ABD’de Naci Ağbal olayı: İstihdam verisi düşük çıkınca Trump görevden aldı
1 Ağustos’ta açıklanan tarım dışı istihdam bilgileri, Amerika Birleşik Devletleri’nde ve global piyasalarda geniş yankı uyandırdı. Altın fiyatlarında dikkat alımlı bir yükseliş yaşanırken, döviz piyasalarında sert dalgalanmalar görüldü.
Verilere tepki gösteren ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, ABD Çalışma İstatistikleri Ofisi Komiseri Eerika McEntarfer’in vazifesine son verilmesi istikametinde talimat verdiğini duyurdu.
Trump, açıklamasında istihdam bilgilerinin muteber olması gerektiğine vurgu yaparak, “Ekibime, Biden’ın bu siyasi atamasını derhal kovmaları talimatını verdim. Yerine çok daha nitelikli biri getirilecek. Bu üzere değerli sayılar adil ve hakikat olmalı, siyasi hedeflerle manipüle edilmemeli” tabirlerini kullandı.
Dünyanın en büyük iktisadında Temmuz ayına ait tarım dışı istihdam, 106 bin artış beklentisine karşın sırf 73 bin artış kaydetti.
AKILLARA NACİ AĞBAL GELDİ
7 Kasım 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal görevden alınmış, yerine Naci Ağbal atanmıştı. 5 aydan kısa bir mühlet başkanlık vazifesinde bulunan Ağbal, Türk lirasının kıymetinin düştüğü ve TCMB rezervlerinin tükendiği bir noktada vazifeye gelmişti.
Ağbal’ın vazifeye gelmesinin çabucak öncesinde dolar, 8,57 TL ile tepeyi görmüştü. TCMB’nin swap (takas) ile yurt içi ve yurt dışı bankalardan aldığı ödünç rezervler hariç tutulduğunda net rezervi yaklaşık -48 milyar dolara gerilemişti.
FAİZİ YÜKSELTTİ
Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında siyaset faizini yüzde 10,25’ten yüzde 15’e çekti. Daha sonra ise bu sefer faizi yüzde 15’ten yüzde 17’ye yükseltmiş, 150 baz puan olan piyasa beklentilerinin de üzerine çıkmıştı. Ağbal, enflasyonla çabada kararlılık vurgusu yapmış, piyasanın “şeffaflık” talebine cevap olarak bankalarla yapılan swap süreçleri ve rezerv datalarının daha sık paylaşılacağı duyurmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan çok sık olarak faiz siyasetlerine değinmese de 22 Ocak 2021’de yaptığı açıklamada Merkez Bankası’nı eleştirmiş ve “Şimdi bizim arkadaşlar da bana kızıyor biliyorum lakin kusura bakmasınlar. Şayet ben bu ülkenin lideriysem, cumhurbaşkanıysam ben bunu anlatmaya devam edeceğim. Zira ben yüksek faizle ülkemin kalkınacağına inanmıyorum” demişti.
NEDEN MİSYONDAN ALINDI
Ağbal devrinde faiz artışlarıyla dolar/TL kuru 8,57’den şubatta 6,89’a kadar çekilse de sonrasındaki devirde üç nedenle kurlar tekrar yükselişe geçti. ABD’de tahvil faizlerindeki yükseliş, Türkiye’nin bağımlı olduğu güç başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki sert yükseliş ve rezerv tartışmaları döviz kurlarını da üst itti. Ekim sonunda yüzde 11,89 olan enflasyon, şubatta yüzde 15,61’e yükseldi. Erken seçim ihtimalinin konuşulduğu bir konjonktürde yüksek faiz çok konuşulmuştu.
20 Mart 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan cumhurbaşkanı kararı ile misyonundan alındı. Ağbal’ın yerine atanan Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu atandı.
