Mangalcılar bu işe ne diyecek: Tavuk eti gözden düştü
2024’ün birinci beş ayında tavuk sayısı yüzde 11, tavuk eti üretimi ise yüzde 14,1 arttı. Türkiye’de tavuk eti üretimi, Mayıs 2025’te geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 11,7 artarak 241 bin 782 tona ulaştı. Talep geçen yılla misal düzeyde kalırken, üretimdeki yüzde 15’in üzerindeki artış arz fazlasına neden oldu. Milliyet gazetesinden His Erdoğan’ın haberine nazaran, ihracat yasaklarıyla kaybedilen dış pazarlar ve iç piyasada beklenen tüketim artışının gerçekleşmemesi üzere nedenlerle üreticilerin ziyan açıkladığı belirtiliyor. Ayrıyeten mangal yasakları üzere etkenlerin de talebi düşürdüğü. Bu nedenle tavuklar daha süratli ve daha düşük fiyatlarla kesildiği belirtiliyor.
“ORMAN YANGINLARI NEDENİYLE MANGAL YASAKLANDI”
Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği (BESD-BİR) Lideri Naci Kaplan, iç piyasada yeterlilik derecesinin fazla olduğu beyaz ette büyümenin genel olarak ihracat odaklı olduğunu söyledi. Geçen yıl mayıs-aralık ayları ortasında ihracat kısıtlaması getirildiğini hatırlatan Kaplan, “Kırmızı etteki fiyat artışının beyaz ete yönelik artacak taleple kendini gösterebileceği değerlendirildi ve bu türlü bir uygulama yapıldı. Lakin ihracatta şunu unutuyoruz; en ufak bir yasak bile pazarları elimizden alıyor. İnanç sarsıyor. Yasak yerine politikalarımızı daha uzun devirli yürütmemiz lazım. İç piyasada bir talep daralması yok, kırmızı etteki meseleler ve fiyat artışı aslında beyaz ete yöneltiyor. Fakat örneğin orman yangınları nedeniyle pikniklerin, mangalın yasaklanması bizi huzursuz ediyor. Bunlar denetimli olarak sürdürülebilir. Mesela belediye kendisi mangal için alan yapmış orada bile yasaklamaya gidiyor. Bunlar yaz aylarında kesimi çok daraltıyor” dedi.
“İHRACATTA YASAKLARLA SPOTÇU POZİSYONUNA DÜŞERİZ”
Piliç kilo fiyatı genel olarak 70 lira bandında olsa da kesim alanlarında 50-60 liraya kadar düştüğünü belirten Ege İhracatçı Birlikleri Su Eserleri Ve Hayvansal Mamüller Başkanı Bedri Girit, pek çok işletmenin ziyan açıkladığını söz etti. İhracatın olağan bir döneme nazaran yüzde 30 geriden gittiğine dikkat çeken Girit, şu bilgileri verdi: “İçeride görece geldiğimiz nokta sevindirici. Avrupa Birliği ortalaması olan kişi başı 27 kilo sonuna geliyoruz; bizde kişi başı 25 kilo tüketim var. Bilhassa kırmızı et fiyat artışı talebi beyaz ete yöneltiyor. Kuş gribi üzere bir sorun vardı. Artık bunlar geride kaldı. Dünyada artık ihracat yasakları uygulamadan yerimizi belirleyip emniyetli bir tedarikçi olarak devam etmeliyiz. İhracatta yasaklarla spotçu pozisyonuna düşeriz. Fiyatlar düşer, kimseye yararı olmaz. Tarım eseri, hayvansal eserde her sorun olabilir. Yani az olduğunda kapat, çok açtığında kapıyı aç üzere bir sistem dünyaya uymaz. Bunu öteki formda sürdürülebilir hale getirmek lazım.”
FAHİŞ FİYAT KONTROLÜ YAPILDI
Tavuk eti, Mayıs 2023’te İhracı Kayda Bağlı Mallar Listesi’ne alındı. Akabinde, tüketimde artış öngörüsü ve spekülatif fiyat hareketleri nedeniyle 1 Mayıs–31 Aralık 2024 ortasında ihracat aylık 10 bin ton, toplamda 80 bin tonla sonlandırıldı. Bu süreçte firmalar değerli dış alıcılarını kaybettiklerini, toparlanmanın 2026’yı bulabileceğini belirtti. Birebir periyotta fahiş fiyat şikâyetleri üzerine 16 firmada kontrol yapıldı, 8 firmaya idari para cezası kesildi.
