CHP’nin en anlamsız eylemi: Boykot… Katılım rakamları… Nerede kaç kişi

2 Nisan’daki boykota dair Aytunç Erkin’in Nefes gazetesindeki “AKP’nin oy depolarında dayanak az CHP’nin oy depolarında dayanak çok” başlıklı yazıda şu incelemeler yer aldı:

‘II. Meşrutiyet’in ilanından dört ay sonra Osmanlı, büyük bir krizle sarsıldı. 5 Ekim 1908’de Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti, sonraki gün Avusturya-Macaristan Bosna-Hersek’i işgal etti. Osmanlı’nın buna karşı savaş açacak gücü yoktu, fakat halk öfkeliydi. Tahlil, Servet-i Fünun’da ‘Horasani’ takma ismiyle yazan Jön Türk Ubeydullah Efendi’den geldi. Avusturya ve Bulgar eserlerine boykot önerisi, Hüseyin Cahit’in Tanin gazetesinde işlemesiyle geniş yankı uyandırdı. Boykotun gayesinde Avusturya’dan ithal edilen fes ve şeker vardı. İttihatçıların örgütlü yapısı ve Boykotaj Sendikası’nın çalışmalarıyla ülkeye yayılan protestolar sonucunda tüccarlar siparişlerini iptal etti, liman personelleri Avusturya mallarını indirmedi. Sokaklarda Avusturya fesleri parçalanırken, kalpak tanınan hale geldi. Gazeteler, bu hareketi ‘iktisadi savaş’ olarak tanımlarken, Osmanlı’da ‘milli iktisat’ kavramı da yaygınlaştı. Avusturya boykotu protesto etti fakat İttihat ve Terakki geri adım atmadı. Beş ay süren boykot hem Osmanlı hem de Avusturyalı tüccarları ziyana uğrattı. Sonunda Avusturya ve Bulgaristan cüzi bir tazminat ödemeyi kabul etti ve boykot sona erdi. (Doğan Çetinkaya, 1908 Osmanlı Boykotu: Bir Toplumsal Hareketin Tahlili, İrtibat Yayınları, 2004)’

Hafta sonu ‘1908 Osmanlı Boykotu’nu, ‘Boykotaj Sendikası’nı ve İttihat Terakki’nin temellerini attığı ‘Milli İktisat/ulus devlet’ değerlendirmelerini okurken Ankara merkezli Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nden Siyasi Yönetici Hüseyin Raşit Yılmaz’ın bana ilettiği bir çalışmayı tahlil etmeye çalıştım.

İstanbul ve Ankara’daki AVM’ler incelendi
Raporun başlığı: Boykot Tesir Tahlil.

Birinci kısımda Google Maps’in sağladığı ‘yoğunluk saatleri’ dataları kullanılarak İstanbul ve Ankara’daki seçili AVM’lerin yoğunluk seviyeleri incelenmiş.

Örneğin… İstanbul’da, AKP’nin toplumsal tabanının güçlü olduğu ilçelerdeki AVM’lerde, boykotun gerçekleştiği 2 Nisan 2025 tarihinden bir gün sonra 3 Nisan tarihinde gözlemlenen yoğunluk değişimlerine bakalım. Bilgiler, bu ilçelerdeki AVM’lerde boykotun sonraki günü yoğunluğun hafif bir artış gösterdiğini ortaya koymakta. Güngören’deki Kale Outlet Center’da ortalama yoğunluk 3.66, Başakşehir’deki Mall of İstanbul’da 3.88, Esenyurt’taki Marmara Park’ta ise 3.22 puan artmış.

Örneğin… CHP’nin toplumsal tabanının daha güçlü olduğu ilçelerdeki AVM’lerdeki değişimlerse AKP’nin güçlü olduğu yerlerden daha farklı. Buna nazaran, boykot günü olan 2 Nisan’a kıyasla, 3 Nisan’da AVM’lerdeki yoğunlukta çok daha yüksek oranlı artışlar meydana gelmiş. Şişli’deki City’s Nişantaşı AVM’de yoğunluk 29, Sarıyer’deki İstinye Park’ta 14.55, Beşiktaş’taki Akmerkez’de ise 13.77 puan artmış. Bu yüksek oranlar, muhalefet seçmeninin boykot davetine çok daha güçlü bir halde karşılık verdiğini ve bu hareket etrafında daha ağır bir halde birleştiğini göstermekte.

Esnafın boykota verdiği takviye: Yüzde 56.7
Raporun ikinci kısmındaysa boykotun sonraki günü olan 3 Nisan 2025 tarihinde Ankara’da 384 esnaf ve işletme çalışanı ile gerçekleştirilen yüz yüze anketlerin sonuçları tahlil edilmiş Esnaf tespitinde de, AVM’lerde olduğu üzere, iktidar- muhalefet seçmen yoğunluğu dikkate alınmış.

Ankete katılan işletmelere yahut çalışanlarına ‘Boykot hareketini yanlışsız buluyor musunuz?’ sorusu yöneltilmiş. Boykotu hakikat bulmayanların oranı, yüzde 43.3 düzeyinde. Ankete katılanların yüzde 9.7’si boykotu haklı bulmasa da siyasi bir çaresizlik sonucu ortaya çıktığını kabul etmekte. Boykotu yanlışsız bulan esnafla (yüzde 47), boykota karşı olsa da bir seçeneksizlik nedeniyle ortaya çıktığını belirten esnafın toplamı yüzde 56.7.

Son olarak, ankete katılanlara ‘Boykot demokratik bir harekettir ve insanların reaksiyonlarını lisana getirebilmek için boykot etme hakkı vardır’ formunda bir tabir okunmuş ve ‘1’ hiç katılmıyorum, ’10’ büsbütün katılıyorum olacak halde puanlamaları istenmiş. Yüzde 16.5’u ‘hiç katılmadığını’, yüzde 42.1’i de ‘tamamen katılıyorum’ cevabını vermiş. Yani; kelam konusu tabire büsbütün katılan esnafın oranı yüksek kabul edilebilecek düzeyde.

SONUÇ: CHP tarafından 2 Nisan 2025 tarihinde uygulanmak üzere ilan edilen genel boykot toplumun nasıl kutuplaştığını bizlere gösteriyor. Muhalefetin güçlü olduğu yerlerde harekete takviye var, iktidarın güçlü olduğu yerlerdeyse dayanak az. Ve görülen şu: CHP’nin Pazar günü gerçekleştirdiği harika kurultayının akabinde bu kutuplaşma daha da artacak.”