Antalya Arkeoloji Müzesi “yıkıldı” denildi: Açıklama geldi
Sosyal medyada ve çeşitli platformlarda yer alan “müze taşınıyor”, “araziye otel yapılacak”, “peşkeş çekiliyor” üzere savları “manipülasyon” ve “komik” olarak niteleyen İnceciköz, projenin büsbütün şeffaf bir süreçle yürütüldüğünü ve Antalya’ya yakışan çağdaş bir kültür merkezinin inşa edileceğini belirtti.
Yenilenme kararının, müze binasının zelzeleye karşı dayanıksız olduğunun bilimsel raporlarla ortaya konması sonrası alındığını vurgulayan yetkililer, binanın yıkılarak yerine çağdaş müzecilik anlayışıyla donatılmış, daha büyük ve fonksiyonel yeni bir müzenin yapılacağını duyurdu. Projenin yaklaşık 2,5 milyar liralık bir yatırımla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından gerçekleştirileceği ve 2026 yaz dönemine kadar tamamlanmasının hedeflendiği açıklandı. Müzenin bulunduğu alan korunacak, eserler ise süreksiz olarak inançlı depolarda saklanacak. Kent dışına taşınma yahut alanın öbür bir yapıya dönüştürülmesi üzere bir durumun muhakkak kelam konusu olmadığı net bir formda tabir edildi.
ŞEFFAF SÜREÇ, İŞTİRAKÇİ PROJE
Genel Müdür Birol İnceciköz, proje sürecinin başından bu yana Antalya Kent Kurulu, Mimarlar Odası ve başka ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla toplantılar yapıldığını, teknik ve mimari tüm dataların açık formda paylaşıldığını belirtti. Birtakım kümelerin sürece katılmadan sonradan ortaya çıkarak “oldubitti” tenkitlerinde bulunmalarını ise güzel niyetli bulmadığını tabir etti. İnceciköz, yeni müzenin hem kapalı hem de açık alan muhtaçlığını karşılayacak halde tasarlandığını, müze bahçesindeki tüm ağaçların yerinde korunacağını, ağaç rölevelerinin alındığını ve etrafa hassas bir yapı oluşturulacağını da kelamlarına ekledi.
Yüksek Mimar Ersin Yasin Öztürk ise mevcut müze binasının taşıyıcı sisteminde önemli zafiyetler oluştuğunu, binanın sadece fonksiyonsuz değil, birebir vakitte tehlikeli olduğunu söyledi. 1972’de açılan yapının daha on yıl geçmeden önemli su alma, yalıtım ve statik problemler yaşadığını, vakit içinde ek yapılarla süreksiz tahliller arandığını lakin binanın temel yapısal meselelerinin büyüyerek devam ettiğini aktardı. Tramvay inşaatı sırasında oluşan titreşimlerle kolonlarda patlamalar meydana geldiğini, yapılan testlerde kimi kolonların dayanım bedelinin 5,09 MPa düzeyine kadar düştüğünü ve genel ortalamanın sadece 12 MPa olduğunu açıkladı. Bu bedeller, teknik normlara nazaran yapının güçlendirilmesinin mümkün olmadığını, can güvenliği nedeniyle yıkımın zarurî hale geldiğini ortaya koyuyor.
BİLİMSEL GEREKLİLİKTEN KAMUSAL VİZYONA
Teknik raporlarda, kolonların içinde sırf 4 adet 20’lik demir bulunduğu, çağdaş standartlara nazaran bu sayının yetersiz olduğu belirtildi. Ayrıyeten bu donatılarda gözle görülür seviyede korozyon ve yapısal bozulma tespit edildi. Yapının çatısının düzgün inşa edilmemesi nedeniyle daima su aldığı, cephe kaplamalarının döküldüğü, doğramaların değiştirildiği ve özgünlüğünü kaybettiği de raporlarla ortaya kondu. Tüm bu nedenlerle binanın korunması, onarılması ya da restore edilmesi teknik ve bilimsel olarak mümkün değil.
Bazı çevrelerce lisana getirilen “arazi ranta açılıyor” telaffuzlarına de reaksiyon gösteren Öztürk, bu argümanların gerçek dışı ve akıl dışı olduğunu vurguladı. Bakanlığın kamusal faydayı temel alan bir vizyonla hareket ettiğini belirten Öztürk, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un son yıllarda arkeoloji alanında yaptığı yatırımlar sayesinde hafriyat dönemlerinin 12 aya çıktığını, yerli bilim insanlarının daha etkin hale geldiğini ve bu müze yenilemesinin de bu vizyonun bir uzantısı olduğunu lisana getirdi.
Müzenin mimari projesi istekli olarak katkı sunan bir mimarlık ofisi tarafından hazırlandı ve süreç boyunca herkese açık bilgilendirme toplantıları düzenlendi. Lakin bu toplantılara katılmayan birtakım kişi ve kümelerin sonradan süreci sorgulamasının sağlıklı bir tenkit olmadığını söz eden Öztürk, bir yılı aşkın müddettir bu sürecin şeffaf biçimde yürütüldüğünü belirtti.
Yeni müze, yalnızca bir sergileme alanı değil, tıpkı vakitte bir kültür ve etkileşim merkezi olacak halde tasarlandı. Bakanlık tarafından resmi yatırım programına alınan proje, memleketler arası mimari müsabakalara katılacak seviyede nitelikli bir yapı olarak planlandı. Genel Müdür İnceciköz, Antalyalıların ve Türkiye’deki tüm vatandaşların gururla ziyaret edeceği, çağdaş ve kapsayıcı bir müze inşa ettiklerini vurgulayarak, maksatlarının 2026 yılı sonunda bu yeni yapıyı hizmete açmak olduğunu söyledi.
Sonuç olarak, Antalya Arkeoloji Müzesi için alınan yenilenme kararı rastlantısal ya da keyfi değil; bilimsel bilgiler, teknik raporlar ve can güvenliği kriterleri doğrultusunda alınmış zarurî bir karardır. Kamuoyuna açıklanan tüm bu ayrıntılar, sürecin büsbütün şeffaf ve kamu faydasını önceleyen bir anlayışla yürütüldüğünü açıkça göstermektedir.
