Dünyanın en ünlü emeklisi: O fotoğrafın hikayesi… Hangi ülkeden çıktı
Emekli maaşındaki artışların yanı sıra yeni yıldaki artırım periyotlarında, bankaların sık sık güncellediği maaş promosyonları haberlerinde karşımıza kasket usul şapkası, iri gözlükleri bıyıklı üslubuyla bir yaşlı fotoğrafı çıkıyor. Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici “Türkiye ve dünyanın en ünlü emeklisi” başlıklı yazısında o fotoğrafı kimin çektiğini, hangi ülkelerde kullanıldığını yazdı:
“Yaşlıca bir adamın bankamatik önünde çekilmiş fotoğrafı iktisat haberlerindeki para sayma imgesi üzere nerede bir emekli haberi varsa çabucak o kare kullanılıyor. Gazetelerde, haber sitelerinde ve hatta televizyonlarda daima birebir fotoğrafa rastlıyorum…”
“Merak edip inceledim, birinci sefer 2017 yılında Milliyet’te yayımlandığını buldum bu fotoğrafın. O tarihten itibaren de Akşam, Hürriyet ve Sabah gazetelerinden Haber7, Halk TV ve Gerçek Gündem sitelerine kadar onlarca, yüzlerce sefer yayımlanmış, yayımlanıyor. Hatta Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı sayfasında da bu fotoğrafa yer verilmiş. Ziraat Bankası da ATM’nin üzerine ve ekranına bankanın logosunu koyup montajlayarak koymuş bu fotoğrafı web sayfasına.
Son olarak memurlar.net sitesinde 30 Aralık’taki “Daha yüksek emekli maaşı için son iki gün”, Sabah’ın da 2 Ocak’taki “Milyonlara yeni maaş” ve 4 Ocak’taki “Milyonların maaşı muhakkak oldu” haberlerinde de bu fotoğraf yer alıyordu.
Enteresan tarafı, bu kişinin Türkiye’den bir emekli olmaması. Çünkü Portekiz, Ukrayna, İspanya üzere birçok ülkede haber siteleri bu fotoğrafı, yıllardır kullanmış. 2019’dan itibaren dünyanın birçok ülkesinde birçok sefer de emeklilerle ilgili haberlerde yayımlanmış bir fotoğraf…”
“Sırp fotoğrafçı Dobo Kristian’ın çektiği fotoğraf, “ATM’ye kredi kartı takan yaşlı adam” notuyla 26 Eylül 2016’da Shutterstock’a sonra da Istock’a yüklenmiş. O tarihten beri de dünyada dolaşımda… Stok sitesinde bu kişinin dondurma yerken üzere farklı fotoğrafları da var; muhtemelen bankamatikten sonra dondurma yemiş!
İsmini bulamadım lakin anlaşılan bu kişi, yalnızca Türkiye’nin değil tahminen dünyanın en ünlü emeklisi. Türkiye’de medyanın o denli bir alışkanlığı kalmadı ancak doğrusu bir fotoğrafı kullanırken o fotoğrafın nerede çekildiği, yılı ve en kıymetlisi fotoğraftaki kişinin kim olduğu yazılır. Bu bilgileri vermeden olur olmaz her habere tıpkı “emekli” fotoğrafı kullanmak en hafifinden özensizlik…”
“Medyamız muhtemelen telif fiyatı istenmeyen bir fotoğraf olduğu için bu kadar harcıalem biçimde kullanıyor lakin haberlerde görsellik bu kadar hafife alınmamalı. Aktüel, haberin içeriğini yansıtan, haberi bütünleyen ve dikkat çeken görseller seçilmeli. Esasen görsel kullanımında özensizlik o kadar yaygın ki, geçenlerde Cumhuriyet’in sitesinde “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma cürmünden soruşturmalar açılıyor” başlıklı haberde fonda cami, bayrak, askerler ve zincirler olan, muhtemelen 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı koyuşu anlatan bir illüstrasyon kullanıldı. Haberle ilgisini anlamak oldukça zor…”
