10 bin lirayı aştı, insanlar kaçıştı: Bu da ‘aidat göçü’
Türkiye’de son yıllarda süratle artan konut aidatları, milyonlarca haneyi derinden etkiliyor. Bilhassa büyükşehirlerde 10 bin lirayı aşan aidat bedelleri, vatandaşları meskenlerinden taşınmaya ve daha uygun maliyetli yerleşim alanlarına yönelmeye mecbur bırakıyor.
Son periyotta yapılan araştırmalar, birçok ailenin havuz, spor salonu ve geniş toplumsal tesisleri olan lüks sitelerden çıkarak sadece otoparkı olan daha mütevazı apartman dairelerine geçtiğini gösteriyor. Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine nazaran, bilhassa yeni evlenen çiftlerin, yüksek aidat yükünden kaçınmak için bu tercihi yaptığı dikkat çekiyor. Aidat baskısı sadece ferdî bütçeleri zorlamakla kalmıyor, birebir vakitte kent içi ve kentler ortası göç hareketlerini de tetikliyor.
250 BİN AİLE MESKEN DEĞİŞTİRDİ
Site ve apartman idaresi platformu Apsiyon’un 22 bini aşkın bina ve 1,5 milyondan fazla konutu kapsayan ‘Toplu Hayat Alanlarında Aidat ve İdare – 2025 Data Analizi’ raporuna nazaran; İstanbul’da sadece 2025’in birinci yarısında 117 bin ailenin aidat sebebiyle konut değiştirdiği belirtiliyor. Misal eğilim Ankara, İzmir ve Muğla üzere büyükşehirlerde de gözleniyor.
Bu yıl içinde metropollerden yüksek aidatlar nedeniyle göç eden aile sayısının 250 bine ulaştığı iddia ediliyor. Velhasıl, yüksek aidatlar ve makûs yönetilen siteler sadece ailelerin taşınmasına yol açmıyor; tıpkı vakitte Türkiye’de konut kültürünü, ömür biçimlerini ve inanç anlayışını da tekrar şekillendiriyor.
ENFLASYONDAN FAZLA ARTTI
2022-2025 yılları ortasında en yüksek aidat artışı yüzde 455 ile Muğla’da gerçekleşti. Bu artırımlar, İstanbul’da yüzde 349, Ankara’da yüzde 361 ve İzmir’de yüzde 354 olarak gerçekleşti. Birebir periyotta tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 310, taban fiyat ise yüzde 419 artmıştı. 2025’te ortalama 8.710 TL ile tepeye oturan Muğla, aidat artışlarında açık orta başkan oldu. Onu 6.629 TL ile İstanbul, 5.049 TL ile Ankara ve 4.919 TL ile İzmir takip etti. Listenin en altında ise 1.061 TL ile Uşak, 1.246 TL ile Hatay, 1.287 TL ile Ordu, 1.306 TL ile Aksaray ve 1.455 TL ile Mersin yer aldı.
İYİ İDAREDE, YÜKSEK AİDAT SORUN OLMUYOR
Yüksek aidat ödeyen vatandaşların en büyük şikâyeti, ödenen sayının karşılığında hizmet alınamaması. Profesyonel yönetilen, şeffaf bütçe planlaması yapan markalı konut projelerinde aidatlar yüksek olsa bile, sağlanan hizmetten duyulan memnuniyet nedeniyle önemli bir sorun yaşanmıyor.
Mesela; güvenlik, paklık, teknik bakım ve toplumsal tesislerin tertipli işlediği projelerde sakinler ödedikleri bedelin karşılığını aldıklarını düşünüyor. Lakin bu tablo her yerde birebir değil. Bilhassa idarelerin şeffaf olmadığı, hesap vermediği ve ‘mafyavari’ yollarla fahiş artırımlar yaptığı sitelerde huzursuzluk artıyor. Vatandaşlar, aidatların toplandığı hâlde hizmetlerin aksadığını, bakım ve güvenlik masraflarının yerine getirilmediğini sıklıkla lisana getiriyor.
Bu durum, sadece mali bir yük değil, birebir vakitte itimat kaybı da oluşturuyor. Beşerler artık mesken seçerken yalnızca pozisyon, büyüklük ve fiyatı değil, site idaresinin güvenilirliğini ve şeffaflığını da sorguluyor.
