Deprem uzmanları ne diyor: ‘Daha büyük deprem olabilir’… Kimi farklı görüşte… Marmara faylarını etkiler mi

HASAN SÖZBİLİR: GELENBE FAYI TETİKLENDİ

Dokuz Eylül Üniversitesi Zelzele Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde dün meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde yaşanan artçı şokların Gelenbe fayının da tetiklendiğini gösterdiğini belirtti.

Sözbilir, yaptığı açıklamada, Sındırgı depremindeki ana şoktan sonra 4,8 büyüklüğünü bulan 100’ün üzerinde artçı şokların yaşandığını kaydetti.

Artçı şoklar hakkında farklılıkların dikkat cazibeli olduğunu lisana getiren Sözbilir, şunları söz etti:

“Bu artçı şokların bir kısmının odak düzenek tahlili, ana şoktan farklı çıkıyor. Zelzelenin sismik kaynağını oluşturan kuzeybatı-güneydoğu uzanımlı ve eğim atımlı olağan fayın aktivitesinden sonra, doğrultu atımlı fayın da sisteme katıldığı ve sarsıntı üretmeye başladığı bedellendirilmektedir. Yani bu sarsıntıda devam eden artçı şoklar, Simav fay zonundaki fayların yanı sıra Gelenbe fayı ismi verilen kuzey-güney doğrultulu ve doğrultu atımlı fay niteliğindeki fayın da tetiklendiğini göstermektedir. Gelenbe fayı da Akhisar’dan başlayıp Bigadiç’e hakikat uzanan ve uzun vakittir sessiz olan bir fay niteliğinde.”

AHMET ERCAN: BALIKESİR’DE DAHA BÜYÜK ZELZELE BEKLEMİYORUM

Deprem uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ercan “Balıkesir, Türkiye’nin en fazla sarsıntı yaşayan vilayetlerinden biridir ve Sındırgı, kırıklı bir yerleşim yeridir. 1969’daki büyük sarsıntıdan sonra 56 yıl geçmişti. Bu, beklenen en büyük depremdi” dedi. Sındırgı’da ya da Balıkesir’in içinde daha büyük bir zelzele beklemediğini belirten Ercan, “Bu sarsıntı Marmara bölgesindeki faylara gerilim yüklemiş olabilir, lakin Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey kolunu etkileyeceğini düşünmüyorum. Tekrar de bu çeşit büyük sarsıntılar, bölgedeki fayların dinamiğini değiştirebilir” diye konuştu.

NACİ GÖRÜR: MARMARA’DA KUZEY ANADOLU FAYI’NI ETKİLEMEZ

Prof. Dr. Naci Görür toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda ise “Alakır-Sındırgı/Balıkesir’de 6,1 zelzele oldu. Zelzele Simav Fay Zonu, Sındırgı Segmanı üzerinde. Sağ istikametli, yanal bir fay niteliğinde. Küçük zelzele değil, hasar olabilir. Daha büyük sarsıntı olacağını sanmıyorum. Konutlardan bir süre uzak durun” sözlerini kullandı.

Görür, “Marmara Bölgesi’ndeki faylara gerilim yüklemiş, gerilim alanlarını etkilemiş olabilir lakin ben Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey kolumu etkileyeceğini sanmıyorum” iletisini paylaştı.

ŞENER ÜŞÜMEZSOY: SİMAV, DEMİRCİ, UŞAK FAYLARI TETİKLENME RİSKİ VAR

Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’un bugün Balıkesir’de meydana gelen 6.1’lik zelzele için de daha evvel ihtarlarda bulunduğu tabir edilirken, Üşümezsoy Balıkesir’de artçıların 2 ay daha sürebileceğini belirtti.

Prof. Dr. Üşümezsoy, Manisa’nın kuzeyinden başlayarak Simav ve Uşak’a uzanan fay çizgilerinin etkilendiğini, Sındırgı’nın batısında ve kuzeyde Emet etrafında de sarsıntıların hissedilebileceğini vurgulayarak “Gerilme neslinde birinci nesil olarak geçen fay kırıldı. Ancak onun Güneyinde Manisa Spil dağı Kuzeyinde yükselme oluyor. Manisa ve Turgutlu ortasında bir gerilim olabilir. Bölgedeki Simav, Demirci ve Uşak faylarının tetiklenme riski bulunuyor” tabirlerini kullandı.

Depremin akabinde kamuoyunda sıkça sorulan “Bursa yahut İstanbul tetiklenir mi?” sorusuna ise Üşümezsoy net bir karşılık vererek, “Hayır, bu sarsıntı öbür fayları tetiklemez. Bursa’daki faylar Simav’daki kadar etkin değil. Uludağ ve etrafındaki yapılar, geçmişte 1855 yılında iki sarsıntı üretmiş olsa da, bu faylar Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın güney kolu ile direkt bağlı değil. Bu nedenle, 1999 İzmit sarsıntısını andıran bir senaryo Bursa için geçerli değil” diye konuştu.

OKAN TÜYSÜZ: BÖLGEDE ETKİN FAYLAR VAR

Deprem uzmanı Prof. Dr. Okan Tüysüz, sarsıntıyla ilgili yaptığı açıklamada “Bu bölge faal fayların olduğu bir bölge. Daha evvel de belirttiğim üzere sarsıntıların olduğu bir bölge. 6,1 büyüklüğün hasar yaratacak bir sarsıntı olarak kabul edilmez, ülkemizdeki sarsıntı hasar hududu 6,5 büyüklüğüdür” dedi.

Tüysüz, sarsıntıya sağlam yapılar inşa etmenin kıymetine vurgu yaparak, “Yıkılan binanın içerisinde, gördüğüm kadarıyla 10-15 santimetrelik yuvarlak çakıllar var. Bu beton için kabul edilebilir bir şey değil. Artık hem nervürlü demir hem hazır beton kullanılıyor” diye konuştu.

SÜLEYMAN PAMPAL: BUNDAN DAHA BÜYÜK ZELZELE OLABİLİR”

Deprem uzmanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, “Bu fay zonu, Batı Anadolu’dan İç Anadolu’ya hakikat devam ediyor. Simav Fayı, Afyon–Akşehir–Gıraverdi üzerinden ilerleyerek Konya–Karaman istikametine uzanan önemli bir zonun parçasıdır” dedi. “Büyük sarsıntının habercisi mi” sorusuna ise şu karşılığı verdi:

“Haberci demek yanlışsız değil, 7 civarında sarsıntı üretme potansiyeli olan faylar, 7.2’lik sarsıntı var lakin daha büyükleri yok” diyen Pampal, konuşmasına şöyle devam etti: “Ana şok olarak pahalandırmak daha yanlışsız, bundan sonra artçılar küçülerek günler ve aylar içinde devam edebilir. Bu zelzeleden evvel 3 civarında olan zelzele öncü sayılır. Bundan daha büyük sarsıntı olabilir fakat çok güçlü değil. Orta büyüklükte zelzele denilebilir ancak ülkemiz kaidelerinde hasar yapan sarsıntı gurubuna girer. Doğu Batı istikametli çok sayıda faylardan oluşan bir sistem var.”

ŞÜKRÜ ERSOY: KOMŞU FAYLAR RİSK ALTINDADIR

Prof. Dr. Şükrü Ersoy, şunları söyledi:

“Burası Simav fayı. Bu artçılar öteki tarafa kaymazsa giderek sönümlenecektir. Burada tansiyon transferi olmuştur. Her vakit zelzele olan yerin komşu fayları risk altındadır. Buraları izlemek lazım. Bingöl Karlıova’dan Erzincan’a kadar olan Yedisu Fayı en rikli bölge şu an. Türkiye’de 5,5’dan büyük zelzele oluşturacak 500’ün üzerinde fay var… Batı Anadolu’da 1970’ten beri 7’ye varan büyüklükte bir sarsıntı olmadığını düşünürsek İzmir etrafında, işte Balıkesir, Kütahya etrafında, zelzelelerin olması çok normal” dedi.

İstanbul’da beklenen sarsıntıya ait konuşan Ersoy, şöyle devam etti:

“Marmara’da büyük bir sarsıntı bekleniyor. Şimdilerde zelzelenin büyüklüğünün 7,2 büyüklüğünde olacağı konuşulmaya başladı. Marmara’da olacak bir zelzelede tsunami de olabilir. Büyük bir sarsıntı olursa en çok kıyı bölgesi etkilenir. İstanbul’da kaos olabilir. İstanbul tüm Türkiye’ye bakabilir lakin tüm Türkiye İstanbul’a bakamaz” diye konuştu.

BÜLENT ÖZMEN: MARMARA DENİZİ’NDEKİ FAYLARI ETKİLEMEZ

Doç. Dr. Bülent Özmen, 6,1 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde artçı sarsıntıların 5,1-5,2 büyüklüğüne kadar ulaşabileceğini, kelam konusu zelzelenin Marmara Denizi’ndeki fay sınırlarını etkilemesinin mümkün olmadığını bildirdi. Özmen, Simav Fay Zonu’nun Sındırgı segmentinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki sarsıntının akabinde birinci saatlerde çok sayıda artçı sarsıntı meydana geldiğini anımsattı.

“Bu sarsıntının artçıları 5,1-5,2 büyüklüğüne kadar çıkabilir.” diyen Özmen, ağır artçıların ilerleyen günlerde azalacağını söyledi. Sarsıntının Marmara’daki faylarla direkt alakalı olmadığının altını çizen Özmen, “Sındırgı’da meydana gelen zelzele, Marmara Denizi’ndeki fayları tetiklemez. İstanbul’un sarsıntı tehlikesi, bu sarsıntıdan evvel ne kadar yüksek ise tekrar tıpkı biçimde o derece yüksektir” diye konuştu.