8.8’le sarsıldı, yıkılmadı… Rus deprem uzmanlarından 6 Şubat yorumu: ‘Mantık ölçüleri aşılmış’
Rusya Savunma Bakanlığı’na ilişkin Zvezda TV kanalının sorularını yanıtlayan Yer Fiziği Enstitüsü araştırmacılarından Aleksandr Jigalin, Türkiye’deki sarsıntılardan farklı olarak Kamçatka’daki şiddetli zelzelenin nispeten az hasara yol açmasını şöyle açıkladı:
“KAMÇATKA’DA SİSMİK GÜÇLENDİRME TEDBİRLERİ ALINDI”
“Öncelikle, Kamçatka’da uzun mühlet çalışmalar yapıldı. Sismik güçlendirme tedbirleri alındı. Yani yıkılabilecek yapıları güçlendirdiler. Türkiye’de ise, 2023 yılında Türkiye’de birkaç sarsıntı yaşandı. Birebir anda birden fazla levha, senkronize olmayan bir biçimde hareket etti.”
“TÜRKİYE’DEKİ SARSINTI KENTİN İÇİNDE MEYDAN GELDİ”
Govorit Moskva Radyosu programına konuk olan Rusya Bilimler Akademisi Zelzele Varsayım Teorisi ve Matematiksel Jeofizik Enstitüsü Müdürü Pyotr Şebalin ise, medyagunlugu.com’dan Fuad Safarov’un aktardığına nazaran “Şubat 2023’te Türkiye’deki sarsıntı tam kentin içinde meydana geldi. Sarsıntının merkez üssü kentin altındaydı ve yüzeye çıkarak kimi binaları sözün gerçek manasıyla yıktı” diye konuştu.
“İYİ İNŞAAT YAPTIK”
Kamçatka’da yaşanan zelzelesi de yorumlayan Şebalin, “Merkez üssü Petropavlovsk-Kamçatski kentine yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaydı, bu nedenle dalga kente ulaştığında tesiri büyük ölçüde zayıflamıştı. İkinci faktör ise güzel inşaat yapmamızdı. Standartlara uyduk ve eski binaları güçlendirmek için tedbirler aldık. Yetkililer bu mevzuya çok dikkat ediyor” dedi.
“TEHLİKELİ BÖLGELERDEKİ İNŞAATLAR KAT SAYISI VE MATERYAL ÇEŞİDİYLE SINIRLI”
Vsem.ru haber sitesi de Kamçatka zelzelesi için, “Yıkım önlendi zira binalar en başından itibaren 9-10 şiddetindeki sarsıntılara dayanacak formda tasarlanmıştı. Rusya’da sıkı bir zelzele imar sistemi var. Tehlikeli bölgelerdeki inşaatlar, kat sayısı ve gereç cinsiyle hudutlu; konut ve kamu binaları için azamî yük hesaplamaları zorunlu” diye yazdı.
Türkiye ile kıyaslama yapılan makalede, “Ancak komşu Türkiye’de işler farklı. 1960’lardan beri yetkililer sistemli olarak güvenlik ihlalleriyle ilgili inşaat afları çıkarıyor. Bu cins afların sonuncusu 2018’de uygulandı, yakında yeni bir af planlanıyor” denildi.
“TÜRK MÜHENDİSLER BU AFLARI HATA OLARAK NİTELİYOR”
Türkiye’de “af kapsamında” inşa edilmiş yaklaşık 13 milyon binanın bulunduğuna dikkat çekilen yazıda, “Son felaketlerin yarattığı büyük mağdur sayısı ve yıkım, sorumsuz inşaat siyasetlerinin direkt bir sonucuydu. Türk mühendisler bile bu çeşit afları hata olarak nitelendiriyor. Fakat yetkililer, bu yaklaşımı değiştirmek yerine imtiyazları genişletiyor. Bu nedenle Rusya sağduyu mühendisliğinin bir örneği üzere görünüyor” değerlendirmesi yapıldı.
Daha evvel de Rus medyasının sorularını yanıtlayan Şebalin ve Jigalin, İstanbul’da meydana gelebilecek daha şiddetli bir sarsıntının ağır inşaat yapılanması nedeniyle faciaya yol açabileceği ikazında bulunmuştu.
DEPREM RAPORUNDA DİKKAT ÇEKEN TESPİTLER
Temmuz 2023’de Rusya Federasyonu İnşaat Bakanlığı Merkezi Araştırma ve Tasarım Enstitüsü (TsNIIP) uzmanları, 6 Şubat sarsıntılarıyla ilgili dikkat cazibeli bir rapor hazırladı. Enstitü çatısı altında yer alan Kent Planlama Güvenliği Dairesi Başkanı Rüstem Akbiyev, kuruma bağlı Rus bilim adamlarının Kazakistanlı uzmanların da iştirakiyle Türkiye’de zelzele sonucu binaların toplu çökme nedenlerinin belirlenmesi hedefiyle aylar süren kapsamlı bir araştırma yaptığını söyledi.
Akbiyev’in sunduğu raporda 6 Şubat zelzelesinde yıkılan ya da ağır hasar gören yapılarla ilgili şu tespitler sıralandı:
“MALZEMEDEN TASARRUF İÇİN MANTIK ÖLÇÜLERİ AŞILMIŞ”
-Yıkımın büyük boyutta olması binaların imalinde bölgedeki sismik aktivite özelliklerinin ciddiye alınmamasından kaynaklanıyor.
-Depreme sağlam inşaat kurallarında eksiklikler, kusurlar ve ihlaller var.
-Malzemeden tasarruf etmek için mantık ölçüleri aşılmış.
-İnşaatların kalitesi düşük.
-Kent planlaması yetkilileri sorumluluklarını yerine getirmemiş.
-Binalar imal sonrası gereğince denetlenmemiş.
