Türk müteahhitler damga vurdu… 535 milyar dolar
Ticaret Bakanlığı verileri kullanılarak yapılan derlemeye nazaran, Türk müteahhitlik kesimi, yıllık memleketler arası müteahhitlik gelirlerinden en çok hisse alan birinci 10 ülke ortasında bulunuyor.
EN YÜKSEK PROJE BEDELİ
Müteahhitlik kesimi, 2020 yılında yurt dışında yaklaşık 17,2 milyar dolarlık 386 proje yürüttü. Türk firmalarının yurt dışında üstlendiği projelerin bedeli 2021’de 31 milyar 743 milyon dolara yükseldi. Tıpkı yıl 457 proje üstlenilirken, elde edilen meblağın, bugüne kadarki en yüksek proje bedeli olduğu belirlendi.
2022 yılında proje meblağı 20,1 milyar dolara gerilerken, proje sayısında 2021 yılına nazaran artış yaşandı. Kelam konusu yılda proje sayısı 512 oldu.
Yurt dışı müteahhitlik kesiminin 2023’te üstlendiği projelerin bedeli 28,5 milyar dolar, proje sayısı ise 441 olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu bölümün geçen yıl üstlendiği proje meblağı da global ekonomik sıkıntılar ve Rusya-Ukrayna savaşının devam eden tesirine rağmen 29,2 milyar doları buldu. Bu periyotta 343 proje üstlenildi.
560 MİLYON DOLAR
Türk müteahhitlik bölümü 2025’in mart sonuna kadar yurt dışında 14 proje üstlendi ve bunların fiyatı 560 milyon dolar olarak kaydedildi.
Sektörün aldığı işlerde ortalama proje bedelindeki seyir de dikkati çekti. Dal, son olarak 2015 yılında 83,8 milyon dolarlık ortalama proje bedeline ulaşırken 2021’de bu sayı 69,5 milyon dolar oldu.
Ortalama proje pahası, 2022 yılında 39,3 milyon dolar, 2023’te 64,6 milyon dolar, 2024 yılında ise 85,1 milyon dolar olarak hesaplandı. Böylece, ortalama proje kıymetinin en yüksek olduğu yıl 2024 olarak kaydedildi.
2025 yılında üstlenilen projelerde de ortalama bedel 40 milyon dolara yaklaştı.
535,3 MİLYAR DOLAR
Yurt dışı müteahhitlik bölümü, 1972 yılından bu yana 137 ülkede 535,3 milyar dolar pahasında 12 bin 505 proje aldı.
Türk müteahhitleri, halihazırda Bağımsız Devletler Topluluğu, Orta Doğu ve Afrika’da büyük projelere imza atıyor.
BAĞIMSIZ DEVLETLER TOPLULUĞU
Bugüne kadar üstlenilen projelerin bölgesel dağılımında, yüzde 43,7’lik hisseyle Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) birinci sırada yer aldı. BDT’de bugüne kadar 233,7 milyar dolarlık proje yürütüldü.
BDT’yi yüzde 25,4’lük hisseyle Orta Doğu bölgesi takip ederken, burada üstlenilen projelerin meblağı 136,1 milyar dolar oldu.
Afrika yüzde 18,1’lik hisse ve üstlenilen 96,9 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu bölgeleri 49,7 milyar dolarlık projeyle Avrupa ve 14,3 milyar dolarlık projeyle Asya Pasifik takip etti.
AMERİKA’DA 4,6 MİLYAR DOLARLIK PROJE
Sektör, Amerika’da da 4,6 milyar dolarlık proje aldı.
Üstlenilen projelerin ülkelere nazaran dağılımında ise Rusya birinci sırada yer buldu. Rusya’da bu vakte kadar 103 milyar dolarlık proje yürütüldü. Rusya’yı 54 milyar dolarla Türkmenistan ve 35,3 milyar dolarla Irak takip etti. Bu ülkelerin akabinde da 33,7 milyar dolarlık projeyle Suudi Arabistan ve 31,4 milyar dolarla Libya geldi.
Sektörün üstlendiği projelerde 29,6 milyar dolarlık bedelle Kazakistan da öne çıktı. Bu devirde, Cezayir’de 22,7 milyar dolar, Azerbaycan’da 20,6 milyar dolar, Katar’da 20,3 milyar dolar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 17,7 milyar dolarlık proje alındı.
HANGİ SEKTÖRLER
Türk müteahhitlerin bugüne kadar yurt dışında üstlendiği projelerde yüzde 13,9 ile kara yolu, tünel ve köprüler birinci sıraya yerleşti. Bu dalı, yüzde 13,4 ile konut, yüzde 8,4 ile güç santrali, yüzde 7 ile demir yolu ve yüzde 6,8 ile ticaret merkezi projeleri takip etti.
