Sadık Çelik yazdı: 6 Nisan CHP Kurultayı: Seçim değil, yön tayini

Ekrem İmamoğlu’nun mahkeme kapısından cezaevine yürüyüşü, siyasetin rotasını değiştirdi. Birinci dönemeç: 6 Nisan kurultayı. İmamoğlu fiziken cezaevinde olsa da gölgesi kurultaya düşecek.

Kayyum gündemi şimdilik soğutucuya kaldırılmış görünüyor. Ama buzlar ince ve altında hâlâ fokurdayan bir kriz var…

Gözler bir yandan cezaevinde, öbür yandansa partinin iç trafiğinde. Kılıçdaroğlu, iki sefer İmamoğlu’nu ziyaret etti. Bu yalnızca geçmiş günlerin hatırına yapılmış bir vefa yürüyüşü müydü? Pek o denli değil. Üstelik üçüncü bir görüşmenin daha yolda olduğu konuşuluyor. Şayet bu görüşme gerçekleşirse, bu demek oluyor ki bu kere masada yalnızca çay fincanları olmayacak. Defterler, kalemler, listeler, isimler olacak…

Kılıçdaroğlu-İmamoğlu temasları, nezaket ziyaretleri olmanın ötesine geçmiş durumda; tahminen bir hazırlık. Tahminen de alternatif bir plan. İmamoğlu’nun Özgür Özel liderliğine dair çekinceleri, cezaevine girmesiyle başlamadı. Aslında vardı. Artık o soru işaretleri, sessiz lakin dikkatli adımlarla şekilleniyor. Ziyaretlerin, hele ki siyasi ziyaretlerin lisanı vardır, konuşurlar… ve siyaset bazen susarak bile konuşur.

Şayet 6 Nisan’dan evvel Kılıçdaroğlu’nun üçüncü ziyareti gerçekleşir ve bu temaslar, İmamoğlu içeri girdikten sonra bir bakıma “üzerindeki vesayet kalkan” ve yıldızı ister istemez yükselen Özgür Özel’e karşı bir aday çıkarılmasıyla sonuçlanırsa bu, yalnızca Özel’e değil, tüm partiye ve tabana verilmiş siyasi bir ileti olur.

Çünkü böylesi bir adım, sadece bir taktik atılım değil; bir tercih, bir taraf belirlemedir. Bu noktada “yol haritası” kavramı kulağa teknik gelebilir, ancak gerçekte şahsidir, hatta duygusaldır. İçinde şu sorular yankılanır: Kiminle yürümek istersin? Kim seni yarı yolda bırakmaz? Kim sahiden senin yanında durur

Ancak görünen o ki, bu kurultayın Kılıçdaroğlu isminin öne çıkacağı bir kurultay olması zor… Yer, Özgür Özel ve etrafındaki dar takımla şekilleniyor. Heyecan yok; zira yarış, dışarıdan alternatif isimlerden çok, en fazla, her vakit olduğu gibi, doğal olarak parti meclisi kulislerinde yaşanacak. Hudutlu bir hareket alanı ve çoktan çizilmiş bir çerçeve…

Bu tablo içinde Kılıçdaroğlu’na “Aday mısınız, değil misiniz?” sorusu yöneltiliyor. O ise susuyor, ben adayım demiyor lakin aday gösterilirse olur elbette, neden olmasın? Delege imzasıyla adaylaştırmayı da bekliyor olabilir doğal olarak… Fakat asıl sıkıntısı bu değil artık. Ve zati bu türlü bir baskın kurultayda talihinin olmayacağını daha evvel de söylemiştik…

Bu koşullar altında, gerçek bir yarıştan, adil bir yerden kelam etmek de mümkün değil. Özgür Özel’in birlik, bütünlük bildirisi vereceği söyleniyor lakin bunu fevkalâde bir kurultayla, örgüte kapalı bir düzenekle yapmaya çalışıyor. Bu türlü bir kurultayda ne fikir özgürlüğü olur ne de örgütün gerçek sesi duyulur. İştirak sadece kurultay delegeleriyle hudutlu; ne örgüt, ne taban, ne de farklı sesler bu yapıya dâhil ediliyor. Bu, itirazların susturulduğu, seslerin bastırıldığı antidemokratik bir kapalı devre sistemidir.

Biraz unsur, biraz ahlak, biraz da CHP tarihini bilmek gerekir bu türlü bir süreçte… Bu şartlarda Kılıçdaroğlu’nun bahtı olması aslında beklenemezdi. Zira sorun yalnızca aday olmak değil, biraz da neyin içinde aday olunduğudur.

Öte yandan Kılıçdarağlu yalnızca onurunun iade edilmesinin, hakkının teslim edilmesinin peşinde… Bu beklenti ne çok görülmeli, ne de hor görülmeli. Herkesin bir nebze empatiye, CHP’nin ise artık kendisiyle samimi bir yüzleşmeye gereksinimi var. O eski kürenin, partinin kıymetlerini, hafızasını, birikimini içinde barındıran o cam kürenin, kırılmaması lazım. Zira bazen bir yapıyı ayakta tutan şey, yalnızca gelecek değil, birebir vakitte geçmişe gösterdiği hürmettir.

Zaten Kemal Kılıçdaroğlu’nun bir daha cumhurbaşkanlığı üzere bir amacının olmadığını herkes biliyor artık. O defter kapandı. Lakin bugünkü rolü, CHP’yi fırtınadan sağ çıkarma gayretinde şekillenebilir elbette lakin bununla da sonlu değil. Tıpkı vakitte kendi ismini yarım kalmış bir kıssadan tamamlanmış bir hafızaya dönüştürme dileği var. Bu yalnızca bir siyasi tamir değil; ülkenin geleceği ismine, kırılmış olanı tamir etme gayreti. Zira o da biliyor: Bugün atılacak her adım, yalnızca partiyi değil, memleketin yarınını da şekillendirecek. Tahminen bu bir veda… Lakin tıpkı vakitte geleceğe bırakılacak son bir iz, son bir katkı. O gemi yalnızca parti değil; içinde bu ülkenin umudu, prestiji ve taraf duygusu var. Kılıçdaroğlu artık o gemiyi, son sefer, hasarsız bir biçimde limana yanaştırmak istiyor.

Belki de hayatının bu son büyük imtihanında, isminin yarım kalmamış bir öyküyle anılmasını sağlamak…

Bu yüzden kurultay yalnızca bir yarış değil, bir uzlaşının da eşiği olabilir. Şayet İmamoğlu ile bir mutabakat sağlanırsa ve örneğin delegeler Kılıçdaroğlu’nu aday gösterirse bu adım; şık, onarıcı, soylu ve birleştirici bir adım olmalı. Zira böylelikle yalnızca bir genel lider seçilmeyecek, birebir vakitte bir vefa, bir birlik, bir akıl inşa edilecektir. Bu uzlaşma, İmamoğlu’nun içeriden çıkması için de daha güçlü bir siyasal kalkan yaratabilir.

Kılıçdaroğlu bu süreçte partinin “abi”si olabilir. Akil bir figür olarak, “siyasette bile” onurlu duruşun mümkün olduğunu, uzlaşı içinde belirlenen her pozisyon ve tüm vazifelerin, gerektiğinde geri çekilişin de mümkün olduğunu gösterebilir (ki zati bunu daha evvel de göstermiştir.) Bu senaryonun gerçek olması durumunda parti içinden ve dışından yansılar gelecektir elbette lakin şayet Kılıçdaroğlu’nun bu formda önünü açarlarsa, o kendini kitlelere anlatabilir. Örgüt bu durumu sahiplenirse, halk da tekrar kucaklar onu.

***

Mesele bir bilek güreşi değil. Ne Kılıçdaroğlu Özel’e, ne İmamoğlu Kılıçdaroğlu’na rakip. Olmamalı. Herkesin bildiği üzere, Türkiye olağan bir süreçten geçmiyor. İmamoğlu’nun tutuklanması artık sırf muhalefetin geleceğine dair bir sıkıntı değil. Bu, adaletin terazisinin tamamen ve kalıcı bir biçimde devrilip devrilmeyeceğiyle ilgili bir imtihan. Hukukun, siyasetin sopası mı yoksa toplumun garantisi mi olduğuna karar verilecek bir eşik. Bu dava, yalnızca bir siyasetçiyi değil, milyonların iradesini yargılıyor. Çünkü iktidarın gölgesinde açılan her evrak, yalnızca muhalefeti değil, ülkenin hukukla olan bağlarını da incelttikçe inceltiyor.

Bu yolda temel problem, kimin koltuğa oturacağı değil. Problem, kimin nerede duracağı. Vazife paylaşımı, rol dağılımı, siyasi sorumluluğu birlikte taşıma vakti. Maltepe’de verilen imgenin içi artık doldurulmalı. Saraçhane’de verilen kelamlar, pratiğe dökülmeli.

160 bin yada 2.2 milyon… Bu çeşit sayılar lisana getirilirken inandırıcı olmak kaide. Sayılar havada uçuşabilir, lakin gerçek olmak çok kıymetli. Halkın ne anladığı, ne gördüğü ve buna karşılık olarak ne duyduğu belirleyicidir. Kaç kişinin toplandığı değil, neden toplandığı belirler bir meydanın gücünü. Kalabalıkların sayısı istatistikçileri ilgilendirir; lakin tarihin kaydettiği şey, hangi kıymetler uğruna bir ortaya geldikleridir.

İlk amaç net: İmamoğlu’nu içeriden çıkarmak. İkinci gaye ise sağlıklı bir biçimde seçime yürümek. O denli 30 milyon imza toplayarak da ülkeyi seçime taşımak pek mümkün görünmüyor mevcut koşullar altında. Zira iktidar da biliyor ki bu şartlarda seçime gitmenin manası, onlar için intiharla özdeştir… Daha farklı ve tesirli eylemsellikler yaratmak zorunludur.

Bu etaptan sonra muhalefet içinde yeni cepheler açmanın kimseye yararı yok. Kelam konusu olan bir şahsın yazgısı değil; siyasetin omurgasıdır.

***

Tüm olasılıkların ötesinde asıl problem şu: 6 Nisan kurultayı, kimin kazanacağına değil, partinin birlikte kalıp kalamayacağına dair bir imtihan olacak. Bugün sorun İmamoğlu, Kılıçdaroğlu ya da bir diğeri değil. Problem, CHP’nin kendi içinde sağlam kalıp kalamayacağıdır. Bir yol haritası çizebilmek için evvel birebir haritada buluşmak gerekir. Bu da ortak akılla, ortak duruşla mümkündür.

Evet, İmamoğlu bugün içeride. Fakat asıl sıkıntı, onun içeride olması kadar, bizlerin dışarıda ne yaptığıdır. “Hepimiz İmamoğlu’yuz” kelamı, yalnızca bir dayanışma cümlesi değil; bir siyaset tasavvurudur. Akılla, stratejiyle, kararlılıkla örülmüş bir gayret mimarisi gerektirir. Sembollerle değil stratejilerle, yansılarla değil planlarla… Gündemi izleyen değil, gündemi kuran bir muhalefet çizgisi inşa etmek zorundayız. Ta ki özgürlük geri alınana kadar. Maksada, lakin itidalli, kararlı bir siyasal tertiple ulaşılabilir… Artık “üzümün çöpü, armudun sapı” vakti değil; birlikte düşünmenin, birlikte direnmenin vaktidir. 20 küsur yıldır bir zehir üzere topluma zerk edilmeye çalışılan “ya bendensin ya benden!” anlayışına karşı son derece haklı olan hak, hukuk, adalet arayışını, İmamoğlu ismi etrafında bedene getirip meydanlara dökülen yüz binlerin yadsınamaz gerçekliği ortadayken… Yalnızca bu arayışı meydanlarda yüksek sesle lisana getirdikleri için 300 gencin içeri alındığı bir ortamda, geleceğin umudu olan bu insanların yalnız bırakılmaması ismine bu direniş çok daha anlamlıdır…

İmamoğlu’nun toplumsal karşılığı tartışmasız bir gerçek. Bu, yalnızca bir popülerlik problemi değil; bu, gerçek siyaset. Halk diyor ki: “Bu adam tam Erdoğan’a nazaran bir rakip. Onun anlayacağı lisandan konuşuyor. Onun kaleminden, onun dişine nazaran biri.” İmamoğlu’nun neyi yapıp yapmadığından öte, halkta uyandırdığı his, verdiği umut değerli. Zira beşerler artık onu bir çıkış, bir can simidi olarak görüyor. İktidardan kurtuluşun mümkünlüğüne, İmamoğlu üzerinden inanıyor. İşte asıl dayanak de buradan besleniyor. Gerçekliğe gözünü kapatan her yapı, eninde sonunda kendi hayaline yenilir. Halk bugün, gerçeği görüyor…

Bu ortada bu süreçte kanımca, İmamoğlu’nun yakın etrafı, bilhassa ailesi daha geri planda kalmalı. Duygusal yansılar, hele ki öfke ve beddua lisanı, en çok İmamoğlu’na ziyan verir zira. Bu uğraşta metanet, yalnızca içeride değil, dışarıda da koşul.

***

İmamoğlu tahminen içeride, dört duvar ortasında, kendisiyle konuşurken; bir vakitler kurultaydan eli boş dönüp konutuna gönderilen Kılıçdaroğlu’nu daha düzgün anlamıştır. Damdan düşen, damdan düşenin halini anlar ne de olsa… Tahminen ortalarında görünmeyen bir empati köprüsü kurulmuştur. Sessiz, ancak güçlü bir bağ… Bu günler biraz da insanların vicdanlarının tartıldığı imtihan günleri üzeredir. İmamoğlu da içeride kendi muhakemesini yapıyordur elbette. Kimin nerede durduğunu, kimde ne kadar gerçek bağlılık olduğunu tartıyordur. Muhtemelen, Özgür Özel’in ne derece hırslı biri olduğunu artık daha net görüyordur. Kelama dökülmeyen niyetler vardır ki, sessizlik içinde daha gür yankılanır; bazen en derin tahlil, tam da bu suskunlukta kapalıdır.

Mapushaneler insanı durdurur lakin düşündürür de. Hesaplar orada yapılır, yüzleşmeler de… Bir cins içe dönüştür… Vaktin ağır ağır aktığı, insanın kendine bile yabancılaştığı…

Dışarıda mevsim baharmış / Gezip dolaşanlar varmış / Günler su üzere akarmış / Geçmiyor günler geçmiyor…

Ama biz burada bekliyoruz. Zira biz, kaybedenlerin tarafındayız her vakit. Onurluca kaybedenlerin elbette.

***

Deveye sormuşlar boynun neden eğri diye, nerem hakikat ki, demiş. Siyaset de çokça böyledir bizim coğrafyamızda. Baştan sona hakikat olanı bulmak, bulsan da desteklemek, gerisinde durmak o denli kolay değildir. Hatta her tercih bir öteki direkt vazgeçmek manasına gelir bir mühlet sonra. Bazen haklıyla değil, mümkün olanla yürümek zorunda kalıyor insan. Ancak asıl olan, niyetin doğruluğu. Yolun eğri büğrü olması bazen kaçınılmaz; sıkıntı, istikametini kaybetmemek.

Çünkü bu artık sadece bir parti sıkıntısı değil; bu, dosdoğru bir memleket sorunudur.

***

Bu ortada boykot davetleri ve hareketleri de elbette anayasal ve demokratik bir haktır. Boykot davetleri toplumun bir bölümü tarafından haklı ve manalı bulunabilir, alkışlanabilir. Boykot davetinde bulunanlar hakkında soruşturmalar başlatılması ise hiçbir formda kabul edilemez elbette. Fakat bu süreçte temel muhtaçlık olan şey, sağduyu ve empatidir. Bir de bu boykotun tam olarak kime ve neye yarayacağı, kime ve neye ziyan vereceği âlâ hesap edilmelidir… Ayrıyeten karşı taraftaki insanların da nasıl düşündüğü güzel tahlil edilmelidir. Sorun çoğunluğun değil, azınlıkta kalanın, sesi daha az çıkanın da haklarını gözetmektir. Bu çeşit yansılar yönetilirken vicdanın da devrede olması gerekir.

Gücü mutlaklaştıran her aktör, eninde sonunda meşruiyet kaybeder.

Zaten bugün Erdoğan’a sırt çeviren geniş kitlelerin öyküsü, tam da bunun delili değil midir?

Sesleri Susturamazsınız: Mahir’den Volkan’a Direnişin Yankısı

Mahir Çayan, 30 Mart 1972’de, Tokat’ın Kızıldere köyünde, dokuz yoldaşıyla birlikte, inandığı değerli kıymetler uğruna hayatını feda etmiştir. Çayan’ın “Onların bugün büyük görünen güçleri ve imkânları bizlere vız gelir. Onlar bir avuç, biz ise milyonlarız. Kaybedeceğimiz hiçbir şey yoktur lakin kazanacağımız koca bir dünya vardır.” kelamı, halkına duyduğu inancı ve uğraşındaki kararlılığı yansıtır.

Mahir Çayan, yalnızca inandığı dünya için değil, o dünyayı açık yüreklilikle savunduğu için de unutulmazdır. O, fikirlerini saklamadan, eğip bükmeden söyleyen; bedeli ne olursa olsun doğruların yanında duran bir duruşun ismidir.

Mahir Çayan ve arkadaşlarının hamaseti ve ülküleri, bugün de özgürlük ve adalet arayışında olanlara ilham vermeye devam ediyor, edecektir…

***

Karadeniz’in hırçın dalgaları, 30 Mart’ta, bu defa Volkan Konak için, sessizliğe büründü. İstanbul’daki cenaze merasiminin akabinde memleketi Trabzon, Maçka’da son seyahatine uğurlandı. Işıklar içinde…

Maçka’nın yeşil dağlarında doğan Kuzeyin Oğlu, türkülerinde memleketinin ruhunu, halkının sevdasını ve isyanını lisana getirdi. Onun sesi, Karadeniz’in fırtınalı denizlerinde yankılanan bir çığlık, bir ağıt oldu.

Volkan Konak, yalnızca bir sanatçı değildi; o, halkının sıkıntılarını yüreğinde hisseden, haksızlığa karşı cesurca duran yürekli bir devrimciydi. Müziklerinde, ezilenlerin sesi oldu, adaletin peşinde koştu.

Eleştiriden kaçınmadı, doğruları söylemekten çekinmedi. Üstelik herkesin sustuğu, kimin yanında olduğuna nazaran adaletin formlandığı, susmanın akıl, konuşmanın bedel sayıldığı vakitlerde bile!

Onu sahnede izleyenler, yalnızca bir konser değil, bir direniş, bir duruş gördü. Artık, o güçlü ses, hiç hak etmediği bir yaşta sustu, kuzeyin hırçın sesi, Karadeniz’in hançeri, kızıl yıldızı artık dinleniyor…

Şimdi sen susuyorsun Volkan Konak, lakin biz senin türkülerini adalet arayışımızın yankısına katıyoruz. Bu ülkenin haysiyet gayretinde sesin daima bizimle olacak.

Sadık ÇELİK
sadikcelik.gorus@gmail.com