Federasyon bakanlıkla yarışıyor: Biri 10 diğeri 15… Konu: Yap boz
Türk futbolunda yabancı oyuncu sonu, son 15 yılda adeta yapboza döndü.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), ulusal ekibin başarısı, yerli futbolcunun gelişimi, kulüplerin mali istikrarları ve UEFA kriterlerini münasebet göstererek neredeyse her 2-3 dönemde bir sistemi değiştirdi. Lakin bu daima değişim, istikrarı yakalamak bir yana, kulüplerin planlama yapmasını da zorlaştırdı.
Türkiye’de eğitim sistemi de futboldaki üzere bir yapboz kesimi haline geldi. Son 15 yılda sık sık değişikliklere sahne oldu. Bu devirde eğitim siyasetlerinde yaklaşık 15’den fazla sefer kapsamlı ıslahat ve düzenleme yapıldı. Bilhassa lise ve üniversite imtihan sistemlerinde yaşanan değişiklikler dikkat çekiyor. Son 15 yılda lise imtihan sistemi 6 sefer değiştirilirken, üniversite imtihan sistemi ise 3 defa yenilendi. Toplamda 9 farklı imtihan modeli uygulandı. Öğrenciler imtihan sistemindeki sık değişimlere ahenk sağlamakta zorlanırken, öğretmenler de daima yeni müfredat ve uygulamalara adapte olmak durumunda kaldı.
TFF, MEB İLE YARIŞTI
2010-11 döneminde “6+2+2” ile başlayan süreç, bir yıl sonra “6+2”ye dönüştü. 2013-14’te “6+0+4” kuralı geldi, akabinde 2014-15’te “5+3” sistemi uygulandı. 2015-16’da radikal bir adımla “14+14” düzenlemesine geçildi ve kulüpler alana büsbütün yabancı oyuncularla çıkabildi. Lakin bu sistem de 2019-20 döneminin akabinde rafa kalktı. 2020-21 döneminde alandaki yabancı sayısı 8 ile sınırlandı, 2021-22’de lisanslı yabancı sayısı 14 alandaki oyuncu sayısı 8 kabul edildi. Birinci planda 2022-23’te takımdaki yabancı sayısı 10’a kadar indirilecekti lakin TFF tekrar karar değiştirdi ve mevcut sistem devam etti. TFF’nin 11 Ocak 2024’te yaptığı açıklamaya nazaran 2024-25’te ise A grup listesinde en fazla 12 yabancıya müsaade verilmeye başlanacağı duyuruldu fakat ani bir değişiklik ile sayı 14 ile devam etti. Üstelik TFF, önümüzdeki iki dönemde bu sayının 11’e düşeceğini duyurmuştu.
Yeniden değişene kadar TFF’nin mevcut kararı ise şu formda:
“A Ekip Listesine yazılabilecek 14 yabancı futbolcunun 12’si için rastgele bir yaş kriteri aranmaz. A Ekip Listesine 14 yabancı futbolcu yazılması halinde bu futbolculardan 2025 – 2026 döneminde en az 2’sinin 01.01.2002 yahut daha sonraki tarihte doğmuş olması zaruridir. A Kadro Listesine yazılabilecek 14 yabancı futbolcu hakkının bir kısmının yahut tamamının kullanılmaması, Türkiye A Ulusal Futbol Kadrosunda oynama uygunluğuna sahip futbolcu sayısının fazla yazılmasına pürüz teşkil etmez. 2025-2026 döneminde bu kapsamda kontrat yapmış ve A Ekip Listesine yazılmış 2002 yılı içerisinde doğmuş yabancı asıllı futbolcular ile 1 dönemden fazla vadeli kontrat imzalanması halinde bu futbolcular 2 dönem boyunca bu kurala tabi olarak A Ekip Listesine yazılabilirler. 2026 – 2027 döneminde ise 14 yabancı futbolcunun en az 4’ünün 01.01.2003 yahut daha sonraki tarihte doğmuş olması zaruridir. (2) 14’ten fazla sayıda yabancı futbolcu ile kontratı bulunan Süper Lig Kulüpleri, A Grup Listesine yazılmamış yabancı futbolcuları A Kadro karşılaşmalarında oynatamazlar.”
ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA DEĞİŞEBİLİR
Ancak daha bu kararın mürekkebi kurumadan, Kulüpler Birliği yeni bir talep ile gündeme geldi. Sabah’ıın haberine nazaran sakatlıklar, kontrat mühletleri ve ekonomik sebepleri öne süren kulüpler, 14 olan mevcut yabancı sayısının 16’ya çıkarılması için TFF’ye başvurdu. Kararın önümüzdeki hafta açıklanması bekleniyor.
UZUN VADELİ PLANLAMA İMKANSIZ HALE GELDİ
Sürekli değişen bu sistem, Türk futbolunda uzun vadeli planlamayı neredeyse imkânsız hale getiriyor. Kulüpler, altyapı yatırımlarını, transfer siyasetlerini ve bütçelerini belirlerken hangi kuralın geçerli olacağını kestiremiyor. Bir sistemin en fazla 2-3 dönem uygulanması, hem yerli futbolcunun gelişimi hem de kulüplerin Avrupa’daki rekabet gücü açısından olumsuz sonuçlar doğuruyor. Ulusal grup tarafında ise değişen kuralların istikrarsızlığı, geniş ve kaliteli bir oyuncu havuzu oluşturmayı güçleştiriyor. Avrupa’da muvaffakiyet hedefleyen kulüpler, yabancı sınırlamalarının sık sık değişmesinden şikâyetçi. “16 yabancı” talebi kabul edilirse, bu son 15 yılda yabancı kuralının 10’dan fazla sefer değiştirilmiş olması manasına gelecek. Türk futbolunda yabancı hududu tartışmaları, bir defa daha en hararetli gündem hususu olarak karşımıza çıkmaya devam ediyor.
Orçun Ak
