Özkök yazın son anketini açıklıyor: Temmuz’da her şey değişti

Türkiye’nin kimi kamuoyu araştırma şirketleri klâsik olarak ağustos ayında alana çıkıp araştırma yapmıyorlar.
Dolayısıyla bu yazın son anketi Temmuz araştırmasının sonuçları oluyor.
İlgiyle izlediğim araştırma şirketlerinden biri PANORAMA…
Şirketin temmuz ayında alana çıkan elemanlarından gelen sonuçlar dün tamamlandı ve abonelerine gönderildi.

BU AY CHP TEKRAR 1.5 PUAN ÖNE GEÇTİ

Anketin detaylarına girmeyeceğim.
Ama herkesin en çok merak ettiği sonuçtan başlayayım.
Aynı kuruluşun haziran ayı sonuçlarında CHP ile AKP başa baş görünüyordu. Hatta AKP yarım puan kadar öne bile geçmişti.
Bu ayki sonuçlarda CHP yeniden öne geçmiş.
Şu an için CHP, AKP’nin 1.5 puan üzerinde görünüyor.
Dün şirketin genel müdürü Osman Sert’le konuştum.
Bu sonuçları nasıl yorumladığını sordum.

BU ANKET GÖSTERİYOR Kİ TÜRKİYE’NİN YENİ NORMALİ BU

Çok değişik bir tahlil yaptı:
“Temmuz ayı anketinin bizim açımızdan en çarpıcı sonucu şu:
Türkiye’nin Yeni Normal’i artık bu…”
Eminim siz de merak ettiniz nedir bu Yeni Olağan derilen şey diye…
“Bu ayki anket sonucu bize şunu gösterdi. Bugün itibariyle Türkiye siyasetinin genel tablosu şekillendi.

ARTIK SİYASİ YELPAZENİN DORUĞUNDA BİR DEĞİL İKİ BÜYÜK PARTİ VAR

Siyasi yelpazenin en üstünde iki büyük parti var.
CHP ve AKP…
Yine bugün itibariyle CHP yüzde 30 bandına yerleşmiş durumda.
AKP de yüzde 28 bandında istikrar kazanıyor.”
Peki CHP birinci parti olarak pozisyonunu sabitledi mi?

CHP 31 MART MUVAFFAKİYETİNİ KONSOLİDE ETTİ AMA

“Şu an için şunu söyleyebiliriz. CHP 31 Mart’taki muvaffakiyetini ve performansınızı konsolide etti. Zira o günden bu yana ve bilhassa de birincilik durumunu sürdürüyor.”
Peki bu ne ölçüde kalıcı?
“Hala yüksek bir kararsız oy oranı var. Kararsızlar ortasında geçmişte AKP’ye oy verenler 6 puan, CHP’ye oy verenler ise 2 puan görünüyor. Bu AKP oylarının eski partilerine mi döneceği, yoksa sandığa mı gitmeyeceğine bağlı olarak birincilik ve ikincilik sırası değişebilir.”
Ancak görünen o ki, Türkiye’nin yeni normali artık yüzde 30 civarında konsolide olmuş iki büyük parti.

AKP’NİN ARTIK “HALKIN EN BÜYÜK PARTİSİ BENİM” KİBRİNİ BIRAKMASI LAZIM

Bu durum tabi ki CHP açısından üst, AKP açısından ise geriye gerçek bir gidiş manasına geliyor.
Yani AKP’nin artık “CHP’ye ‘Beyaz Türk partisi”, “Bir avuç azınlık Laikçi” kibri ile bakma imkânı kalmadı.
Bu da 23 yıldan beri iktidarda bulunmanın verdiği duygusu yavaş yavaş devletin sahibi kibrine dönüşen AKP için artık daha mütevazı bir ruh haline bürünme vaktinin geldiğini gösteriyor.
Bence AKP kurulda “Nitelikli oy” prensibini kabul ederek bunun birinci adımını attı.
BU AKP açısından bir zaaf değil, tam bilakis gerçekçiliğe dönüş olarak kabul edilmeli.
Yoksa orada AKP’nin 21, CHP’nin 10 üyesi olacaktı fakat bu parlamentonun şu anki halk sosyolojisini yansıtan bir fotoğrafı olmayacaktı.

MALİYE BAKANI İYİMSER AMA HALK GELECEĞİ UYGUN GÖRMÜYOR

Yaz mevsiminin son anketinde artık istikrar kazanmaya başlayan öteki sonuçlar da var.
(*) Maliye ve Hazine Bakanı hep iyimser demeçler veriyor ancak, bunun halk nezdinde karşılığı yok.
Ankete nazaran halkın yüzde 80’i önümüzdeki periyotta harcama yapma eğiliminde değil.
Ekonominin daha berbata gideceğine olan inanç güzelleşeceğine dair inancın çok çok üstünde.

19 YARGI OPERASYONU ADALET PROBLEMİNİ İKİNCİ SIRAYA ÇIKARDI

(*) Artık yerleşmeye hatta mutlaklaşmaya başlayan bir öbür eğilim de şu.
“Ülkenin en büyük sorunu ne” sorusuna verilen yanıtlarda 19 Mart’tan sonra “Adalet” diyenler ikinci sıraya çıkmıştı.
Adalete güvensizlik artık Türk halkının en büyük ikinci sorunu haline geldi.
19 Mart operasyonu ve seçilmiş belediye liderlerine gazetecilere, sanatkarlara, aydınlara karşı yürütülen yargı operasyonları adalete olan güvensizliği tepeye yanlışsız taşıyor.
Üç aydır yükselen bir grafiği var bu eğilimin.
Bir ülke için üzerinde çok dikkat ve korkuyla düşünülmesi gereken bir “Yeni Normal” bu.
(*) 19 Mart’ta başlayan operasyonların tüzel değil siyasal inancı beşinci ayın sonunda hala yüzde 60 civarında duruyor.

YENİ NORMAL’İN ANLATTIĞI ASIL GERÇEK ŞU: BU REJİM YÜRÜMEZ

Ama bana nazaran “Yeni Normal’in” bize anlattığı asıl yeni sosyoloji şu:
Türkiye’yi artık bugünkü güçlendirilmiş başkanlık sistemi ile yönetmek çok zorlaştı.
Çünkü oy dağılımındaki somut durum, yüzde 51’le iktidara gelmiş bir kişiye, Çin Komünist Partisi Genel Liderinde bulunmayan tek adam yetkileriyle yönetme hakkı verse de yönetebilmesini imkansızlaştırıyor.
Çünkü bugün itibariyle dünyada hiçbir ülkede, hatta BAAS idarelerinde bile hesap vermeden, bu kadar büyük yetki kullanımı kelam konusu değil.
Ülkenin bütün kararlarının bir kişinin iki dudağı ortasına sıkıştırılması 31 Mart sonrası ve. Bilhassa de 19 Mart sonrası Türkiye’sinin realitesine uymuyor.

19 MART VE TAHLİL SÜRECİ BU REJİMİ FİİLEN
Bir adım daha ileri gidip şunu bile söyleyebilirim.
19 Mart itibariyle Türkiye’de Güçlendirilmiş Başkanlık Hükümeti sistemi fiilen imkânsız bir yola girmiştir.
Bu rejimin, 19 Mart operasyonu ve PKK’nın silah bırakması sürecini o eski yetkilerle yönetebilmesi artık çok zordur.

BAZILARI “REJİM GÜCÜNÜN DORUĞUNDA” DİYEBİLİR AMA
Biliyorum bu söylediklerim kimilerine çok zıt gelecektir.
Çünkü çoğumuzda “Güçlendirilmiş Başkanlık sisteminin daha da güçlendiği” üzere bir izlenim var.
Hayır o denli değil.
Bu rejim “Devleti” yönetiyor.
Ama artık “Milleti yönetme” gücünü kaybediyor.
Yargı zorlamaları devam ettikçe bu süreç daha da hızlanacak.
Rejimin daha da sertleşerek, yargıyı daha da zorlayarak iktidarını müdafaaya çalışması mümkün.
Ama AKP bilmeli ki, partiyi kurtaracak olan şey sertleşme, yargıyı zorlama, devleti ceberrütleştirmek değil…
Tam bilakis adaleti geri getirmek ve demokratikleşme ile mümkündür.
Umarım komitenin AKP’li üyeleri, Türkiye’nin bu Yeni Normal’in dikkate alarak çalışırlar.
Cumhurbaşkanı Erdoğan için de siyasette en yeterli “Exit”, “Çıkış” yolu budur.
Tabi gerisinde hoş bir imaj bırakmak istiyorsa…

Ertuğrul Özkök