Batılı şirketlerden hazırlık: Rusya’ya dönüş
ABD ve Rus heyetlerinin Avrupa Birliği’ni (AB) devre dışı bırakarak Riyad’da bir ortaya gelmesi, Ukrayna’da barış umutlarını artırdı. Hürriyet’in haberine nazaran, Batılı şirketlerin Rusya’ya dönüşüyle ilgili spekülasyonlar da ABD ve Rusya’nın bir ortaya gelmesi ile arttı.
Reuters’a nazaran, yaptırımlardan muaf tutulan perakende ve besin kesimindeki markaların dönüşü, finans ve güç kesimine kıyasla daha olası.
YAKINDA DÖNEBİLİRLER
New York Times, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un “Ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi için yapay mahzurlar kaldırılmalı” açıklamasını, ABD yaptırımlarının kaldırılmasına yönelik bir bildiri olarak kıymetlendirdi. Öte yandan, Rus parlamentosunun alt kanadı Duma’nın Mali Piyasalar Başkanı Anatoliy Aksakov, Visa ve Mastercard’ın da yakında Rusya pazarına döneceğini öngördüğünü belirtti.
YENİ YAPTIRIMLAR
Barış müzakerelerinin konuşulduğu dönemde Avrupa Birliği, Rusya’ya yönelik 16’ncı yaptırım paketinde uzlaştı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya-Ukrayna savaşının 24 Şubat’taki yıl dönümü kapsamında yeni yaptırım paketinde uzlaşıldığını duyurdu.
CNN ise AB’nin yeni yaptırımlarının Batılı şirketlerin geri dönüşünü zorlaştıracağını öne sürdü. Rusya’dan ayrılan şirketlerin birçok, varlıklarını düşük fiyatlarla satmak zorunda kalan yatırımcıları yine ikna etmenin vakit alacağı değerlendirildi.
ABD’Lİ ŞİRKETLER
Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriev, ABD’li şirketlerin Rusya’ya dönebileceğini öne sürdü. ABD’li büyük petrol şirketlerinin Rusya’da daha evvel büyük başarılara imza attığını belirten Dmitriev, “Bir noktada geri döneceklerine inanıyoruz” dedi. ABD’li şirketlerin Rusya’dan ayrıldıktan sonra 300 milyar dolarlık kayıp yaşadığını vurgulayan Dmitriev, iki ülke ortasındaki işbirliğinin artık daha muhtemel hale geldiğini belirtti.
TÜRK ŞİRKETLERİ
Batılı firmaların 2022’de Rusya’dan çekilmesiyle pazardaki boşluğu Türk şirketler doldurmaya başladı. Türkiye, savaş nedeniyle Rusya’ya yaptırım uygulamayan ülkelerden biri olduğu için birçok Türk markası pazarda büyüme fırsatı yakaladı. FLO, global spor giysi markası Reebok’ın Rusya’daki 100’den fazla mağazasını satın alırken, Karaca Home İsveçli H&M’in Moskova’daki yerini kiralayarak Rusya’daki birinci mağazasını açtı. Club, NetWork, AC&Co, Loft ve Madame Coco üzere birçok Türk markası da Rusya’da faaliyetlerine başladı.
TÜRK MARKALARINA İLİŞKİN…
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) datalarına nazaran, 2022’de Rusya’da Türk markalarına ilişkin 775 mağaza bulunuyordu. 2024 yılına kadar bu sayının değerli ölçüde arttığı belirtilirken, dal temsilcileri savaşın sona ermesi halinde Türkiye-Rusya ticaretinin daha da ivme kazanacağını öngörüyor. Hazır giysi bölümünde Rusya’ya yapılan ihracatın yüzde 190 artış göstermesi bekleniyor.
RUS ALTERNATİFLER
Rusya’dan çekilen büyük global markaların yerini lokal alternatifler aldı. Örneğin Starbucks, Rusya’daki faaliyetlerini sonlandırdıktan sonra Stars Coffee ismiyle yine açıldı. Misal halde, McDonald’s markasına ilişkin restoranlar yeni sahibi tarafından Vkusno & Tochka (Lezzetli ve Hepsi Bu) ismiyle hizmet vermeye başladı. Menüler Rusça isimlerle yine düzenlense de genel konsepte sadık kalındı.
GELECEKLERİ BELİRSİZ
Rusya, Ukrayna savaşının başlamasının akabinde dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi haline geldi. Bu süreçte, binin üzerinde Batılı şirket, faaliyetlerini askıya aldı yahut ülkeyi büsbütün terk etti. AB Komisyonu’nun 2023 datalarına nazaran, Rusya’dan büsbütün çekilen şirket sayısı 535, faaliyetlerini süreksiz durduranlar 504, kimi iş kollarını sürdürenler 156, “zaman kazanmaya çalışan” şirketler 175 ve faaliyetlerine devam edenler 216 olarak kaydedildi.
