MHP’li Yıldız ‘Kon’u, AKP’li Miroğlu ‘Roja Welat’ı hatırlattı: Ülkücülerin çıkardığı Kürtçe dergi
İktidarın “Terörsüz Türkiye” olarak isimlendirdiği sürecin önde gelen isimlerinden MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Feti Yıldız, Ülkücü topluluğun 70’li yıllarda çıkardığı Türkçe-Kürtçe mecmuayı hatırlattı.
X hesabından yaptığı paylaşımda, “Ülkü Ocakları Genel Merkezi bünyesinde, başbuğumuz cennet yer Alparslan Türkeş’in teşvikiyle ‘Kon’ ismiyle bir Türkçe-Kürtçe mecmua çıkarmıştık. Lakin kuralların yetersizliği yüzünden kısa vakitte kapanmıştı. Birinci sayısı Ocak 1979’da çıkan “Kon”un kapak yazsısında “Doğuya uzanan emperyalist elleri kıracağız” cümlesi yazılıydı. Mecmua 10 bin adet basılmıştı” notunu düştü.
İkinci bir paylaşımda mecmuanın kapağını paylaşan Yıldız, “Kon’un sloganı: Alevi’siyle Sünni’siyle Türkmen’iyle Kürt’üyle gelin canlar bir olalım” dedi.
Yıldız’ın paylaşımını alıntılayan AKP’li Orhan Miroğlu, birebir devirde çıkarılan Türkçe-Kürtçe gazete “Roja Welat”ı anımsattı.
Miroğlu, gazetenin 1977 yılında Kürt aydınlar tarafından çıkarıldığını, birinci sayısını dağıtırken tutuklandığını, savcıların Kürtçe bir yayınla birinci sefer karşılaştıkları için ne yapacaklarını bilemediklerini belirtti.
PEKİ NEYDİ BU “KON” VE “ROJA WELAT”
Türk siyasi tarihinin çalkantılı yıllarında kısa ömürlü bir yayın olarak “Kon” dikkati çekti. Ocak 1979’da Ankara’da Ülkü Ocakları etrafınca çıkarılan mecmua, sırf bir sayı yayımlandı. Sahibi Abdurrahman Öncel, genel yayın müdürü Hayri Başbuğ, sorumlu müdürü ise Diyarbakır Ülkü Ocakları başkanlığı yapan Ali İhsan Bacalan idi. Mecmuada çalışan Vedat Güldoğan, Kon Yayınları ismiyle “Kürt Meselesi” (1979) ve “Türkiye’de Kürtçülük Hareketleri ve İsyanlar” (1980) üzere kitaplar yayımladı.
“Kon”, ismini Kürtçede “çadır/oba” manasına gelen sözden aldı. Mecmua temel olarak Türkçe yayımlandı fakat “Dayîka Zero” kıssası ve “Delilo” ezgisi üzere Kürtçe içerikler de barındırdı. Kapakta “Doğu’ya uzanan emperyalist elleri kıracağız” sözüyle çıktı. Mecmua; “Dersim” başlığı ve Maraş olaylarına “katliam” nitelemesi üzere tartışmalı siyasal yorumlar da içerdi.
Alparslan Türkeş’in talimatıyla hazırlandığı belirtilen yayın, Doğu ve Güneydoğu’da sol ve ayrılıkçı hareketlere karşı “birlik-kardeşlik” iletisi verme hedefi taşıyordu. Lakin ikinci sayıya Sıkıyönetim müsaade vermedi. 10 bin adet basıldığı, dağıtımın bir kısmının engellendiği ve kimi çalışanların gözaltına alındığı anlatılıyor.
“Kon”, hem milliyetçi hareketin bölgeye dönük stratejisinin bir yansıması, hem de Türkçe’nin yanı sıra Kürtçe ögelere yer veren ender yayınlardan biri olarak tarihe geçti. Mecmuanın tek sayısı sahaflarda bulunabiliyor.
1977–78’DE ANKARA’DA TÜRKÇE-KÜRTÇE “ROJA WELAT”
Ankara’da 15 Eylül 1977’de yayıma başlayan “Roja Welat” ise “15 günlük politik ve kültürel gazete” üst başlığıyla çıkan, Türkçe-Kürtçe içerik yayımlayan bir yayındı.
Gazetenin sahibi Mustafa Aydın, birinci sayılarda sorumlu müdürü Sıddık Bozarslan idi; ilerleyen sayılarda yazı işleri sorumluluğu Mahmut Çeşme’ye geçti.
Künyesinde “Rojnameya siyasi û çandî ya 15 rojî / 15 günlük politik ve kültürel gazete” ibaresiyle çıkan gazete, “Karkerên hemû welatan û gelên bindest yekbin!” (Bütün ülkelerin emekçileri ve ezilen halklar birleşin) sloganını kullanıyordu. İkinci sayı 30 Ekim 1977 tarihliydi.
Dönemin siyasal ikliminde gazete ağır baskılarla karşılaştı: Ankara Valiliğinin müdahaleleri ve polis baskınları gazetenin sayfalarında detaylı biçimde yer aldı; 135 nüshaya el konulması, sorumlu müdür Sıddık Bozarslan’ın 28 Eylül’de gözaltına alınması, çeşitli vilayetlerde dağıtım sırasında gözaltılar gazetenin kendi haberlerinde de aktarıldı.
YURT DIŞINDA DEVAM ETTİ
“Roja Welat”, 1977–1978 ortasında en az 12 sayı yayımlandı. 1980’ler ortasında başta Avrupa olmak üzere tıpkı isimle ve devam eden sayı numaralarıyla (ör. 35–36) yayımlanan yurt dışı nüshalar da bulunuyor.
Sonuç: “Roja Welat”, 1977–78 Türkiye’sinde Ankara merkezli, Türkçe-Kürtçe içeriğiyle lisan hakkını savunan; idari-adli baskılara karşın en az 12 sayı çıkabilmiş; künye, adres ve baskı bilgileri net olan; 1980 sonrası ise ismi Avrupa’daki sürgün yayıncılıkta yaşamaya devam eden bir 15 günlük gazeteydi.
