UEFA’dan sermayeye çifte standart
Avrupa futbolu, son yıllarda süratle yaygınlaşan “Çoklu Kulüp Sahipliği” (ÇKS) sistemiyle önemli bir etik tartışmanın eşiğinde. UEFA’nın açık kurallarına karşın, büyük sermaye kümelerinin futboldaki tesirini genişletmek için kullandığı yasal boşluklar, oyunun ruhunu tehdit ediyor.
UEFA’nın Şampiyonlar Ligi yönetmeliğinde açıkça yer alan “hiçbir gerçek yahut hükmî kişinin birden fazla kulübün idaresinde yahut performansında tesirli olamayacağı” kuralı, pratikte önemli biçimde esnetiliyor. Evangelos Marinakis (Olympiakos, Nottingham Forest) ve Jim Ratcliffe (Manchester United, Birçok, Lausanne Sport) üzere kulüp sahiplerinin bu düzenlemeleri aşmak için kullandığı yolların başında “kör inanç tröstü” geliyor.
CITY FOOTBALL GROUP ÖRNEĞİ
Kör tröst, varlıkların idaresini görünüşte bağımsız üçüncü bir tarafa devrederek, mülkiyet münasebetini süreksiz olarak gizlemeyi amaçlayan bir sistem. UEFA bu usulü bazen görmezden gelirken, bazen de şahsen öneriyor. Örneğin Manchester City’nin sahibi City Football Group, Girona’daki paylarının büyük kısmını bu usulle devrederek iki kulübün tıpkı turnuvada yer almasının önünü açtı.
UEFA’NIN İKİLİ STANDARTI
Oysa UEFA, tıpkı dönemde Drogheda United (İrlanda) ve DAC Dunajka Streda (Slovakya) üzere daha küçük grupları ÇKS kurallarını ihlal ettikleri gerekçesiyle turnuvalardan men etti. Bu durum, futbol kamuoyunda “çifte standart” tenkitlerini gündeme getirdi. Yapılan araştırmalara nazaran bu sistemin kurucularından biri, birebir vakitte UEFA Kulüp Finansal Kontrol Kurulu lideri Sunil Gulati. Kör tröst uygulamasının, oyunun şeffaflık ve eşitlik prensipleriyle çeliştiği vurgulanıyor. Marinakis örneğinde, Nottingham Forest kulübünün Şampiyonlar Ligi talihi doğunca kulübün denetimi süreksiz olarak bir avukat aracılığıyla kurulan Pittville One Ltd isimli şirkete devredilmiş; Forest Avrupa’ya katılamayınca da mülkiyet tekrar Marinakis’e dönmüştü.
ARTIK BİR İSTİNAS DEĞİL STANDART BİR YOL
UEFA’nın bu uygulamaları merkez lig kulüplerine karşı esnetip etraf liglere karşı sert tavır takınması, futbolda adalet prensibini zedeliyor. “Kanunun lafzı ile ruhu ortasındaki çelişki” tabiriyle eleştirilen bu yaklaşım, futbolun finansallaşması sürecinde ortaya çıkan etik meselelerin başında geliyor. Araştırmacı futbol dergisi Josimar’ın sözüyle, bu sistem artık bir istisna değil; tersine çoklu kulüp sahiplerinin UEFA kurallarını dolanmak için kullandığı standart bir yol haline geldi. Mecmua, Gulati’nin bu sistemdeki rolü hakkında UEFA’ya sorular yönelttiğini lakin cevapsız kaldığını da belirtiyor.
Futbol kamuoyu, bu türel hareketlerin adil rekabeti nasıl etkilediğini sorgularken, UEFA’nın ise merkez liglerin çıkarına olan bu uygulamalara göz yummaya devam ettiği görülüyor.
