67 kişinin öldüğü kazada Havacılık İdaresi’nden itiraf: Kule uçağı uyarmadı.. Helikopter telsizi detayı
29 Ocak 2025’te Washington D.C.’de Reagan Ulusal Havalimanı yakınlarında bir American Airlines uçağı ile ABD Ordusu’na ilişkin bir Black Hawk helikopterinin havada çarpışması sonucu 67 kişi hayatını kaybetmişti. Kazayla ilgili Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB) tarafından yürütülen üç günlük duruşmalarda, birinci kere Federal Havacılık Yönetimi (FAA) ölümcül yanılgıyı kabul etti:
“Hava trafik kontrolörü, çarpışmadan çabucak evvel helikopterin rotası hakkında uçak mürettebatını uyarmadı”
KAZANIN AYRINTILARINA BURADAN ULAŞABİLİRSİNİZ
Duruşmalarda verilen sözlere nazaran, kazadan evvelki dakikalarda kule kontrolörü tıpkı anda hem helikopter hem de uçak trafiğini yönetiyordu. FAA yetkilisi Nick Fuller, kontrolörün American Airlines mürettebatına helikopterin görsel ayırma protokolüyle yaklaştığını bildirmesi gerektiğini söyledi. Lakin bu ikaz yapılmadı. Fuller, maksatların çarpışma ihtimalinin yüksek olduğunu mürettebata iletmenin gerekli olduğunu belirtti.
Kontrolörün, çarpışmadan evvelki 10 dakika içinde 21 farklı hava aracıyla temas kurduğu tespit edildi. NTSB Başkanı Jennifer Homendy, kontrolörün yaklaşık 15 dakika evvel “bunalmış” hissettiğini lakin trafiğin hafiflediğini düşündüğünü tabir ettiğini aktardı.
Helikopter mürettebatının görsel olarak jetin pozisyonunu tespit etmesi bekleniyordu. Lakin kayıtlar, helikopter pilotlarının çarpışmadan çabucak evvel bile uçağı görmediğini gösterdi. FAA, kazadan sonra bu prosedürde değişikliklere giderek görsel ayırmanın kapsamını daralttı.
Clark Allen isimli operasyon müdürü, duruşmada “Sınırları zorluyoruz” dedi. Havalimanındaki kontrolörler, ağır trafiği yönetebilmek için inanılmaz uğraş sarf ettiklerini lakin işçi sayısının yetersiz olduğunu belirtti. FAA bilgilerine nazaran kulede 26 kontrolör atandığı halde yalnızca 19’u faal misyondaydı.
Trafik yöneticileri, yoğunluğu azaltmak için daha kısa olan 33 numaralı pisti kullanmak üzere pilotları ikna etmeye çalıştı. American Eagle 5342 sefer sayılı uçağın mürettebatı bu pisti kullanmayı kabul etti ve tam da bu hareket uçağı Black Hawk ile çarpışma rotasına soktu.
“HELİKOPTERİN YÜKSEKLİK ÖLÇÜMÜ ÇELİŞKİLİ”
Kazayla ilgili açıklanan teknik bilgiler, helikopterin kullandığı barometrik altimetre ile radyo altimetresi ortasında 80 ila 130 fit ortasında değişen tutarsızlıklar olduğunu gösterdi. NTSB, bu dataların pilotları yanıltmış olabileceğini ve yeni güvenlik teklifleri üzerinde çalıştıklarını bildirdi.
UYARILAR ‘FAZLA POLİTİK’ BULARAK CİDDİYE ALINMADI
2022 yılında FAA içindeki bir kontrolör kümesi, helikopter rotalarının değiştirilmesini önerdi. Lakin bu teklif, bir bölge müdürü tarafından “fazla siyasi” olarak değerlendirildi ve hayata geçirilmedi. NTSB Başkanı Jennifer Homendy, duruşmalarda FAA’yı bu duyarsızlık nedeniyle sert biçimde eleştirdi:
“67 kişi öldü. İnsanları transfer etmek yerine sorumluluk almalısınız. Latife mı yapıyorsunuz?”
HELİKOPTER TELSİZİ YETERSİZ
Kokpit kayıtları, Black Hawk pilotlarının denetim kulesinden gelen talimatları duymakta zorlandığını ortaya koydu. Helikopterin telsiz sistemi zayıf sinyal veriyor, denetim kulesinden gelen komutlar boğuk ve anlaşılmaz hale geliyordu. NTSB, çarpışmaya neden olan kritik komutun kokpite ulaşmadığını doğruladı.
Duruşmalar sırasında FAA yöneticileri, Reagan Havalimanı’ndaki en büyük operatör olan American Airlines’ın ağır uçuş programının da baskı yarattığını itiraf etti. American’ın uçuşlarını “30 dakikalık bloklara” bölerek kapasiteyi fiilen artırdığı, lakin bu planlamaların trafik yoğunluğunu daha da artırdığı belirtildi. FAA yetkilisi Njuen Chendi, “Daha çok gelire bakıyorlar, değil mi?” diyerek ticari motivasyonun güvenlik önüne geçtiğini ima etti.
FAA, çarpışmanın akabinde iniş sürat hudutlarını düşürdü ve kuledeki denetim prosedürlerine ait bir inceleme başlattı. Ayrıyeten, görsel ayırma protokolü ve helikopter rotalarıyla ilgili yeni güvenlik standartları üzerinde çalışıldığı açıklandı.
