Ev satışı neden azaldı: 19 Mart operasyonları detayı… Konut fiyatları düşer mi
Türk lirasına ve dövize olan inanç probleminin, pandemi ve zelzelenin konut fiyatlarını etkilediğini belirten uzmanlar, iktisattaki gidişat nedeniyle halkın konut satın almasının zorlaştığını ve yabancı yatırımcıya ise 19 Mart 2025 CHP operasyonları sonrası konut satışının azaldığını belirtiyor. Pekala konut satışları giderek azalacak mı yoksa artacak mı, satılık ve kiralık konut fiyatlarında beklenti ne? Esfender Korkmaz’ın Yeniçağ gazetesindeki “Konut fiyatları düşüyor mu” başlıklı yazısı şu biçimde:
“Konut fiyatlarını genel olarak, TL’ye ve dövize olan itimat sorunu etkiledi. Özel olarak da, pandemi ve sarsıntı etkiledi.
1. Bu nedenledir ki; 2025 Temmuz ayında, yıllık olarak konut fiyatları en fazla Ankara’da arttı. Zira Ankara’da sarsıntı riski daha düşüktür.
Antalya’da konut fiyat artışları ortalama artışın altında kaldı. İki nedeni var;
Bir… Pandemi sırasında Antalya’da yazlık talebi yüksek olmuştu. Artık doyum noktasına geldi.
İki… Demokrasi ve türel meseleleri nedeni ve bilhassa 19 Mart 2025 CHP operasyonları sonrası, yabancıya konut satışları düştü. Hatta birçok Avrupalı konutunu satıp, çıktı.
(Aşağıdaki tabloda konut fiyatlarının ortalama üstünde arttığı ve ortalama altında kaldığı üç bölge yer almaktadır.)
2. Temmuz ayında yıllık olarak, 2022 ve 2023 yılları konut fiyatları, TÜFE’nin iki katından fazla arttı. 2024 ve 2025 yıllarında ise konut fiyat artışı TÜFE’nin altında kaldı.
2024 Temmuz ayında yıllık TÜFE yüzde 61,8 konut fiyatları daha düşük yüzde 38,7 oranında arttı.
2025 yılında yıllık TÜFE’ yüzde 35,5, konut fiyatları yüzde 32,8 oranında arttı?
(Aşağıdaki tablo ve grafik)
3. Bundan sonra konut fiyatları gerçek olarak düşer mi?
Konut arzı: 2020 yılından itibaren konut satışları 1 milyon 400 bin civarında kaldı. Konut arz fazlası yahut eksiği görünmüyor. Bu nedenle arz eksiği nedeni ile konut fiyat artışı olmaz.
Yabancı Talep: Üstte söylediğim üzere, gerek vatandaşlık için ve gerekse doğal kuralları nedeni ile Türkiye’den konut alan yabancı sayısı geçen yıla nazaran yarı yarıya düştü. Bu düşüş konut fiyatlarını frenleyici tesir yapar.
Reel faiz; Konut kredilerinde yüksek gerçek faiz, konut talebini düşürdü. MB Eksi gerçek faize geçerse, konut talebi ve konut fiyatları artar.
Hanehalkı gelir kaybı: TÜFE’nin İTO ve öteki enflasyon hesaplarına nazaran düşük çıkması ve maaş ve fiyat artışlarının da TÜFE’ ye nazaran yapılması nedeni ile çalışanların satın alma gücü düştü. İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar son yıllarda iki katına çıktı. Yani fiili işsiz sayısı arttı. Bu nedenlerle halkın konut satın alması imkanları daraldı. Konut talebi çoğunlukla tasarruf yahut spekülatif hedeflidir. Spekülasyon da siyasi ve ekonomik konjonktüre bağlıdır. Bu günkü şartlarda nereye gideceğini bilemeyiz.
Erken seçim; Erken seçim olursa, bütün dezenflasyonist siyasetler terk edilir. Kamu bankaları ucuz kredi verir. Konut talebi ve satışı artar. Fiyatlar gerçek olarak artar.
Sonuç: Muhtaçlık varsa konut almak gerekir. Tertipli kira geliri sağlamak için de alınabilir. Şayet siyasi sorun yaşamazsak, konut fiyatları ve kiralar gerçek olarak düşer. Spekülasyon emeliyle konut alınmaz.”
