Son kurban Şakir Paşa Ailesi: Sanata aile engeli ilk değil… Soner Yalçın yıllar önce yazdı
Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın torunlarının açtığı dava sonucu, NOW kanalında yayınlanan “Şakir Paşa Ailesi: Mucizeler ve Skandallar” dizisinin yayını durduruldu. Mahkeme, dizinin mevcut kısımlarının yayınlanmasını ve yeni kısım çekimlerinin durdurulmasına karar verdi. Aile, dizinin dedeleri Şakir Paşa ve Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın prestijini zedelediğini öne sürdü.
CEM KARACA’NIN SİNEMASINDA TIPKI OLAY YAŞANDI
Cem Karaca’nın hayatını anlatan “Cem Karaca’nın Gözyaşları” sineması, Birinciyim Karaca’nın açmış olduğu dava sonrası gösterimden kaldırılmıştı. Fakat, yeni bir gelişme yaşandı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, yapılan itiraz sonrası, lokal mahkemenin vermiş olduğu kararı kısmen kaldırarak “Cem Karaca’nın Gözyaşları” sinemasının gösterime girmesine müsaade verdi.
İKİ GÖZÜM AHMET SİNEMASINDA BENZERİ OLAYLAR YAŞANMIŞTI
Şakir Paşa Ailesi dizisinde yaşananlar, 2020 yılında vizyona giren “İki Gözüm Ahmet” sinemasında de emsal bir sürecin yaşandığını akıllara getirdi. Ahmet Kaya’nın ailesi, sinemada sanatkarın hayat öyküsünün hakikat biçimde anlatılmadığını ve kendilerinden müsaade alınmadığını belirterek mahkemeye başvurmuştu. Mahkeme, sinemanın yayınlanmasını durdurma kararı almış fakat sinema 13 Kasım 2020’de vizyona girmişti.
İKİ GÖZÜM AHMET: SÜRGÜN SİNEMASINA DE İTİRAZLAR
Ahmet Kaya’nın hayatını mevzu alan devam sineması “İki Gözüm Ahmet: Sürgün” sineması de emsal bir yazgısı paylaştı. Sinemanın oyuncu ve yapımcılarından Eşref Bukan, haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle mahkemeye başvurdu ve sinemanın yayınlanmaması için önlem talebinde bulundu. Bu karar, sinema dünyasında sansür tartışmalarını tekrar alevlendirdi.
SONER YALÇIN’DAN YILLAR EVVEL YAZDI
Gazeteci ve müellif Soner Yalçın, 14 Şubat 2020’de “İki Gözüm Ahmet” sineması hakkında kaleme aldığı yazıda, sanat yapıtlarının özgürlüğüne vurgu yaptı. Yalçın, “Sinema kurgu sanatıdır; gerçeklik üzerinden eleştirilemez. Ahmet Kaya’nın bir değil, bin sineması yapılmalı” tabirlerini kullandı. Yalçın, mahkeme kararlarının sansür olup olmadığı sorusunu da gündeme taşıdı.
Soner Yalçın, “Ahmet Kaya sinemasını yasaklatmak da nedir” başlıklı yazısında şunları yazdı:
***
Konumuz: “İki Gözüm Ahmet” filmi…
Ahmet Kaya’nın hayatından esinlenerek yapılan sinema filmi…
Sanatçının yasal varisleri, kızları Çiğdem Kaya (Öztürk), Turaç Melis Kaya ve eşi Gülten Kaya sinemadan şikâyetçi oldu. Dediler ki:
-“Bizden müsaade alınmadan, Ahmet Kaya’yı dolaylı ya da dolaysız bahis alan, çağrıştıran, onun öyküsünün anlatıldığı ya da esinlenmeler içeren, yapıtlarının yer aldığı hiçbir projeye Türkiye Cumhuriyeti sonları ve dünya kapsamında müsaademiz yoktur…”
Varisler, 7 Şubat’ta vizyona gireceğini öğrenince sineması durdurmak için, 21 Ocak’ta yargıya başvurdu. İstanbul 26. Asliye Hukuk Mahkemesi, 27 Ocak’ta “açılan dava olmadığı” gerekçesiyle “ihtiyati tedbir” talebini reddetti. Ama. Birebir mahkeme, üç gün sonra/ 31 Ocak’ta sinemanın sinema, internet yahut televizyonlarda yayınlanmasını durdurdu.
Üzerinde duracağım, salt mahkeme kararı değil…
Sorun daha derinde…
“KÜRT-İSLAM DÜŞMANI”
Politik doğruculuk…
Farklı lisan, din, kültür ve cinsiyetten şahısları incitmemek gayesiyle itinayla kullanılan fikir ve uygulamaları tanımlamak için kullanılan terim…
Bu tabirin yaygınlaşması, etnisiteyi siyasetin merkezine yerleştiren neoliberalizmin dünyada parlatıldığı 1990’larda oldu!
“Farklı olanı incitmemek” ismine tabir özgürlüğü ve eleştirel bakış kısıtlandı.
Bilirsiniz, ülkemizde de benzerilerini yaşadık/ yaşıyoruz:
-Yobazlığı eleştirirseniz çabucak “din düşmanı” yapılırsınız!
-PKK terörünü eleştirirsiniz çabucak “Kürt düşmanı” yapılırsınız!
-Tarihsel gerçekleri umursamadan Müslümanları, Kürtleri “incitti” diye Atatürk “diktatör” ilan edildi! Atatürk’ü savunanlar “ulusal faşist” yapıldı!
Hakikat kimin umurundaydı, yaşasın politik doğruculuk! Bu sebeple, “Ermeni soykırımı” vardı; İsrail’i eleştirmek “antisemitist” olmaktı!
Politik doğruculuk, yalnızca bizde değil dünyada süratle fikir hürriyetini kısıtlamaya başladı. Ne yazık ki akademik dünya, ana akım medya, toplumsal medya bu dayatmanın üssü haline geldi. Tanınan kültürün “öldürücü silahı” politik doğruculuğa uymayan her görüş-fikir aşağılandı…
“İki Gözüm Ahmet” sinemasına geleceğim…
ÖZGÜRLÜK SORUNU
Ahmet Kaya kıymetli sanatkarımız.
Ailesi hepimize emanettir; her daim incelik gösterip, hiçbir vakit incitmeyeceğiz kuşkusuz.
Ülkemizdeki milyonlar üzere ailenin, Ahmet Kaya’yı idealleştirmesini, ayrıcalıklı pozisyona yükseltmesini anlarım.
Filme yönelik ahlakçı bakış açılarını kabul edebilirim. Bu duruş, politik doğruculukla uğraş etmemek manasına gelmiyor.
Burada şu sıkıntı ortaya çıkmıyor mu: Niyet özgürlüğü!
Sinema kurgu sanatıdır; inandırıcı, doğrucu olmak zorunda değildir; “Fotoğraf gerçektir, sinema ise saniyede yirmi dört sefer gerçektir.”
Sinemayı gerçeklik üzerinde eleştiremezsiniz; düşler şerididir.
Biliriz ki, biyografik hakikat diye bir şey yoktur. Hele hele senarist- direktör, aileyle tıpkı görüşte olmak zorunda mı? O denli olsaydı bir çırpıda aklama gelen; James Brown, Billie Holiday, John Lennon, Jim Morrison, Edith Piaf, Ray Charles, Bob Marley, Freddie Mercury üzere müzikçilerin sinemaları yapılabilir miydi?
Sadece güzel film-kötü sinema vardır. Ahmet Kaya’nın bir değil, bin sineması yapılmalı. Kuşkusuz kimi çöp kutusunu uzunluklar, kimi sanat yapıtı olarak anılır; ve bunun kararını fakat tarih verir…
Yazının girişinde bu sebeple sinema bölümü temsilcilerine sordum. Sessizliği kırmak zorundalar. Mahkeme kararı sansür değil mi? Ya bu karar emsal olursa?
Sonuçta:
“İki Gözüm Ahmet” sinemasına masraf miydim, tanıtımlarından anladığım kadarıyla hiç sanmam. Lakin bu tutumum sinema özgürlüğünü savunmayacağım manasına gelmez!
Bakınız: Ahmet Kaya’yı mevte sürükleyen “Kürtçe müzik yapacağım” demesi üzerine uğradığı ağır akınlardı. Yani yaşanan özgürlük meselesiydi. Pekala, sineması yasaklatmak ne?
SANSÜR TARTIŞMALARI TEKRAR GÜNDEMDE
Şakir Paşa Ailesi dizisi ve İki Gözüm Ahmet sinemalarında yaşananlar, sanat yapıtlarının özgürlüğü ve sansür tartışmalarını yine gündeme getirdi. Üretimciler, mahkeme kararlarının somut kanıtlara dayanmadığını ve sansür olduğunu savunurken, aileler ise prestij zedelenmesine karşı türel yollara başvuruyor.
