Ölen Papa’ya kimse bu açıdan bakmadı: Vatikan duvarlarında derin çatlaklar bıraktı

Papa İkinci Jean Paul’un öldüğünün açıklandığı 2 Nisan 2005 akşamı Berlin’deydim.
Bir restoranda Aydın Doğan, ben ve Bild Gazetesinin o periyottaki Genel Yayın Yönetmeni Kai Diekmann birlikteydik.
Kai çabucak masadan kalkıp gazeteye döndü.

BILD GAZETESİNDE BİRİNCİ SAYFA İÇİN PAPA RESMİ SEÇMEK

Ertesi sabah Bild’in yaz işleri toplantısına beni de davet etti.
O günlerde ben de Hürriyet’in genel yayın yönetmeniydim.
Öğleden sonra Papa’nın katafalktaki fotoğrafları gelmeye başladı.
İki genel yayın yönetmeni olarak birlikte birinci sayfaya konacak fotoğrafları seçtik.

BEN KATAFALKTAKİ PAPANIN GENİŞ AÇI KARESİNİ SEÇTİM

Ben, Papanın katafalkta biraz uzaktan çekilmiş fotoğrafını seçtim.
Çünkü okuyucunun, bu türlü bir cenazede genel çerçeveyi görmek isteyeceğini düşündüm.
Duvardaki haçlar, katafalkın bulunduğu San Pietro Bazilikası’nın dekoru da kadraja girsin istedim.

KAİ DİEKMANN: OKUYUCU MEYYİT PAPANIN YÜZÜNÜ GÖRMEK İSTER

Kai Diekman ise çok farklı bir fotoğraf seçti.
Ölü papanın yalnızca göğüs ve yüz kısmını gösteren tam sayfa bir fotoğraf yayınladı.
“Neden bu türlü bir fotoğraf seçtin” diye sorduğumda şu karşılığı verdi:
“İnsanlar meyyit Papanın yüzünü yakından görmek ister. Papanın naaşı kilisede yüzü açık yatıyor ve girenler görüyor. Bild okuyucularının da o kiliseye girmiş üzere papanın açık yüzünü görmelerini istedim.”

HİSTİYAN VE MÜSLÜMAN ÜLKE GAZETECİSİNİN FARKI

Hristiyan bir ülkenin popüler gazetesinin yönetmeni ile, Hristiyan bir gazetenin popüler gazetesinin yönetmeninin farkıydı bu.
Sonra düşündüm.
Ben merhum anne ve babam öldükten sonra da yüzlerini görmedim.
Onları daima bana karşı şevkat ve sevgi dolu bakışları ile hatırlamayı istedim.

PAPALARIN GÖMÜLDÜĞÜ GROTTO’DA NELER GÖRMÜŞTÜM

2010 yılında, genel yayın direktörlüğünden ayrıldıktan sonra Tempo dergisi benden Papaların gömülü bulunduğu Vatikan’ın altındaki Grotto denilen yerle ilgili bir röportaj istedi.
Dönemin Vatikan Büyükelçimiz buraya girmek için özel müsaade aldı ve gazetecilik hayatımın en farklı yazılarından birini yazdım.
Orada Sen Peter’in kemiklerinin bulunduğu yere girmeme de müsaade verdiler.

GROTTO’DAKİ EN MÜTEVAZI LAHİT HANGİ PAPANINDI

Grotto’da çok dikkatimi çeken bir şey vardı.
Bütün Papaların lahitleri çok görkemli ve süslüydü.
Buna karşılık Papa İkinci Jean Paul’un lahiti çok mütevazı ve dümdüzdü.
O günden sonra Vatikan’ın iç dünyası çok ilgimi çekti ve oldukça şey öğrendim, yazılar yazdım.

DÜN ÖLEN PAPA FRANSUVA GROTTO’YA DEĞİL 100 SEFER GİTTİĞİ KİLİSEYE GÖMÜLECEK

Tarihin tahminen en mütevazı Papası dün ölen Papa Francis’di.
Ölümünden evvel Vatikan’a gömülmek istemediğini açıklamıştı.
Gömülmek istediği yer Roma civarındaki Santa Maria Maggiore kilisesiydi.
Papalık vazife sırasında bu kiliseye 100 sefer gitmiş ve kucağında İsa ile Meryem Ana’yı tasvir eden heykelin önünde dua etmiş.
Beşinci Yüzyıldan kalma bir kilise burası ve Roma’nın en çok ziyaret edilen kilisesi özelliğine sahip.

PAPA FRANSUVA ÜÇ TABUT GELENEĞİNİ DE DEĞİŞTİRDİ

Papa vefatından evvel yalnızca gömüleceği yer konusundaki geleneği değiştirmedi.
Daha mütevazı bir merasim istiyor.
Onun için Papaların cenaze geleneğindeki “Üç tabut uygulamasını da istememiş.
Geleneksel olarak bir Papanın naaşı birbirini içine geçen üç farklı tabutun içine konuyor.
En altta meşe ağacından bir tabut var.

İLK TABUT: MEMENTO MORİ: HER FANİ VEFATI TADACAK

Bu, herkese “Memento mori” deyişini, yani bizim Zincirlikuyu Mezarlığının girişinde de yazan, “Bir gün her fani mevti tadacak” gerçeğini hatırlatıyor.
İkincisi kurşun tabut.
Bu da kollayıcı olan. Bir Papanın kalıcılığını temsil ediyor.
En üstteki üçüncü ise karaağaçtan yapılan tabut.
Bu da kozmikliğini.
Papa Fransuva bu geleneği değiştirdi.
Bundan bu türlü papalar tek bir meşe tabut içinde gömülecek.

Papaların cenaze ve gömme merasimine hazırlanışı çok sembollerle yüklü basamaklardan oluşuyor.

İlk evrede, Camerlengo nezaretinde (Papa’nın mali ve merasim işlerinden sorumlu yüksek rütbeli yetkili) tıp vazifelileri standart vefat denetimlerini yapar.
Sonunda Camerlengo bu kararı onaylar.
Cenaze çıktıktan sonra bu oda mühürlenirdi.
Bunun nedeni Papanın eşyalarının kutsal emanet olarak yağmalanmasını önlemek.

PAPANIN VEFATI RESMEN NEREDE AÇIKLANACAK: ODADA MI KİLİSEDE Mİ

Ölüm kararı hekimler tarafından belirlenip, Camerlengo tarafından onaylandıktan sonra ikinci adım “Ölümün kamuoyuna açıklanması” oluyor.
Şimdiye kadar resmi açıklama Papanın öldüğü odadan yapılıyordu.
Papa Françis bunu da değiştirmiş ve vefat ilanının Sen Peter Bazilikasında yapılmasını istemişti.
Dün araştırdım ancak açıklamanın nerede yapıldığını belirten bir haber bulamadım

MUMYACI SIGNORACCI AİLESİNİN MİSYONU DE SONA MI ERİYOR

Geliyorum en ilgimi çeken kısma.
Papaların naaşının mumyalanması.
İşte bu gerçek bir gelenek.
Son dört kuşaktır papaları embalsame eden Signoracci ailesi Roma’nın saygın bir cenaze meskeni hanedanıdır.
Geleneksel olarak, Papa John XXIII, VI. Paul ve I. Jean Paul’u bu aile hazırlamıştı .

BAZEN SIGNORACCI’LERDEN EVVEL İSİMLİ TIP UZMANLARI ÇAĞRILIYOR

Ancak birtakım durumlarda, Signoracci ailesinden evvel isimli tıp uzmanları çağrılabiliyor. Mesela 2005’te John Paul II öldüğünde Dr. Giovanni Arcudi adlı bir uzman davet edilmişti.
Bunun nedeni 1978 yılında yaşanan ve hala konuşulan bir olaydı.
28 Eylül 1978 sabahı Vatikan şok bir haberle uyanmıştı.
Birinci Jean Paul papalığa seçildikten yalnızca 33 gün sonra yatağında meyyit bulunmuştu.
Vatikan bürokrasisi bu vefattan sonra herkesin dikkatini çeken şeyler yapmıştı. Devrin Camerlengo’su, anında Signoracci ailesini çağırarak mumyalama işini yaptırmıştı. Yani Otopsiye müsaade verilmemişti.

LONDRA’DA BİR KÖPRÜDE ASILI BULUNAN BANKACI

Yıllar sonra Vatikan’ın bankacısı Roberto Calvi Londra’da Blackfriers köprüsünde asılı bulununca 1978’deki olay yeniden gündeme gelmişti.
Çünkü Calvi’nin cesedi Vatikan’ın tarihindeki en büyük finansal skandalın patlamasına ve Propaganda 2 Mason locasının çökertilmesine giden gelişmeleri tetiklemişti.
33 günlük Papayı bu Vatikan mafyasının öldürttüğü hala konuşuluyor.
O günden sonra en küçük kuşkuda mumyacılardan evvel isimli tabib çağrıldı.

ÖLMÜŞ BİR PAPA NASIL MUMYALANIR

Buna “Embalmasyon (vücut koruma) prosedürü” deniyor.
Şöyle yapılıyor:
(*) Evvel damarın içine kan ve öbür sıvıların yerine kimi sıvılar enjekte ediliyor. Bunlar “Formaldehit” yüklü kollayıcı solüsyonlar oluyor.
(*) İkince basamak, beden boşluklarının temizlenmesi ve dolgu oluyor. Organlar alınıyor, boş kalan göğüs ve karın boşlukları kollayıcı unsurla dolduruluyor. (Bazı papaların organlarının daha sonra kutsal emanet olarak ayrıldığı yolunda bilgiler de var.)

ÜÇÜNCÜ KADEME: CİLT BAKIMI MAKYAJ, BEYAZ CÜPPE VE ŞAPKA

(*) Üçüncü etap; Dış bakım ve kozmetik: Cilt antiseptiklerle siliniyor. Hoş görünmesi için hafif makyaj ve balmumu uygulamaları yapılıyor.
(*) Dördüncü basamak ise kıyafet ve sunum oluyor:
Papa’nın klâsik beyaz papalık cübbesi giydiriliyor, başına tiara ya da şapka yerleştiriliyor ve naaşı St. Peter Bazilikası’nda katafalka (cenaze sunum kürsüsü) üzerine konuyor.

PAPA XII PIUS’UN NAAŞI KOKUNCA MUMYACI DOKTOR İŞTEN ATILDI

Bununla birlikte kimi farklı uygulamalar da var.
(*) Mesela John Paul II’nin (2005), mevti sonrası tam embalsamasyon yerine yalnızca “görüntüye hazırlık” önlemleri uygulandı.
Tam damar içi süreç yapılmadı .
(*) Pius XII (1958)’nin embalsamasyonunu üstlenen Dr. Riccardo Galeazzi Lisi, yağ, reçine ve bitkisel karışımlarla farklı bir prosedür denedi; sonuçta koku ve görünüm sıkıntıları yaşanınca eleştirildi ve vazifeden alındı .

LGBT MENSUPLARI İÇİN SÖYLEDİĞİ KELAM TRUMP VE EVANGELİSTLERİ DELİRTTİ

Papa Fransuva çok değişik bir Vatikan mensubuydu. Bugüne kadar gelmiş geçmiş en demokrat ve halka yakın Papa olarak biliniyordu.
Onun LGBT mensupları hakkında ne düşündüğü sorulduğunda söylediği şu kelam şimdiden tarihe kaldı:
“Ben kimim ki İlahın yarattığı bir canlıyı yargılayacağım…”
Bu kelamı başta Trump olmak üzere Evanelist Amerikalıları zahmetten çıkarmıştı.

YAŞADIĞI CASA SANTA MARIA’DA DÜN SABAH NELER OLDU ŞİMDİ BİLMİYORUZ

Fransuva Vatikan’da Papalara ayrılan özel dairede değil, Casa Santa Maria denen daha mütevazı bir misafirhane odasında yaşıyordu.
Vatikan Papanını dün sabah o misafirhanenin ikinci katındaki odasında öldüğünü açıkladı.
Cenazesinin de kolay olmasını vasiyet etmişti.
Bazı kaynaklar naaşının mumyalanmasını istemediğini, kolay bir katafalk hazırlığının yapılmasını dilek ettiğini belirtiyor.
Dün gece vefat odasında neler oldu şimdi tam bilmiyoruz.
Ama bu dünyadan giderken, Vatikan’ın tarihi duvarlarının küçümsenmeyecek bir kısmında derin çatlaklar bıraktığı kesin.

Ertuğrul Özkök