Aman Allah’ım kocam bu çıplak fotoğrafımı görürse beni öldürür

Her insanın hayatına müziğin girdiği bir an vardır.
Benimki Paul Anka’nın “Diana’sını” dinlediğim andı.
Cher’in ki Ray Charles’dan “Giorgia on My Mind’ı” dinlediği anmış…
Cher’in “The Memoir”(Hatıralar) adlı kitabı bugünlerde hem Amerika’da hem İngiltere’de best seller.
Çünkü anlattığı hayat yalnızca onun değil, 50’lerin sonunda başlayan bir jenerasyonun uzun seyahatinin öyküsü.

RAY CHARLES’DAN ‘ GIORGIA
ON MY MIND’I DİNLEDİĞİ AN

Kitap, Cher’in televizyonda bir programda Ray Charles’dan birinci kere Giorgia On My Mind’ı” dinlediği an başlıyor.
Yıl 1960…
Annesinin ismi Giorgia’dır..
Ve ekrandaki adamın şarkıyı annesinin için söylediğini sanır.

BİR TÜRK’ÜN KEŞFETTİĞİ
OLĞANÜSTÜ MÜZİKÇİ

Gerçekten fevkalâde bir müzikti.
1930 yılında Hoagy Carmichael tarafından kız kardeşi için yazılmıştı.
Ama şarkıyı insanlığın hafızasına kazıyan Ray Charles olmuştu.
Şarkıyı öylesine derin söyledi ki, 1977 yılında Giorgia eyaleti Meclisi bunu “Devletin resmi şarkısı” ilan etti.
Ahmet Ertegün’ün Atlantik şirketi ile ilgilikitabın 79’ncu sayfasında küçük bir Amerikan kasabasında Ray Charles’ı nasıl keşfettiklerini anlatıyor.
Ray Charles Atlantik plak şirketinin hayatında o kadar kıymetliydi ki, Ertegün kitabının ismini onun bir müziğinden almıştı:
“What’d I Say; The Atlantik Story…”

AMA HER ŞEYİ DEĞİŞTİREN
ASIL GECE 4 YIL ÖNCEYDİ

Cher’e döneyim.
Cher’i Cher yapan ise Ed Sullivan Show’da Elvis Presley’i birinci gördüğü andır.
“O sahne dünyayı görüp anlayabilmem için başımda muazzam bir pencere açtı. O andan itibaren ben eski ben değildim…”
Öyle diyor…
Yıl 1956’dır…
Ve Madonna’lara, Cyndie Lauper’lara, LadyGaga’lara, isyankar kız yollarını açan büyük bir Amerikalı bayanın bugüne kadar gelen öyküsü orada başlıyor..

BENİM HAYAT YOLUMU
ÇİZEN 3 ÇOK ÖZEL ŞARKI

Bazı insanların hayatı bir müzik ile başlar.
Tıpkı anne karnından sonra atılan birinci çığlık üzeredir o müzik.
Bir müziğin beşerinin hayatını bu kadar değiştirmesi kimilerinize abartılı gelebilir.
Eminim kimileriniz için ise hiç te abartılı değildir.
Benim hayatım, aşağı üst tıpkı yıllarda dinlediğim üç müzikten sonra bir daha eskisi üzere olmadı.
Beatles’ın “Love Me Do’su”, Rolling Stones’un “Little Red Rooster’ı” ve asıl Bob Dylan’ın “Like A Rolling Stone’u…”
Beni ben yapan yolu bu müzikler açtı…

CHER AJDA PEKKAN’LA
AYNI YAŞTA BİREBİR YOLDA

Cher benden 1 yaş büyük. O da Ajda Pekkan üzere 1946 doğumlu.
Bugün 78 yaşında ve daha geçenlerde “Angel in The Snow” isimli yeni bir Mix’ini çıkardı…
Kitabı okurken, benim pop kültür hayatımda bildiğim bir çok insanı gördüm.
Aralarında tanıdıklarım da vardı.
En ilgimi çekenlerden biri Ahmet Ertegün’le tanışması ve onun yanında tanıştığı Mika Ertegün’ü anlatması.
Oraya geleceğim lakin, evvel onun birinci çıplak fotoğrafının çekildiği güne döneyim.

VOGUE DERGİSİ’NDE ÇIKAN ‘CÜRET
ETTİ’ MANŞETİNİN HİKAYESİ

Cher, Madonna üzere devrimci bir bayandı.
Daha 1966’da Amerika’nın mecmua kapağı kurallarını değiştirten bayan olmuştu.
Bunlardan biri periyodun en ünlü moda fotoğrafçısı Richard Avedon’un Vogue dergisi için o ünlü fotoğrafı çektiği gündü..
Yani birinci çıplak fotoğrafı…
Dergi tarafından şu manşetle verilmişti:
“CÜRET ETTİ…”
İşte o güne gidiyoruz.
Daha doğrusu ondan birkaç gün öncesine.

JACKIE KENNEDY İLE YAN YANA
OTURUKEN GELEN TUHAF KADIN

Sonny and Cher olarak efsane müzikleri “I GotYou Babe’i” çıkarmışlar ve müzik patlamıştır.
Şarkının çıkmasından bir yıl sonra, 1966’da bir partiye davet edilirler.
Jackie Kennedy de oradadır ve çocuklarının o şarkıyı çok sevdiğini söyler.
İşte o partide tuhaf bir bayan Cher’in yanına gelir, eliyle yüzünü tutup hafif üst kaldırır ve “Şekerim sen çok hoş bir kızsın” der.
“Üstelik inceciksin de. Bizim Richard seni kesinlikle görmeli…”
Cher bayanı hiç tanımamaktadır fakat bir kaç gün sonra çok uygun tanıyacaktır.

MEĞER PARTİDE YANINA
GELEN BAYAN KİMMİŞ

O partiden üç dört gün sonra, periyodun en ünlü moda dergisi Vogue’dan kendisine bir röportaj ve mülakat teklifi gelir.
İşte o gün kendisine “Güzelsin” diyen bayanın kim olduğun öğrenir.
Vogue’un ve odönem fashion dünyasının en büyük ismi Diana Vreeland’dır…
Üç gün sonra Vogue mecmuasının stüdyosundadır ve fotoğraflarını kimin çekeceğini öğrenince daha da şaşırır.
Çünkü o da bir fotoğraf efsanesidir.

MARLYN MONROE’NUN ŞAHANE
FOTOĞRAFLARINI ÇEKEN ADAM

Richard Avalon…
Marlyn Monroe’nun bildiğimiz en hoş fotoğrafların çeken adam.
Önce Cher’i sakinleştirir…
Ne var ki getirdikleri elbiseler 100 dolardan bile ucuzdur. Neredeyse sıradan bir butikten alınmış üzeredir.
Cher’in moralinin bozulduğunu gören Avedon, “Merak etme çok hoş görüneceksin” der ve o denli bir şey yapar ki…
Fark ortaya çıkar.
O ucuz elbisenin üzerine olağandışı kıymetli mücevherler ve ayakkabılar ekleyeceklerdir.

SIRTI POPOSUNA KADAR
AÇIK SİYAH ELBİSE İLE POZ

Biraz sonra sırtı, poposuna kadar açık siyah bir elbise getirirler.
Elbiseyi giyer lakin Avedon onu sırt kısmından çekmeye başlar.
“Fotoğraf çekilirken aklım Sonny’deydi. Richard’a ‘Bu fotoğraflarımı görürse beni öldürür’ dedim. Richard’dan öteki kimse beni bu elbise ile neredeyse çırılçıplak soyunma razı edemezdi.”
Evet fakat o Richard Avedon’du…
O ay sonunda Vogu onun 20 kare fotoğrafını yayınladı.
Hepsi çok çağdaştı.

SİYAH SAÇ SİYAH GÖZLE
VOGE’A ASLA KAPAK OLAMAZSIN

O günden unutamadığı bir şey daha vardır.
Richard Avedon’a, “Bu fotoğrafların kapak olma ihtimali var mı” diyo sordum.
Avedon şu yanıtı vermiş:
“Sarı saç ve kahverengi gözle olabilirsin. Koyu renk saç ve mavi gözle de olabilirsin. Lakin siyah koyu saç ve siyah gözle asla…”
Ancak ondan 6 yıl sonra tıpkı saç ve gözlerle Vouge’a kapak olur. Kendisini birinci kutlayan Richard Avedon’dur.

ASIL ÇIPLAK FOTOĞRAFLAR
1974’DE TEKRAR AVEDON’DAN

Ama o 1966 yılından akıllarda Cher’in birinci çıplak fotoğrafı kaldı.
Diana Vreeland o fotoğrafları “SHE DARED”, yani “Cüret etti” başlığı ile yayınlandı.
Cher’in asıl çıplak fotoğrafları ise 1974 yılında çekilecekti.
İlerde Madona’ya yolu açacak Cher efsanesi “I Got You Babe” müziği ve bu fotoğraflarla başladı.
Cher bundan 5-6 yıl öncesine kadar hala çok cüretkar kıyafetlerle sahneye çıkıyordu.

AHMET ERTEGÜN’ÜN
EVİNDE BİR GECE

Şimdi biraz diğer bir kulvara gidelim.
Sonny and Cher ve müzikleri “I Got You Babe’i” Ahmet Ertegün keşfetmişti.
Plak Atlantik şirketinden çıkmış ve Billboard’da1 numaraya kadar çıkmıştı.
Bir akşam Ertegün onları New York’taki meskenlerinde o meşhur partilerinden birine davet eder.
O gece konutta kimler yoktur ki…
Mesela Andy Warhol oradadır fakat tek söz konuşmamıştır.

MİCA’NIN PORSELEN ÜZERE
HARİKA BİR CİLDİ VARDI

Cher o gece, Ertegün’ün iki yıl evvel kaybettiğimiz eşi Mica ile o gece tanışır.
Kitabında Mica’yı öve öve bitiremez.
“Mica hayatımda tanıdığım en şık bayanlardan biriydi. Porselen üzere hoş bir cildi vardı” diyor.
O gece Mica’nın üzerinde Romanya’dan getirdiği bir kürk manto varmış.
Cher, “Mica bu ne şahane palto, nasıl da hoş duruyor üzerinde” demiş.
O gece partiden ayrılıp otellerine dönmüşler.

ERTESİ GÜN MİCA’DAN
GELEN BÜYÜK KUTU

Ertesi gün Los Angeles’e dönmek üzere hazırlık yaparlarken otele büyük bir kutu gelmiş.
“Açtık içinde bir akşam evvel gördüğüm şahane kürk manto ve Mica’nın bir notu vardı: Keyifle giy yazmıştı. “
Peki kürk mantoyu giydi mi?
“Bugün olsa asla giymem fakat o günlerde apayrı hassasiyetler vardı. Çok keyifle giydim ve çok da beğeni aldım” diyor.

AHMET SEN BU ADAMLARA
ÇOK AZ MI PARA VERİYORSUN

Mica o yıllarda 30’lu yaşlarındaydı.
Gece partide bol bol joint içilmiş.
O günlerde Soul müziğin tartışmasız imparatoru sayılan Ottis Redding de oradaymış.
Arkadaşları ile joint içiyormuş.
Mica onlara bakıp Ertegün’e dönmüş ve;
“Ahmet bu insanlara çok az mı para veriyorsun, baksana tıpkı sigarayı elden ele geçirip içiyorlar” demiş.
Cher, “Çok şık ve çok çocuksu bir yanı vardı” diyor.

HAYATINI DEĞİŞTİREN
İKİ ELVİS ŞARKISI

Bizim kuşağımızda bir çok insanın hayatı bir müzik ile başladı.
Ve o bir müzik üzerine farklı hayatlar kuruldu.
O jenerasyon artık artık 80’li yıllarına geldi…
Sonny dağda kayak yaparken bir ağaca çarptı ve öldü.
Cher ise hergün bizi şaşırtmaya devam ediyor…
1956 yılında Ed Sullivan’ın o programında Elvis evvel “Don’t Be Cruel” müziğini söylemişti.
“Zalim olma” diyordu…
İkinci müzik ise “Love Me Tender’dı…”
“Beni nazikçe sev..”
İşte bu türlü diyordu…

BELKİ BUGÜN İÇİN
DEMODE BİR DUYARLILIK

Belki bugün çoğumuza biraz demode gelecek kelamlar, fakat şu olup biteni bir düşünün.
Çevremizdeki şu hoyratlığa, sevgisizliğe, vicdansızlığa bir bakın…
O çocuklar ihtilal yapıyorlardı…
Ama dünyanın en günahsız yıllarıydı…
Çünkü aradıkları şey sevgi ve barıştı…
*

(*) Cher; “The Memoir; Part 1”; HarperCollinsPublishers, 2024