Can Yücel anılıyor… Murat Belge’ye yanıtı Dönmeyen şiiriyleydi…

Ölüm yıl dönümünde anılan Can Yücel, edebiyat dünyasının asi şairi ve sol görüşlü bir aydındı.

Küçük yaşlardan itibaren siyasi bir etrafta büyüdü. Yücel’in babası, Cumhuriyet’in kuruluş periyoduna iz bırakan Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’di.

Usta isim, sosyalist ve halkçı duruşuyla öne çıkan bir müellif ve şairdi. Edebiyatın asi sesi olarak tanındı, şiirlerinde politik görüşünü yansıtmaktan çekinmedi… Lisanı hem nüktedan hem de keskindi…

1965’te Türkiye İşçi Partisi, TİP’e üye oldu, partinin 1965 seçimlerindeki radyo konuşmalarından birini Yücel yaptı. Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan’ın akabinde “Mare Nostrum” şiirini yazdı.

Ünlü edebiyatçı Yücel, halkın kıymetlerine sıkı sıkıya bağlıydı, Türkiye’nin çıkarlarını savunmaktan geri adım atmadı, bedel ödedi, buna mahpusa girmek de dahil…

Can Yücel, 71 darbesinde Che Guevara ve Mao’dan çeviriler yaptığı gerekçesiyle 15 yıl mahpusa mahkum oldu. 1974’de çıkarılan genel afla dışarı çıktı. Kıbrıs Barış Harekatı’nı destekleyen solculardandı.

Yücel’in açıktan tutum aldığı 12 Eylül darbesi sonrasında kaleme aldığı “Rengahenk” isimli kitabı, müstehcen olduğu argümanıyla toplatıldı.

Ünlü şair Yücel’in 12 Eylül sonrası gayret ettiği bahislerden biri de neoliberalizmin dünya hakimiyetiyle, Türkiye’de de yükselen sivil toplumculuk akımıydı. Yücel, “Sivil toplumculuk” ideolojisini halktan ve gerçeklerden kopuk, elitist telaffuzlarla temsil eden figürlere karşı sert ve mizahi bir tenkit lisanı kullandı. Bu ideolojinin temsilciliğine soyunan Murat Doküman ve onun üzere “aydın” kimliğiyle öne çıkan bireyler, Yücel’in amacındaydı. Belge’nin ismini geçirdiği Dönmeyenler şiiri şöyleydi.

öyle keyifli yazıyorum ki

bu adamlar hem üniversitede var

hem gastede yazar

hem de bozarlar

asaf savaş sakat

ve evraklı murat

bu murat evraklı murat

çok ingilizce bilir

ama hel’sinkiyle güvey girer

bu özel üniversite randevucuları

aydın doğan solcuları

dünyaya birşey öğreteceklerini

sanırlar

ekonomi iktisat diye

kendilerini unuttukları gibi

bizleri de unuturlar

bu adamların listesi

asaf savaş sakat

belgeli murat

ekonomist mete tuncer

turker alkan, fisun özbilgen

başlangıç celal

laçiner’i sayıyorum

adları lazım degil esasında

kendileri lazımlık

Can Yücel 12 Ağustos 1999’da Datça’da hayata veda etti, fikirleriyse yaşamaya devam ediyor.