Özkök, Shaquille O’Neal’ın doktorasından konuyu İmamoğlu’na getirdi: Gülümsemeyi bilen bir aday

“Erken seçimde oy vereceğiniz güçlü önderiniz yüzde kaç komik olsun istersiniz”

Absürt bir soru değil mi…Durun o kadar absürt değil.
Netflix geçen ay sonunda çok enteresan bir belgeseli yayına soktu.
Spor, bilhassa de Amerikan basketbolu NBA meraklıları için çok ilgi cazipti.
Çünkü NBA’nin dünya çapında tanınan en sempatik starlarından biri olan Shaquille O’Neal’la ilgiliydi.

REEBOK AYAKKABILARIN YENİ İŞVERENİNİ TANIYALIM

Shaq olarak tanınan dev basketbolcu bir devir NBA’in en skorer oyuncularından biriydi.
Miami Heat’le başlayan mesleği Lakers’da devam etmiş, Boston Celtics’de bitmişti.
Shaq basketbolu bıraktı ancak “Basket Business’i bırakmadı.
Dünyaca ünlü Reebok ayakkabılarının en büyük hissedarı oldu.
Geçmişte benim en büyük idollerimden biri olan Allen Iverson’la birlikte Reebok markasını uçurmuşlardı.

ADIDAS MARKAYI ÖLDÜRMEK İSTEYİNCE SHAQ SATIN ALDI

Sonradan Adidas bu markayı satın almış, kendi markasını doruğa çıkarmak için Reebok markasını adeta öldürmüştü.
Shaq işte o meyyit markayı aldı ve artık basketbol ayakkabı bölümünün yeniden doruklarına taşımak istiyor.
Kendisine yardımcı olarak da Allen Iverson’u almış.
O nedenle, markasına yüz olabilecek basketbolcular arıyor.

FAZLA PARASI OLMAYAN SHAQ ŞİMDİ STAR OLMAMIŞ KOLEJLİLERE DÖNÜYOR

Ama star oyuncuların hepsi Nike, Under Armour, Adidas üzere markalar tarafından paylaşılmış durumda.
O nedenle lise ve kolejdeki şimdi star olmamış genç oyunculara ve bir de bayan basketbolculara yöneliyorlar.
Altı kısımlık dize işte bu yeni oyuncuların seçimini anlatıyor.
Herkese öneririm lakin bilhassa siyaset bilimi, işletme, sosyoloji ve psikoloji öğrencilerine öneririm.

DOKTORA YAPMIŞ; MEZUNİYET ORTALAMASI 4 ÜZERİNDEN 3.8

O dizide öğrendim ki Shaq bir doktora yapmış.
Üstelik de bunu, basketbol mesleğinin tepesindeyken, 2012 yılında yapmış.
5 Mayıs 2012’de Barry University’den Eğitim Doktorası (Ed.D.) derecesini almış.
Ed.D., tıpkı bir Ph.D. üzere akademik bir doktora derecesi, fakat odağı daha vizyoner ve uygulamaya dönük idare, liderlik ve insan kaynakları geliştirmesi oluyor..
Mezuniyet ortalaması 3.813’müş. En yüksek ortalamanın 4 olduğunu düşünürseniz baya yüksek.
54 kredi saatlik programı; 16 ders almış. Ayrıyeten bağımsız araştırma çalışması yapmış.

DOKTORA KONUSU: BAŞKANIN MİZAH VE CİDDİYET ORANI

Doktorasının konusu şuymuş:
“The Duality of Humor and Seriousness in Leadership Styles”
Yani, “Liderlik Üsluplarında Mizah ve Ciddiyetin İkiliği” .
Bu çalışma kapsamında, CEO’lar ve iş dünyasından başkanlarla görüşmeler yapıp şu soruların yanıtını aramış:
(*) Önderler, mizahı ve ciddiyeti nasıl dengeledikleri
(*) Hangi oranda mizah ciddiyetle birlikte kullanıldığında tesirli olur?
(*) Liderlik üsluplarının sonuçları üzerinde mizahın rolü nedir?

İLK İŞVERENİNE VERDİĞİ ORAN YÜZDE 90’A YÜZDE 10

Shaq, tezinde, yakınlık kurduğu iş dünyasındaki başkanlardan alıntılarla örnekler sunuyor:
Mesela oynadığı Miami Heat grubunun sahibi Mickey Arison, çok gırgır bir adammış.
“ Yüzde 90 mizah, Yüzde10 ciddiyet stili uygulayan bir liderdi” diyor. Ayrıyeten, Arison’ın neredeyse hiç kızmadığını ve münasebetleri mizahla kurduğunu gözlemlediğini aktarıyor .

BUNA KARŞILIK GRUBUN KOÇU YÜZDE 80 CİDDİYDİ

Bir diğer örneği ise yine Miami Heat’in başkanı ve koçu Pat Riley’den veriyor.
Onun için “Yüzde 80 ciddiyet – Yüzde 20 mizah” istikrarıyla tesirli bir başkan modeli çiziyor. “Disiplinle uygulamaların mizahla dengelenmesini destekleyen bir profildi” diyor.

LE BRON JAMES VE DWYANE WADE’E VERDİĞİ CİDDİYET PUANI

Aynı yıllarda basket oynadığı önder özelliğine sahip iki ünlü oyuncu hakkında da puanlama yapmış:
(*) LeBron James: “Yüzde 80 mizah – Yüzde 20 ciddiyet”
(*) Dwyane Wade: “Yüzde 70 mizah – Yüzde 30 ciddiyet”
Shaq’a nazaran bu dört önder (Arison, Riley, James, Wade) ekipte neredeyse dört farklı CEO üzere çalışıyor ve başarıyı mizah-ciddiyet istikrarını âlâ ayarlayarak sağlıyordu.

2.16 METRE UZUNLUĞUNDA BİR DEV BİR ÇOCUĞA NASIL SEMPATİK GÖRÜNÜR

Kendisi de liderlik vasfı yüksek bir oyuncuydu. Belgeselde iş hayatında bu liderlik özelliğini daha da düzgün görüyorsunuz.
Kendi NBA mesleğinde uyguladığı liderlik biçimini tezinde şöyle anlatıyor:
“Mizahı sıkça kullanırım.”
Bunu da çok hoş bir örnekle anlatıyor. 2.16 m. uzunluğunda bir dev. Bu cüsse bilhassa çocuklar için korkutucu olabiliyor.
“Böyle durumlarda komiklik yaparak çocukların gözünde sempati toplarım” diyor.

SALONA GİRERKEN BAŞIMI BİLEREK KAPIYA ÇARPTIM

Ayrıca doktorasını anlatmak için çağrıldığı bir toplantıya girerken başını bilerek kapının üst tarafına çarpmış ve bunu komik bir harekete çevirerek, en baştan bir sempati iklimi yaratmış.
“Ama sıkıntı vakitlerde ciddiyeti devreye sokarım” diyor.
Bunun grup içi etkileşimi olumlu tarafta etkilediğini anlatıyor.

DEV BASKETÇİ KENDİNE YÜZDE KAÇ KOMİKLİK PUANI VERİYOR

Peki kendi mizah istikrarını nasıl orantılıyor?
Dizide bunu elleriyle izah ediyor:
“Yüzde 70 mizah – Yüzde 30 ciddiyet…”
Bu özelliğini belgeselde çok uygun görüyorsunuz.

FAZLA CİDDİYETİN PEK İŞE YARADIĞINI DÜŞÜNMÜYORUM

Epey düşündüm bu tez üzerine.
Bir defa Shaq’ın tez olarak bu türlü bir mevzuyu istemesi çok hoşuma gitti.
Oldum mümkün, kendini ciddiyetten ibaret bir makina üzere gören ve göstermek isteyen beşerler konusunda daima kuşkular oldu başımda.
Fazla ciddiyetin pek işe fayda bir özellik olduğunu sanmıyorum.
Bizim mesleğimizde de bu türlü kendini ve yaptığı gazetecilik mesleğini haddinden fazla ciddiye alan bireyler gözüme komik Kafkavari karakterler üzere görünür.

GÖRDÜĞÜM MİZAH ORANI EN YÜKSEK SİYASETÇİ DEMİREL’Dİ

Türk siyaseti bu türlü bir profilden çok çekmiştir.
Hayatımın olayları değerlendirebildiğim döremine baktığım vakit “Mizah-ciddiyet” istikrarını düzgün kurabilmiş tek önder görüyorum.
Süleyman Demirel.
Demirel, mizahi yanı güçlü bir insandı.
Hem kamuya açık karakterinde, hem de özel sohbetlerinde bu yanını çok açık görebiliyordunuz.

SEVGİLİSİYLE ‘VE ALLAH BAYANI YARATTI” SİNEMASINA GİDEN SİYASETÇİ

Onun dışındaki önderlerin hepsi bana nazaran fazla ciddiyet meraklısıydı.
Özal dışında güleni bile yoktu.
Tabi bir de Adnan Menderes’i eklemeliyim.
Ankara’nın göbeğinde koluna sevgilisini alıp “Ve Allah Bayanı Yarattı” sinemasını izlemeyle gittiğini anlatan anılar okudum.
Sevgilisinin konutuna giderken sokakta çocuklarla tek kale top oynadığı bile anlatılır.

ERBAKAN’DA DA MİZAHİ BİR KARAKTER VARDI

Ben o periyoda yetişemedim fakat özel hayatında mizahi bir yanının olduğunu varsayım ediyorum.
Belki biraz da Necmettin Erbakan’da vardı o mizah duygusu.
Gerisi “Gülümsemeyi bile zaaf sanan” bir maço liderlik profili.
Shaq’ın verdiği örneklere bakarsak, sporda başarılı başkanların çabucak hepsinde mizahi özellik ağır basıyor.

BİR GAZETE YÖNETİCİSİ İÇİN YÜZDE 10 CİDDİYET KÂFİ DE ARTAR

Bana gelince…
Shaquille O’Neal ölçeğini kendime uygularsam…
Galiba kendim için de “Yüzde 70 mizah, yüzde 30 ciddiyet” diyeceğim.
Bence iş yerine “Tavşan kardeş kıyafetinde gelmek istediğini” söyleyen bir gazete yöneticisi için çok düşük bir performans.
Aslında yüzde 90 mizah, yüzde 10 ciddiyet demem gerekirdi ki, yüzde 10 uygun bir gazete yapmak için ziyadesiyle kafidir.
Sonunda yaptığımız iş, Miami Heat’i yönetmekten daha fazla ciddiyet gerektirmiyor.

SON SORU: ERKEN SEÇİMDE OY VERECEĞİM BAŞKAN NASIL OLMALI

Peki erken seçimde oy vereceğim başkanın “Mizah-ciddiyet” oranı ne olsun isterim?
Tercihim şu:
Yüzde 60 mizah yüzde 40 ciddiyet.
Çünkü başkanlarımız o kadar yüzde 100 önemli görünmek istiyorlardı ki, bu son 30 yıl boyunca asık hızlar, sıkılmış yumruklar, belagat şehvetinden gerilmiş hançerelerden öbür bir şey görmedik.
Kendileri hiç gülmedi, bizi güldürmedikleri üzere bol bol ağlattılar.

ÖN SEÇİMDE 15 MİLYON İNSAN GÜLÜMSEMEYİ BİLEN BİR ADAYA OY VERDİ

O yüzden artık gülen, gülümseyen, en sıkıntı anında bile yüzünden tebessümü eksik etmeyen bir başkanımız olsun istiyorum.
Ne palavra söyleyeyim o yüzden Ekrem İmamoğlu’nun Silivri’den gelen fotoğraflarda bile gülümsemesi bana güzel geliyor.
Yani ön seçimde 15 milyon insan bence uygun bir adaya oy vermiş.

Ertuğrul Özkök