Yuva, Şam’da olup bitenleri yazdı… Esad’ın finans ahtapotları Four Seasons Otel’de
Suriye’de yeni bir sistem kurulmak üzereyken hem iç hem dış aktörlerin müdahaleleri ve istekleri, Şara idaresini güç bir imtihanla karşı karşıya bıraktı. Bir yandan ABD – İsrail’in bölgesel çıkarları başka yandan iktisatta menfaatlerini korumak isteyenler kelam konusu. Yeni idarenin hangi tercihlerde bulunacağı merak konusu. Prof. Dr. Mehmet Yuva, Aydınlık’taki köşesinde bu mevzuyu tahlil etti. İşte o yazı:
ABD şirketinin yeni CEO’su Donald Trump için mahalli ve yabancı kimi uzmanlar “sadece ve tek taraflı kazanma stratejisine yatırım yapan bir iş adamı” sıfatını münasip görüyorlar. Açıklamalarına baktığımız vakit bu tanımlamayı yapmalarında haksız da sayılmazlar. Lakin her profesyonel ve temel gayesi kazanmak olan tüccar yahut iş insanı misali, Trump’ın başını çektiği yuvarlak masasında bir ortaya gelen tekelci holdinglerin Dünya ve uzayı diğerleriyle paylaşmadıkları takdirde bu işin sonunda, hayatta kalmayı başarırlarsa dahi, ağır bir yara alacaklarını biliyorlar. Yani davranışlarına ve konuşma biçimlerine yansıyan mecnun tasarrufları günün zafer sarhoşluğuna addetmeliyiz. Tüm atak ve engellemelere karşın Trump’a teslim oldular ve yolundan çekildiler. Sarhoşluk geçince akıl başa gelecektir. Paylaşmayı arzuladıklarından değil, paraya ve güce doydukları için de değil çünkü bu mahlûkların gözünü toprak bile doyuramaz.
YENİ PERİYODA DAİR İPUÇLARI
Ancak her daim hatırlattığımız kural devreye girecektir: İnsanoğlu tercihlerle mecburiyetler ortasında seçim yapmak zorundadır. Değişken, ne yapacağı belirli olmayan üzere zuhur etse de Trump’ın bir evvelki periyot başkanlığı bugün ne yapacaklarıyla alakalı ipuçları vermektedir. Trump ve idare kabinesi tercihlerini sonuna kadar zorlayacaktır. Lakin mecburiyetleri de bir tercih olarak masada tutacaktır. Kıssadan pay hayatın olağan akışında hâsıl olan güçsüze, gereksinim halinde tüm araçları mubah kabul edip hukukunu dayatacak, dikleneni ölçüp biçecek, hadsize haddini bildirene de süt dökmüş kedi misali olacaktır. Buradan mevzuyu Trump ve yeni kabinesinin “Suriye Kürtleri”, daha doğrusu YPG için daha evvel 2019’da Beyaz Saray’da periyodun İtalya Başbakanı ile yaptığı görüşme esnasında söylediklerini hatırlayalım; “Kürtler savaşmayı biliyorlar. Söylediğim üzere onlar Melek değil. Geçmişlerinde yaptıklarına bakarak bunu görebilirsiniz. Bize karşı da savaştılar. Sonra bizimle birlikte savaşsınlar diye kendilerine çok para ödedik. Bu olağan. Bizimle birlikte savaştıklarında çok âlâ idiler. Bize karşı savaştıklarında bu kadar âlâ değillerdi. 1,5 sene evvel bana birileri Kürtlerle birlikte Irak’a karşı savaşmamızı önerdi. Orada durun dedim. İnanmayabilirsiniz lakin Orta Doğu savaşları için 8 trilyon, Irak savaşı için 5,5 trilyon dolar harcandı. Irak’ın içinde, dışında, etrafında her yerde kimin ne için nereye bu parayı harcadığımızı bilmiyor. Ve onlara dedim ki; Irak’la birlikte ve Irak’a karşı savaşlarda 5,5 trilyon dolar para harcadık. ‘Şimdi de Kürtlerle Irak’a karşı savaşmak için daha çok para harcamamızı teklif mi ediyorsunuz? Yok teşekkürler’ dedim.”
“Biz uzak durunca Kürtler savaşamadı ve geri çekildi. Artık birebirini Suriye’de yaşıyoruz. Rusya, Suriye’de daha çok sorumluluk üstlenmek istiyor. Bol talih. Bunu Afganistan’da da yapmışlardı. O ülke için o kadar para harcadılar ki, küçüldüler. Suriye Kürtlerin Türkiye ile hudutlarda problemleri var. Biz savaş istemiyoruz. Savaşların durmasını istiyoruz. ABD içinde olsun yahut olmasın savaş istemiyoruz. Barış istiyoruz. Görüşüyoruz, uzlaşıyoruz, Türkiye’nin de bunu yapmasını istiyoruz. ABD askerleri itimat içinde çıksınlar. Suriye Kürtleri korusun. DEAŞ’la da yalnızca biz savaşmıyoruz. Onlardan yalnızca biz nefret etmiyoruz. Rusya da Suriye de nefret ediyor. Suriye alanındaki herkes DEAŞ’tan nefret ediyor. Onlar savaşsınlar. Biz kendi savaşımızı konutumuzda ve bölgemizde yapalım.”
Trump bu konuşmayı yaptıktan 5 yıl sonra Esad iktidarı yıkıldı. Rusya, Suriye’de üslerine kapandı. İran, sahayı terk etmek zorunda kaldı. Alanda askeri varlığını koruyabilen 3 ülke var. Türkiye, ABD ve İsrail. Trump, bugün de Suriye problemi ve Suriye Kürtleri yahut YPG’ye bu çerçevede bir tahlili tercih edecektir.
İSRAİL’İN ÜÇ HEDEFİ
İsrail, Suriye’deki askeri varlığını koruyabilmek için üç maksat üzerinde çalışacaktır; HTŞ iktidarda kalmayı sürdürür iseAhmet Şara El-Colani rejiminden İsrail’in işgal ettiği toprakların başta Golan bölgesi ve Hermon Dağının (Şeyh Dağları) İsrail tarafından denetim edilmesi ve kullanılmasına onay vermesini isteyecektir. İsrail’i tehdit edecek hiçbir faaliyette bulunmaması, Lübnan Hizbullah’ına hiçbir askeri yardımın Suriye toprakları üzerinden ulaştırılmaması, Filistin davasının rafa kaldırılmasını talep edecektir. Bunların kabul edilmemesi halinde İsrail Güney Suriye’de Sveyda ve Dera bölgesinden YPG’nin denetim ettiği Fırat’ın Doğusu ve Kuzey Irak’a kadar olan koridorun denetiminde olması için tüm araçları ve provokasyonları devreye sokacaktır.
HTŞ’NİN ACİZ DURUMU
Ahmet Şara El-Colani ise “Suriye Kürtleri” yahut YPG silahlarını bırakmaz, Suriye Savunma Bakanlığına bağlı olacak ordunun içine katılmaz ve Suriye’yi etnik yahut mezhepsel bölünmeye götürecek taleplerde ısrarcı olursa onları silah zoruyla tedip edileceklerini tez ediyor.
Hatta bölgeye asker göndermek için hazırlıklar yaptığını, Humus’un doğusuna askeri birlikler gönderdiğini söyledi. İşin gerçeği sabah olunca görüldü. HTŞ aslında bu askerleri YPG’yer karşı değil “Esad idaresi periyodunda vazife yapan firari hatalıların ve şebbihaların” peşine düşecek kuvvet olarak tanıttı. Bu tablo aslında HTŞ’nin buyruk kulu, aciz ve ülkeyi birleştirecek irade ve kabiliyette olmadığını kanıtlamaktadır.
Zira saha kaynakları ve haberlere düşen argümanlara istinaden Şam’daki yeni rejim Beşar Esad, eşi Esma El-Ahraz Esad ve kardeşi Uzman Esad’ın finans, ticaret ve pazarlama işlerini yürüten eski takımın en kelli felli temsilcileriyle görüşmeler yaptığını, Şam’daki Four Seasons otelinde bu “firari finans ahtapotların ve tüccar şebbihaların” itimat içinde ikamet ettiklerini söylüyor. Muhalif birçok isim Ahmet Şara El-Colani’nin İstihbarat başkanı Enes El-Hatib’in onlarca şirket sahibi, Katırcı, Hemşo ve El-Foz üzere Esad’ın kapalı kasalarıyla pazarlıklar içinde olduğunu argüman ediyor.
‘SAVAŞ ŞİMDİ BAŞLIYOR’
Şimdilik YPG problemini SMO ve HTŞ’ye havale eden Türkiye’nin son Ulusal Güvenlik Konseyinde karara bağladığı TSK’nın Suriye içinde öbür bölgelere kaydırabilir ve istihdam edebilir tabiri Suriye’deki savaşın şimdi yeni başladığına delalet edecek niteliktedir. Asker kaydırma ve Suriye’nin diğer bölgelerinde istihdam etme kararı Suriye kıyı bölgesi ve Lübnan sıfır noktasında olan Humus ile ilgili olabilir. ABD Şirketi CEO’su Trump ise şimdilik 2019’daki halini tercih edecektir. Mecburiyetler devreye girerse zora başvuracaktır; ABD askeri kaynakların Ahmet Şara El-Colani için yeniden terör örgütü lideri sıfatını kullanmaları, “HTŞ’yi tanımadık, terör örgütleri listesinden çıkarmadık. El-Colani’yi ve yeni kimliğini tanımadık” açıklamalarını YPG ve Suriye genelinde HTŞ rejiminden şimdi alamadıkları imtiyazlar sebebiyledir.
