Bir kuşak sorguluyor: Okusam ne olacak… Nerede yanlış yaptık
Liseye geçiş, ilkokul ortaokul kayıt süreci derken artık de yüksek tahsile yerleştirme sonuçları açıklandı. Üniversite imtihanlarına müracaatın dahi bir yılda 500 bin azaldığını konuşmuştuk günlerce.
Okulların açılmasına ise çok az bir müddet kaldı. Bir tarafta okula başlama süreci öteki tarafta okullara devam etmeyen/edemeyen gençler.
CHP Ankara Milletvekili Aliye Timisi Ersever’in verdiği soru önergesine gelen yanıtta 316 bin gencin üniversitelere devam etmediği görüldü. Üniversitelerdeki benzeri durum aslında mecburî tahsil çağı olan 06-17 yaş kümesinde da var.
OKULDAN KAÇIŞ SEBEBİ
Bu durum da kamuoyuna daha evvel yansımıştı. Okuldan kaçışın en temel sebebinin yoksulluk olduğu yani ekonomik problemlerin öncelikli münasebet olarak karşımıza çıktığı açık olsa da iktidar bu durumu görmezden gelmektedir. Ülke genelinde kişi başı gelirin 15 bin dolar civarında olduğu söylense de emeklilerin, çalışanların, minimum ücretlilerin bu sayıya ulaşabilmeleri mümkün değil.
Bu hesaba nazaran ortalama aylık 50 bin TL gelir olması gerekiyor. Yani minimum fiyatın dahi neredeyse 2,5 katı. Çalışanların ve emeklilerin büyük bir kısmı taban fiyat ve altında gelirle geçinmeye çalışırken okula gidecek üniversite öğrencisi için kaynak ayırmaları neredeyse imkansız.
Gençler çalışarak okumak için partime olarak çalışmak istediklerinde de iş bulma sıkıntısının yanı sıra vakitle partime olan süreç daimi sürece dönüyor ve okul askıya alınıyor.
Barınma, yemek, kitap, ulaşım masrafları maalesef karşılanamaz bir hal alınca gençler okulu bırakmayı tercih ediyorlar.
“OKUSAM NE OLACAK”
Eğitimde temel sorun ekonomik görünse de bu boyut aşılmış durumda ve “okusam ne olacak, abim, ablam okudu da ne oldu ya kasiyer ya da işsiz geziyor. Özel okulda çalışsa taban fiyat bile almıyor.” Cümleleri yükseliyor her yerden. Okumadan daha çok para kazanabilirim algısına kapılanlar var sistem içerisinde.
Eğitime inanç en büyük sorun ve bu sorunu yaratan ise yönetim… Liyakatin yok olduğu, hukukun askıya alındığı bir sistemde okul öncesinden yüksek öğretime kadar her kademede adeta çöküş yaşıyoruz.
Yüksek öğretimlerin içi boşaltılmış bırakın rektör, dekan olmayı akademik takımlara geçişte bile şahsa özel uygulamalar kelam konusu olunca. İnsanların emekleri yok sayılınca yani itimat yok edilince muvaffakiyet gelmediği üzere kaçış da artıyor.
İlköğretim ya da ortaöğretimde tıpkı mahallede hatta tıpkı sokaktaki iki okuldan biri tercih edilirken başkasının neden tercih edilmediği sorgulanmıyor.
ÖZEL OKUL PATLAMASI
Bakan ağzıyla bile okullar nitelikli/niteliksiz diye ayrıştırılabiliyor, bir öbür bakan tarafından “eğitim yük” halinde cümlenin kurulabildiği bir ortamda eğitime ehemmiyet verildiğinden kelam edebilir miyiz? İşte bu yükten kurtulmak için özel okullara kaçışı hızlandıran siyasetler sonucu son 10-15 yılda özel okul sayısında patlama yaşandı desek yeridir. Özel okullara kaçış var lakin öğretmenlerini adeta minimum fiyatın altında çalıştıran bir sistemde nitelikli eğitimden kelam etmek mümkün değil.
İktidar özel okul öğretmenler için var olan “devlet okullarındaki emsalinden az maaş verilemez” tarafındaki düzenlemeyi dahi kaldırarak eğitime yaklaşımını bu noktada da ortaya koymuştur. Özel okul öğretmenleri aylardır taban aylık uygulamasına geçilmesi için hareket yapıyorlar lakin duyan maalesef yok.
ATATÜRK MANİFESTOSU
Oysa ki cumhuriyetin kuruluş kademesindeki imkansızlıklarda dahi eğitim öncelikliydi ve Atatürk’ün manifestosu “Eğitimdir ki bir milleti ya hür, bağımsız, ulu, yüksek bir topluluk halinde yaşatır; ya da esaret ve sefalete terk eder.” Şeklindeki sözleri idi. İşte bu noktadan bugünkü basamağa geldi eğitim.
Bir de bunun üstüne eğitim sistemini adeta kuşatan gerici yapılar, gerici anlayış düşünüldüğünde eğitimden kaçış adeta olağan hal alıyor. Son olarak 15 Temmuz hain darbe sürecinde ağızlardan düşmeyen liyakat cümleleri maalesef unutuldu ve o makûs süreçten dahi ders çıkarılamadı.
2025 yılı aile yılı ilan edildi ve çocuk sayısının artışına sıkıştırılmış bir anlayış hakim kılınmış durumda. Evet bir hükümet gelecek jenerasyonu ve genç nüfusun azalışını dikkate almalı lakin tek sorun olarak bu noktaya odaklanmamalıdır. Mevcut çocuklarını adeta besleyemeyen bir idare anlayışı ile geleceğin inşası mümkün değildir.
BİR ÖĞÜN YEMEK
2023 seçimleri öncesinde okul öncesindeki çocuklarımıza bir öğün yemek verilmeye başlandı, seçim vaatleri ortasında öteki kademelere de yemek verileceği yer aldı lakin seçim bittikten sonra okul öncesindeki yemek dahi kaldırıldı. Çocuklar gerçek manada aç aç okula geliyorlar ve bu biçimde günü geçiriyorlar. Çocuklar okul kantininden beslenecek harçlığa dahi sahi değiller. Sahip olsalar da bu beslenme hali sağlıklı bir beslenme formu değil. Bırakalım yemeği, pak bir ortama, inançlı bir ortama, en acısı da pak içme suyuna dahi muhtaç bir sistem kelam mevzusudur. İşte iktidarın asıl baş yorması gereken nokta burası. Çocuklarını geleceğe sağlıklı hazırlayamayan bir ülkede sağlıklı bir gelecek inşa edilemez. Bu noktadaki meseleleri bugün tahminen göremiyoruz fakat gelecekte çok derin bir formda hissedeceğiz.
Bir sistem düşünelim ki ülkenin her vatandaşını uzaktan yakından ilgilendiriyor yalnızca zarurî eğitimde 1 milyonu aşkın öğretmen 18 milyon öğrenci kelam konusu. Bu kadar büyük bir sistemi günlük siyasetlerle, liyakatsiz takımlarla sürdürmenin mümkün olmadığı gerçeği yüzümüze vurmuş durumda.
Öğretmeni mutsuz,
Öğrencisi mutsuz,
Velisi mutsuz,
Topyekün toplumun mutsuz olduğu bir süreçten kelam ediyoruz ve mutsuzluktan daha da berbatı tüm bölümler maalesef umutsuz. Umudun yok olduğu inancın tesis edilemediği bir ortamda muvaffakiyet yakalanamayacağı üzere kaçış da önlenemez.
GÜNÜ KURTARMA SİYASETLERİ
Hatadan dönüş için tek bir sinyal dahi yok tersine günü kurtarmaya yönelik siyasetlerle devam ediyoruz. 18 milyon çocuk okula gitti mi, meskenine döndü mü? Sorularının karşılığı evet ise o gün kurtulmuştur. Ve muvaffakiyet gerçekleşmiştir. Bir de üstüne iki istatistiksel muvaffakiyet yorumu yaptık mı yeme de yanında yat misali olur. LGS imtihanında 719 öğrencinin tam puan almasını muvaffakiyet olarak görürken bu 719 öğrencinin dahi istedikleri okullara gidemediklerini görmezden gelebiliyoruz. Böylelikle başarılı çocuğu dahi mutsuz edebiliyor, ümitsizliğe itebiliyoruz.
Tüm bu yanlışlarımızın tahlili belirlidir. Öncelikle şapkayı önümüze koymamız gerekiyor. Sonra bir şeyleri değil anlayışımızı değiştirmemiz gerekiyor. Yani eğitimde gelişim için, muvaffakiyet için ne bakan değişikliği ne de ayrıca bir argümana muhtaçlık vardır tek argüman anlayış değişikliğidir. Bunun için de eğitimi nitekim beka problemi gören siyaset üstü anlayışa sahip bir iktidara muhtaçlık vardır.
Maksut Balmuk
Odatv.com
