Trump’ın Gazze planında Ankara hangi maddeye itiraz etti
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da yer aldığı dorukta 21 unsurluk Gazze planı sunduğu sızdı.
Yeni Şafak müellifi Yahya Bostan, “Ankara o planın hangi hususuna itiraz etti?” başlıklı yazısında Türkiye’nin itirazlarını lisana getirdi.
Bostan, “Hamas’ın silah bırakması isteniyor. Hamas olumlu. Hamas’ın Gazze’den çıkması bekleniyor. Mutabakat sağlanırsa, Hamas üyeleri Türkiye ya da Suudi Arabistan’a yerleşebilir. Bu ortada Ankara’nın kıymetli bir itirazı var. “Filistin Devleti kurulsun, Hamas silahlarını Filistin Devleti’ne teslim etsin” diyor. Plana nazaran Gazze’de işgal bitecek” diye yazdı
ABD-İsrail cephesinin planı Gazze’yi büsbütün boşaltarak tekrar inşa etmek olduğunu kelamlarına ekleyen Bostan, “Trump’in bundan vazgeçtiği görülüyor. Gazze’den kimse zorla çıkarılmayacak” diye ekledi.
ABD VE İSRAİL BASINI NASIL GÖRDÜ
ABD basını muahedeyi “Hamas’a dayatılan şartlar” olarak nitelendirirken, İsrail medyası planın Netanyahu’yu köşeye sıkıştırdığı görüşünde birleşiyor.
New York Times, Trump’ın Beyaz Saray’da açıkladığı planı “barışı tekrar tesis etmeyi amaçlayan tarihi bir girişim” üzere sunmasına karşın, gerçekte Hamas’a yönelik bir ültimatom olarak gördü. Gazete, planda Hamas’ın iktidardan uzaklaştırılması ve silahsızlandırılması üzere daha evvel kesin biçimde reddettiği kaidelerin yer aldığını hatırlattı.
İsrail medyası ise planın Netanyahu’yu hem içeride hem dışarıda sıkıştırdığına dikkati çekti.
Haaretz, muahedeyi “Hamas’ı hayır demeye zorlayan bir metin” olarak tanımladı. Gazete, buna karşın 250’si müebbet mahpusa mahkûm edilmiş Filistinli tutuklunun hür bırakılmasının Hamas için cazip olabileceğini yazdı: “Bu fırsatı bir daha bulamayabilirler.”
Times of Israel, “Şimdi Hamas’ın karşılığını bekliyoruz” manşetiyle çıktı. Gazete, planın Hamas’ın önüne önemli bir ikilem koyduğunu vurguladı.
Jerusalem Post ise Netanyahu’nun planı kabul etmesinin mecburilik olduğunu savundu: “Trump yalnızca İsrail’in en güzel dostu değil, bugün tek dostu. Onu kaybetmek bir seçenek değil.”
21 MADDE
“1. Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.
2. Gazze, (Filistinli) halkın faydasına tekrar geliştirilecektir.
3. İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm taarruzlarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecektir.
4. İsrail’in muahedeyi kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve meyyit tüm İsrailli esirler iade edilecek.
5. Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini özgür bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecek.
6. Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir ortada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi’nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için inançlı geçiş hakkı tanınacaktır.
7. Muahedeye varıldığında, Gazze Şeridi’ne Ocak 2025’teki muahedede belirlenen ölçüden daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecektir.
8. Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve bağımsız başka memleketler arası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.
9. Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan süreksiz bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir. Hükümet, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir milletlerarası kuruluş tarafından denetlenecektir. Filistin İdaresi ıslahat programını tamamlayana kadar Gazze’nin tekrar inşası için bir finansman çerçevesi oluşturacaktır.
10. Çağdaş Orta Doğu kentlerinin inşasında tecrübeli uzmanların bir ortaya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak maksadıyla Gazze’nin tekrar inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.
11. İştirakçi ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranları ile bir ekonomik bölge kurulacaktır.
12. Kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, terk etmeyi seçenlerin ise geri dönmesine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze sakinleri kalmaya teşvik edilecek ve orada daha yeterli bir gelecek inşa etme fırsatı sunulacak.
13. Hamas, Gazze’nin idaresinde hiçbir rol oynamayacak. Tüneller dahil olmak üzere atak maksatlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecek. Gazze’nin yeni başkanları, komşularıyla barış içinde bir ortada yaşamayı taahhüt edecek.
14. Hamas ve başka Gazze kümelerinin yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Gazze’nin İsrail’e yahut kendi halkına tehdit oluşturmamasını sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.
15. ABD, Arap ülkeleri ve başka memleketler arası ortaklarla Gazze Şeridi’ndeki güvenliği denetlemek üzere derhal konuşlandırılacak süreksiz bir milletlerarası istikrar gücü oluşturmak için çalışacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak misyon yapacak bir Filistin polis gücü oluşturacak ve eğitecektir.
16. İsrail, Gazze’yi işgal yahut ilhak etmeyecek, İsrail ordusu, bölgede değişen güvenlik güçleri istikrarı sağlandıkça şu anda işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.
17. Hamas bu öneriyi geciktirir yahut reddederse, üstteki noktalar terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak ve İsrail ordusu bu bölgeleri kademeli olarak memleketler arası istikrar gücüne devredecektir.
18. İsrail, Katar’da gelecekte hücum düzenlememeyi kabul eder. ABD ve milletlerarası toplum, Doha’nın Gazze’de kıymetli arabuluculuk rolünü kabul eder.
19. Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için bir süreç oluşturulacaktır. Bu süreç, İsrail ve Gazze’deki zihniyet ve anlatıları değiştirmek emeliyle dinlerarası diyalogu da içerecektir.
20. Gazze’nin tekrar inşası ilerledikçe ve Filistin İdaresi ıslahat programı uygulandıkça Filistin halkının isteği olarak kabul edilen Filistin Devleti’nin kurulması için sağlam bir yolun şartları oluşabilir.
21. ABD, barış içinde bir ortada yaşama için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşmak üzere İsrail ve Filistinliler ortasında bir diyalog kuracaktır.”
