70 yılda yapamadığını 2 yılda yaptı: İsrail’in kanlı sicili
İsrail, onlarca yıl boyunca dünyanın farklı bölgelerinde üst seviye suikastlarla maksat aldığı yüksek pahalı gaye (YDH) tek tek ortadan kaldırdı. YDH kavramı, terör uzmanlarınca örgüt içindeki kritik pozisyonda bulunan önderler, kumandanlar, finans sorumluları, propaganda figürleri üzere isimler için kullanılıyor.
Filistinli başkanlardan Hizbullah kumandanlarına, hatta Avrupa ve Orta Doğu kentlerindeki siyasi figürlere kadar uzanan bu listeye Ghassan Kanafani, Yahya Ayyash, Ahmed Yasin, Abdülaziz Rantisi, İmad Mughniyeh, Mahmoud al-Mabhouh, Ahmed el-Cabari, Bahaa Ebu al-Atta üzere kritik isimler girdi.
Ancak 7 Ekim 2023 sonrasında başlayan savaşla birlikte tablo değişti. İsrail, yalnızca iki yıl içinde Hamas ve İslami Cihad’ın en zirve takımına yönelik peş peşe operasyonlar düzenleyerek, 70 yıldır kesim modül sürdürdüğü suikast stratejisinden çok daha fazlasını kısa müddette gerçekleştirdi.
HAMAS’A YÖNELİK OPERASYONLAR
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik operasyonları, Hamas’ın askerî ve siyasî liderlik takımlarına önemli darbeler vurdu. 7 Ekim hücumlarının mimarı olarak gösterilen Yahya Sinvar, İsrail tarafından “Kötülüğün Yüzü” olarak tanımlanmıştı ve öldürüldüğü belirtildi. Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin de Temmuz 2024’te Tahran’da düzenlenen bir akında hayatını kaybettiği bildirildi. İsrail bu taarruzla ilgili olduğunu doğrulamadı. Hamas’ın askerî kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Kumandanı Muhammed Deif’in de öldürülenler ortasında olduğu söz edildi. Ayrıyeten, Hamas’ın önde gelen önderlerinden ve örgütün askerî kanadının kurucularından Salih el-Aruri 2 Ocak 2024’te Beyrut’ta öldürüldü.
İsmail Haniye ve Yahya Sinvar
İsrail, bu isimlerin yanında; Hamas’ın Lübnan sorumlusu Fetih Şerif Ebu El Emin, Hamas hava sisteminin başkanı Merad Abu Merad, bir komando kuvvetinin bölük kumandanı Ali Qadi, Hamas’ın Merkez Cebeliye Taburu Kumandanı İbrahim Biari, İzzeddin el-Kassam Tugaylarının Sözcüsü Ebu Ubeyde ve Hamas’ın askerî kanadının üç numaralı ismi Marwan Issa üzere isimleri de etkisiz hâle getirdi.
HİZBULLAH HEDEFLERİ
Çatışmanın coğrafik kapsamı, Lübnan ve Suriye’deki Hizbullah ve İran amaçlarını de kapsayacak şekilde genişledi. Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah, 27 Eylül 2024’te Beyrut’taki bir hava hücumunda öldürüldü. Birebir akında Hizbullah’ın güney cephesi kumandanı Ali Karaki ve örgütün Merkez Kurulu Lider Yardımcısı Nebil Kavuk da hayatını kaybetti. Temmuz 2024’te Beyrut’taki bir diğer hava atağında Hizbullah’un üst seviye kumandanlarından Fuad Şükrü öldürüldü. İsrail’in Suriye’deki operasyonlarında ise, Hizbullah’ın Suriyelileri silah altına almaktan sorumlu lideri Ahmet El Cabir de maksat alındı.
İsrail’in taarruzlarında Hizbullah’ın Radwan Gücü’nün kıdemli kumandanı Wissam el-Tawil, Hamas’ın İsrail’e yönelik roket hücumlarından sorumlu Hassan Hakashah, Hizbullah’ın seçkin Nasr Gücü’nün kumandanı Taleb Abdullah, Hizbullah’ın “Aziz” Ünitesi kumandanı Muhammed Naame Nasır, Radwan Gücü’nün başkomutanı İbrahim Aqil, Radwan özel kuvvetlerinin askerî operasyonlarını denetleyen üst seviye kumandan Ahmed Vehbi, çrgütün roket ve füze kısmının kumandanı İbrahim Kubeysi, ve Hizbullah’ın sözcüsü Muhammed Afif öldürülenler ortasında.
Hasan Nasrallah
İRAN İHTİLAL MUHAFIZLARI KOMUTANLARI
İsrail’in operasyonları direkt İran İhtilal Muhafızları Ordusu (IRGC) kumandanlarını da gaye aldı. IRGC’nin Suriye’deki askerî danışmanı Razi Musevi, 25 Aralık 2023’te Şam yakınlarında düzenlenen bir atakta öldürüldü. 2 Nisan 2024’te Şam’daki İran diplomatik misyonuna düzenlenen hava akınında ise Tuğgeneral Muhammed İstek Zahidi ve Tuğgeneral Muhammed Haydi Hac Rahimi’nin de ortalarında bulunduğu yedi İranlı yetkili hayatını kaybetti.
İRAN CUMHURBAŞKANI REİSİ’NİN KUŞKULU ÖLÜMÜ
Devrim Muhafızları’nın yanında İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahiyan da 19 Mayıs 2024 yılında hayatını kaybetti. İsrail, helikopterin düşmesini üstlenmezken yurt içi ve yurt dışında yaşayan gayelerini bir bir amaç alan İsrail bir numaralı kuşkulu olarak akıllarda kaldı.
12 GÜN SAVAŞI
İsrail ile İran ortasında 13 Haziran 2025’te patlak veren ve 12 gün sürmesiyle “12 Gün Savaşı” olan isimlendirilen çatışmalarda İran’ın üst seviye yetkilileri gaye alındı. İsrail, başta İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Kumandanı Hüseyin Selami, Yanlışım el-Anbiya Karargahı’nın kumandanı Gülam Ali Reşid ile İhtilal Muhafızları Hava Kuvvetleri Kumandanı Tuğgeneral Amir Ali Hacızade olmak üzere 30’a yakın üst kademe kumandanla birlikte 11 nükleer fizikçiyi de İran içindeki casuslarının gerçekleştirdiği suikastlarla öldürmüştür.
HUSİLER NAMLUNUN UCUNDA
Yemen’de Husiler, İsrail’in 28 Ağustos’ta Sana’ya düzenlediği taarruzda, idareleri altındaki hükümetin Başbakanı Ahmet Galib er-Rehavi ile beraberindeki kimi bakanların hayatını kaybettiğini duyurdu.
Husilere bağlı Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Değişim ve İnşa Hükümeti’nin başında bulunan Başbakan Ahmed Galib er-Rehavi, beraberindeki birtakım bakanlarla birlikte geçen perşembe günü şehit olmuştur” sözleri yer aldı.
İsrail’in amaç listesi Hamas ve Hizbullah’ın ötesine geçerek öteki Filistinli kümeleri da kapsadı. Filistin İslami Cihad Hareketi’nin kumandanlarından Mahmud Yusuf Ebu Tahi, Gazze’nin Han Yunus bölgesinde düzenlenen bir hava atağında öldürüldü.
Ulaş Fakir
