayın. Música Dispersa Magazine deneysel müzik, folk müzik yüklü. Yelpazeye bakar mısınız?
KOMŞU ROCK’A MERAKLI
90’dan beri yayında olan dergisi var mesela; Jazz & Tzaz… Sonik-Yunanistan’ın çağdaş rock/pop ve elektronik müzik mecmuası. Sonra metal mecmua Metal Hammer Greece. Bir avuç nüfusta üç mecmua.
AVRUPA’NIN EN ESKİ CAZ DERGİSİ
Avrupa’da caz geleneğinin ülkesi Polonya…. Mecmualarda de kendini gösteriyor. Jazz Forum-1964’ten beri yayımlanan, Avrupa’nın en eski caz mecmualarından biri. 22 yıllık bir rock dergisi var; Teraz Rock. Çok tanınan. Ruch Muzyczny müzikoloji odaklı mecmua. Piyasada satılıyor.
KÖKLÜ DERGİ
Macaristan müzik geleneği ve yelpazesi geniş bir ülke… En itibarlı mecmua Gramofon. Kuruluş yılı 1996.
MARKA DERGİLER
Fransa’dan bir demet; Les Inrockuptibles-1980’lerden bu yana müzik, kültür, edebiyat mecmuası. Rock & Folk en eski pop/rock mecmualarından. Jazz Magazine en kıymetli caz mecmualarından. Almanya’ dan bir tarih; Musikexpress-1969’dan beri yayında. Musica İtalya’dan 1980’ den beri yayında olan bir klasik müzik mecmuası. 1970 yılından bu yana yayında olan Hollanda’dan çıkan OOR. Orkester Journalen İsveç’te çıkıyor mecmua. En eski İskandinav caz dergisi…
Toplamda Avrupa genelinde etkin 40–50 civarı müzik dergisi var diyebiliriz. İnternet ortamında olanlar hariç…
BİZDE MECMUANIN İSMİ YOK
Hey, Blue Jean, Roll, Yüxexes vb… Ne oldu? Mecmuaları okuduk sıkıldık mı? Caz ve klasik müzik mecmuaları de vardı. Efendim dönem değişti artık internette her şey. ‘E orada da istediğiniz bilgileri bulabilirsiniz diyeceklerin sayısı çoktur.’ Güya üstte ismi geçen ülkelerde internet yok, yazılı basın buhranda değil. Ona karşın sayılar bunlar. Bizde şu an mecmua niyetine bir Andante var. 2002 yılından bu yana ayakta kalabilme muvaffakiyetini gösterdi.
30 YILLIK DERGİYDİ
Mesela Jazz dergisi… 1991 yılında çıktı. Bugün dijital ortamda.
YÜZ BİN TİRAJLARI VARDI
Hey dergisi 1970-1980’lerde 100 bini aşan satış sayılarına ulaştı. 1994’te kapandı. Blue Jean 1990’ların ortasında 80 bin–100 bin ortasında satıyordu. Sonra 50 bine düştü. Tekrar de kapandı. Billboard Türkiye (2006–2010) Billboard lisanslı müzik mecmuasıydı. 20 bin ile 30 bin ortasında sattı. Lakin 6 yıl sonra kapandı. Roll (1996–2006) entel rock meraklılarının vazgeçilmeziydi. 12 binli sayılara kadar çıktığı olmuştu. Yüxexes yük bizim rock kümelerinin merkeziydi. Türkçe rock çıkış yılları ile birlikte o da yükseldi. 1991’de çıktı 2000’ de bitti. 10 bin tirajlara kadar çıktığı oldu. Türkçe metalin markası Laneth 1991’de çıktı 3 yıl sonra bitti. Lakin kült hali hala devam ediyor. Bugün müzik devam ediyor… Ama dergisi yok. Bunun yanıtı internet çıktı, mertlik bozuldu değil!
Sina Koloğlu
