Türkücü Erdal Erzincan haksız mı: Cem dili ne olacak.. Kırmançi, Zazaca, Sorani.. Türk veliler unutturulmak isteniyor

Alevi inancını oluşturan sistemli bir ibadeti olan cemlerdeki duaların büyük ölçüde Türkçe olduğuna ve Anadili Kırmanci yahut Zazaca olan Alevi topluluklarda da -istisnalar olmakla birlikte- Türkçe dualar okunabildiğine ve Şah Yanılgıyı, Pir Sultan Abdal, Kul Himmet vb. Alevi ozanlarının Türkçe deyişlerinin okunduğuna dair görüşler bulunuyor. Halk müziği sanatkarı Erdal Erzincan da toplumsal medya hesabında, Alevilik’in farklı milletleri kapsadığını belirterek ibadetlerdeki klasik transferin, Türkçe üzerinden yapıldığını söyledi:

ERDAL ERZİNCAN: “İBADET LİSANI TÜRKÇE”

“Alevilik, 72 milleti içine alan kadim bir gelenektir. “Kürt Alevi” ya da “Türk Alevi” diye bir tabir yoktur; Kürtçe konuşan Alevi, Türkçe konuşan Alevi yahut Zazaca konuşan Alevi vardır. Aleviliğin lisanı hal lisanıdır, ibadet lisanı ise Türkçedir. Gelenek bize bunu bu türlü aktarıyor.”

ELEŞTİRİLER GELDİ

Erdal Erzincan’a bu bahiste tenkitler geldi. “Niye ibadet lisanı Türkçe, ‘Ya Xızır, Ya kemere bımbarek’ deyince ibadet olmuyor mu”, “Arnavut aleviler de mi Türkçe yapıyor komik olmayın”, “İbadetin ritüel yahut form boyutundan fazla özüne dayanılması gerektiğini anlatan bir gelenek, niye sadece bir lisanla hudutlu olsun?” halinde yorumlar yapıldı.

“TÜRKÇE İNANÇ HAFIZASININ TAŞIYICISIDIR”

Bir toplumsal medya kullanıcısı ise Aleviliğin 7 Ulu Ozanından birçoğunun Türkçe kullandığına dikkat çekerek, cem törenlerindeki duaların ve deyişlerin de Türkçe olduğunu ve inanç hafızasının bu yollar aktarıldığını, buna rağmen öteki lisanların de bölgelere nazaran kullanılabildiğini tabir etti:

“Erdal Hocanın tespitinde yanlışlık yok. Toplumsal medya bilgeleri hocayı linclemiş. İbadet lisanı probleminde, tarihi mirasın gösterdiği çok net bir kez. Osmanlı’dan günümüze dek cem erkanında Türkçe yük taşır. Pir Sultan Abdal, Yanılgıyı (Şah İsmail), Kul Himmet, Virani, Nesimi ve daha kaçları nefeslerini Türkçe söylemiş, yolun ana damarını bu lisanla aktarmıştır. Cemlerde okunan gülbenkler, dualar, deyişler büyük ölçüde Türkçedir. Elbette yöresel olarak Kürtçe ve Zazaca nefesler de söylenmiştir ancak bunlar daha çok bölgesel renklerdir. Ana gelenek, ibadet lisanını Türkçe üzerinden taşımış, erkanın ortak paydasını bu lisan kurmuştur. Yani Türkçe, Aleviliğin yalnızca bir konuşma lisanı değil, cem erkanının ve inanç hafızasının taşıyıcısıdır.

Bu yüzden Erdal Erzincan’ın ibadet lisanı Türkçedir gelenek bunu bize bu türlü aktarıyor tabiri bir indirgeme değil; tarihi gerçekliğin, kültürel sürekliliğin ve yol erkanının bıraktığı açık bir mirastır.”